Νίκος Ροής: "Σημασία δεν έχει να φτάσεις στη επίτευξη ενός στόχου, αλλά να φτάσεις τη στιγμή που θα σε κάνει ευτυχισμένο".

 

1. Στο βιβλίο σας "Ο ενάρετος κύκλος της απληστίας", η ιστορία εκτυλίσσεται μέσα σε δεκαοκτώ ώρες, με τον Κίμωνα να ξεπερνά κάθε εμπόδιο για να πετύχει. Ποια είναι η σημασία του χρόνου στην αφήγηση, και γιατί επιλέξατε αυτή τη συμπυκνωμένη χρονική δομή;

- Ο μύθος ξετυλίγετε, στη  χρονική  στιγμή, του παρά ενα δευτερόλεπτο πριν μπούμε στη 4η Βιομηχανική Επανάσταση, που η συμπίεση του χρόνου είναι δεδομένη και η διαφορά της επιτυχίας ή της  αποτυχίας παίζετε, στη συμπύκνωση της δράσης  στο απειροελάχιστο του χρόνου. Μια προσωπικότητα σα του πρωταγωνιστή, θα ήταν λειτουργικά αδύνατη, αν δρούσε χωρίς την αντίληψη αυτής της παραμέτρου.  Ο χρόνος σαν εξαρτημένη μεταβλητή της ζωής, είναι γενικά ο σημαντικότερος παράγοντας, σε αυτο που ο καθένας μας θεωρεί  ευτυχία. Σημασία δεν έχει να φτάσεις στη επίτευξη ενός στόχου, αλλά να φτάσεις τη στιγμή που θα σε κάνει ευτυχισμένο.

2. Ο τίτλος συνδυάζει τις λέξεις "ενάρετος" και "απληστία", που φαίνονται αντίθετες έννοιες. Ποιο είναι το μήνυμα που θέλετε να περάσετε μέσα από αυτόν τον αντιφατικό τίτλο;

- Η αντίφαση είναι πρόδηλη, το ίδιο  και η προκλητική χρίση της, αλλά δεν έγινε για φτηνό εντυπωσιασμό. Ο επιθετικός προσδιορισμός της χρήσης ενάρετος, μένει κενός αν δεν βάλεις τα όρια του ουσιαστικού που προσδιορίζει. Τοιουτοτρόπως η χρήση << ενάρετος κύκλος>> κολλάει παντού, όπως στην οικονομία, στην κοινωνία ή γενικά στη ζωή καθε ανθρώπου και το θετικό η αρνητικό πρόσημο του προσδιορισμού, μπορεί να μπει ακόμα και σε μια λέξη, που απο τη φύση της, δεν έχει θετική αναγωγή

3. Ο Κίμων αντιμετωπίζει κάθε εμπόδιο σαν εργαλείο για την επέκταση των σχεδίων του. Πιστεύετε ότι αυτή η στάση αντικατοπτρίζει τη σύγχρονη επιχειρηματική πραγματικότητα; Βασίζεται σε προσωπικές σας εμπειρίες από τον επαγγελματικό σας βίο;

- Δυστυχώς ναι και είναι η αιτία, που ταλαντούχοι άνθρωποι, με γνώση και εμπειρία, αποτυγχάνουν επαγγελματικά, γιατί δεν είναι πρόθυμοι << να τα κάνουν όλα>>, αλλά αυτο δεν μια σύγχρονη πραγματικότητα, είναι μια αρχέγονη πρακτική, επιβεβαιωμένη απο την ιστορια. Ο επιχειρηματίας, δεν είναι άγγελος ούτε διάβολος και οποίος δεν καταλαβαίνει τη πραγματική του φύση, καταλήγει σε λάθος συμπεράσματα. Κατά τη διάρκεια της εξιστόρησης, προσπαθώ να σκιαγραφήσω αυτή τη προσωπικότητα, χωρίς να σηκώνω το δάκτυλο, χωρίς να κάνω διακηρύξεις εύκολου περιεχομένου.

4. Στο βιβλίο σας, η πόλη εμφανίζεται σαν ένα "ανήμερο θεριό", γεμάτο με ανθρώπους που κυνηγούν χίμαιρες και επιδιώκουν την εφήμερη αναγνώριση. Πώς συνδέεται αυτή η εικόνα με τη σύγχρονη κοινωνία και τις αξίες της;

- Η εξέλιξη του πολιτισμού, δεν είναι άλλο απο την εξέλιξη της πόλης και του πολίτη, σα σημείο συνάθροισης και αλληλοεπίδρασης ανθρωπίνων υποκειμένων και υπό αυτή τη έννοια, η σύγχρονη πόλη ακολουθεί τις αξίες που έχει η κοινωνία μας. Ο πολιτισμός καθορίζεται απο την εξέλιξη της τεχνολογίας και απο το αισθητικό αποτύπωμα του στη κοινωνία, που ενώ η επικοινωνία επιταχύνεται, η ανθρώπινη επαφή χάνεται στους λαβύρινθους της τεχνολογίας. Οι άξιες λοιπόν πρέπει να επαναπροσδιοριστούν και αυτο προσπαθεί ο μύθος, χωρίς να ρίχνει το ανάθεμα στη τεχνολογία.

