Διαβάσαμε και προτείνουμε: Αχαρτογράφητες μνήμες του Θάνου Τσιτσή-Κούσκου

 

Το νέο βιβλίο Αχαρτογράφητες Μνήμες του Θάνου Τσίτση Κούσκου από τις εκδόσεις Θερμαϊκός είναι μία αυτοβιογραφία του Μουσσά Αγκ Αμελλάλ, ο οποίος έζησε στη φυλή Τουαρέγκ στον Νίγηρα. Το πιο δύσκολο σ’ αυτό το βιβλίο είναι να κατανοήσεις τα ήθη και τα έθιμα ενός λαού∙ ουσιαστικά είναι τόσο σκληρά και δυσοίωνα που μας τρομάζουν! Παρ’ όλα αυτά, αν «ξεχάσεις» τον δικό μας πολιτισμό και τη σύγχρονη εποχή, η συγκεκριμένη φυλή είναι τόσο δεμένη και τόσο σωστά καταρτισμένη, που όσα χρόνια κι αν περάσουν, θα μας φοβίζουν και θα μας τρομάζουν στην ιδέα της επιβίωσης έστω για μια μέρα. Οι λεγόμενοι μπλε άνθρωποι ή μπλε φυλή, όπου φορούν συνεχώς μπλε ρούχα και το δέρμα τους αρχίζει και γίνεται μπλε με τον καιρό.

Το συγκεκριμένο βιβλίο θα μπορούσε να αποτελέσει και ντοκιμαντέρ και εξερεύνηση σε μία φυλή. Ο Κούσκος μάς μεταφέρει όχι μόνο στην καθημερινότητα και στη ζωή ενός Τουαρέγκ, αλλά και μέσα από τα μάτια του γινόμαστε ένα με τον πολιτισμό τους. Σίγουρα μας διχάζει, αλλά κλείνοντας αυτό το βιβλίο, αφού αφουγκραστούμε και σκεφτούμε, αναρωτιόμαστε ποιος πολιτισμός αξίζει περισσότερο: ένας δημοκρατικός με αξίες, όπου όμως η δικαιοσύνη δεν εφαρμόζεται και δεν διέπεται από κανόνες; Ή ένας πειθαρχημένος λαός και τρόπος ζωής όπου η ζωή ενός ανθρώπου είναι σπουδαίας σημασίας και όλοι μοχθούν μαζί για το κοινό καλό και αγαθό;

Ο συγγραφέας δεν επαφίεται σε περιγραφές συναισθηματικής φόρτισης, αλλά κυρίως σε απλή καταγραφή γεγονότων, όπου, μέσα και από τη βιβλιογραφία που μας παραθέτει στο τέλος και το φωτογραφικό υλικό, αποτελούν αληθινά στοιχεία καταγεγραμμένα. Δεν ξέρω αν είναι υπαρκτό ή όχι αυτό το πρόσωπο, αλλά σίγουρα θα μπορούσε να είναι, καθώς Ο άντρας της Σαχάρας ή Νομάδες και Πολεμιστές της Σαχάρας είναι καταγεγραμμένα βιβλία και έχει γίνει γνωστός ο τρόπος που ζουν και επιβιώνουν αυτοί οι άνθρωποι.

Πολλές φορές αναρωτήθηκα για την εξέλιξη της τεχνολογίας, για την εξέλιξη του ανθρώπινου είδους, και πολλές φορές νιώθω ότι ο άνθρωπος εξελίσσεται καταστρέφοντας τα βασικά του προτερήματα. Πολύ ωραίο εξώφυλλο, επιμέλεια και δομημένος λόγος και από τον συγγραφέα και από τον εκδοτικό. Το μόνο αρνητικό θα έλεγα είναι τα δύσκολα ονόματα που δεν μένουν εύκολα στον αναγνώστη, τα μέρη και τα ιδιάζοντα γνωρίσματα, που από κάποιο σημείο και μετά καθιστούν δύσκολο το έργο της μνήμης και της καταγραφής.

Όταν διαβάζω τέτοια βιβλία δεν μπορώ να μη σκεφτώ την