            

5. Επίσης η εικόνα της πόλης είναι σχεδόν αποπνικτική και μηχανιστική, γεμάτη «νευρωτικά μυρμήγκια». Πώς πιστεύετε ότι αυτή η αστική κουλτούρα επηρεάζει την ψυχολογία και τις αποφάσεις των χαρακτήρων σας; Μπορεί ο άνθρωπος να διατηρήσει την ηθική του σε ένα τέτοιο περιβάλλον;

- Τη πόλη τη φτιάχνουμε εμείς και η εικόνα της, είναι η εικόνα που εμείς επιθυμούμε, αλλά δυστυχώς δεν έχουμε το θάρρος της παραδοχής και αποποιούμεθα αυτής της ευθύνης. Νευρωτικά μυρμήγκια είμαστε όλοι μας και κανείς δεν μας αναγκάζει να παίξουμε αυτο το ρολό, ο εγωισμός, η απληστία, η ζήλια και πολλά άλλα, μας οδηγούν στη συντεταγμένη γραμμή των μυρμηγκιών και η ανευθυνότητά μας, μας τοποθετεί σαν θεατές τάχα, αυτής της παρέλασης. Φυσικά και μπορούμε να διατηρήσουμε κάποιες ικμάδες ηθικής, αλλά χρειάζεται σιδερένια πυγμή στον επαναπροσδιορισμό των αξιών και προτεραιοτήτων μας.

6. Πιστεύετε ότι ο εσωτερικός πόλεμος που διεξάγουν οι χαρακτήρες σας είναι κάτι που όλοι οι άνθρωποι ζουν καθημερινά; Και αν ναι, υπάρχει λύση ή είναι αναπόφευκτο;

- Ζούμε και υπάρχουμε καθε δευτερόλεπτο, με την ύπαρξη αυτού του πολέμου, με το αποτέλεσμα του να μη μας κάνει υπερήφανους. Έτσι δημιουργούμε μια εξωτερική  εικόνα μας που αποδεχόμαστε, αλλά στην ουσία, είναι η εικόνα που νομίζουμε πως αποδέχεται το περιβάλλον μας. Έχω χάσει τη πίστη μου σε όλες τις βεβαιότητες  και η λύση όπως καθορίζετε απο την ερώτηση, είναι εξάρτηση των βεβαιοτήτων μου. 

7. Αναφέρετε ότι για να βρει κανείς την καλοσύνη πρέπει να μεταναστεύσει στον κόσμο των ιδεών. Πιστεύετε ότι η πραγματικότητα που περιγράφετε στο βιβλίο σας είναι ανεπανόρθωτη, ή υπάρχει τρόπος να βελτιωθεί;

- Καλοσύνη υπάρχει, ακόμα και εκεί, που νομίζουμε πως δεν υπάρχει, όμως η πραγματικότητα της ζωής τη καλύπτει, την καθιστά αόρατη. Είμαι με τις θέσεις του Ηρακλείτου και ενάντια στην ακινησία του Παρμενίδη και του Πλάτωνα, όλα μπορούν να συμβούν και ταυτόχρονα να μην συμβούν.

8. Στο βιβλίο, οι χαρακτήρες φαίνεται να αντιμετωπίζουν ηθικά διλήμματα και υπαρξιακές κρίσεις. Πόσο σημαντική είναι η ηθική διάσταση στις αποφάσεις που παίρνουν, και πώς αυτή αντικατοπτρίζει τον σύγχρονο κόσμο των επιχειρήσεων;

- Η ηθική διάσταση είναι σημαίνουσα και ο αναγνώστης θα διαπιστώσει, πως τα περισσότερα διλήμματα στις συμπεριφορές των πρωταγωνιστών, είναι σε  αποφάσεις  που φαντάζουν ασήμαντες. Για τον πρωταγωνιστή Κίμωνα, είναι  σύμφυτο του χαρακτήρα να μην έχει ηθικά διλήμματα, όμως στη πραγματική ζωή, υποκείμενα χωρίς διλήμματα, υπάρχουν μόνο στα πεδία των ψυχιατρικών νόσων.

9. Βλέπετε στοιχεία του εαυτού σας στον Κίμωνα ή σε άλλους χαρακτήρες του βιβλίου;

- Φυσικά. Υπάρχουν κομμάτια μου σε όλους.

10. Με τις επαγγελματικές σας εμπειρίες στον τεχνικό τομέα και τη συμμετοχή σας σε κοινωνικά και οικονομικά θέματα, πώς βλέπετε τη σχέση ανάμεσα στην επιχειρηματικότητα και την απληστία στην Ελλάδα;

- Η απάντηση δεν αφορά μόνο την Ελλάδα και απορρίπτω κάθε φράση που αρχίζει με το <<Εμείς οι Έλληνες>> κάποια πράγματα είναι ίδια σε όλο το κόσμο, απο την Αμερική μεχρι το Κογκό. Ο αστός επιχειρηματίας απο την ιστορική εμφάνισή του, στηρίζεται σε κάποιες αναλλοίωτες αρχές, που έχουν περιγραφεί απο τους κλασσικούς της οικονομίας και κοινωνιολογίας, η μεγιστοποίηση του κέρδους, είναι μια απο αυτές και μεγιστοποίηση χωρίς απληστία δεν γίνεται.

11. Έχετε γράψει μυθιστορήματα αλλά και δοκίμια σχετικά με την παραγωγικότητα και τις ξένες επενδύσεις. Πώς επηρεάζει η τεχνοκρατική σας προσέγγιση τη λογοτεχνική σας δημιουργία;

- Το παραγωγικό μοντέλο, η παραγωγικότητα και οι ξένες επενδύσεις αφορούν το τροπο ανάπτυξης και η χώρα μας έχει ασυνέπειες και ασυνέχειες που την οδήγησαν στη χρεωκοπία. Η τεχνοκρατική προσέγγιση υπάρχει , αλλά σαν έννοια, στερείται  κοινωνικής εν συναίσθησης που χρειάζεται η λογοτεχνική δημιουργία, έτσι αφήνω στους αναγνώστες να αποφασίσουν, αν η τεχνοκρατική μου υποδομή, επηρεάζει και το λογοτεχνικό μου έργο.

12. Η επαγγελματική σας καριέρα συνδυάζει τη μηχανική, την παραγωγή και τις πωλήσεις. Πώς αυτά τα βιώματα διαμορφώνουν τους χαρακτήρες και τις ιστορίες που γράφετε;

- Πως θα μπορούσαν να μην την επηρεάζουν, ο καθε δημιουργός, πλάθει το έργο του ανάλογα με το τι είναι ο ίδιος. Στη μυθοπλασία, ακόμα και σε εργα που φαντάζουν άσχετα με τη πραγματικότητα, παράδειγμα η επιστημονική φαντασία, συνυπάρχει ασυνείδητα η προσωπικότητα του δημιουργού και δοθείσης της ευκαιρίας, είμαι υπερήφανος για τη συνεισφορά μου σαν τεχνικός στη κοινωνία.

13. Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τη μετάφραση θεατρικών έργων, όπως το «La Moscheta» του Ρουτζάντε, και πώς αυτή η εμπειρία συνέβαλε στη λογοτεχνική σας πορεία;

- Η μετάφραση το Ρουτζάντε έγινε μόλις επέστρεψα απο τις σπουδές μου στο Μιλάνο, ύστερα απο συζήτηση με φίλους και τη διαπίστωση, πως ήταν άγνωστα τα εργα πολλών αναγεννησιακών δημιουργών στην Ελλάδα. Δυστυχώς η είσοδος μου στο επάγγελμα του μηχανικού, ήταν δύσκολη και χρειάστηκαν  δεκαετίες να περιφέρομαι σε όλη την Ελλάδα κάνοντας τεχνικά εργα και ασκώντας το επάγγελμα. Αυτό  απέτρεψε να συνεχίσω την ολοκλήρωση των ποιητικών και μεταφραστικών έργων μου. Άρχισα όμως  να αποτυπώνω κάποια σχεδία μυθοπλασίας, στις επαγγελματικές ατζέντες που τώρα υλοποιήσω.

14. Ως άνθρωπος που γράφει για την ανάπτυξη και τη βιομηχανία, πώς βλέπετε το μέλλον της ελληνικής οικονομίας και βιομηχανίας, και ποιοι παράγοντες πιστεύετε ότι θα διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξή τους;

- Το μέλλον είναι ζοφερό αν δεν αλλάξουμε μυαλά, γιατί συνεχίζουμε να κάνουμε τα ίδια πράγματα περιμένοντας να έχουν διαφορετικά αποτελέσματα. Όλοι οι κοινωνικοί παράγοντες και τα πολιτικά υποκείμενα που τους αντιπροσωπευόσουν είναι υπεύθυνα.

Η λύση είναι μακροχρόνια, κουραστική και γεμάτη δύσκολες αποφάσεις, όχι αυτές που επαγγέλλονται οι παπαγάλοι των μέσων ενημέρωσης, αλλά αυτές που θα βγουν απο ενα ουσιαστικό δημόσιο διάλογο.

Της Αλεξίας Βλάρα,26/9/2024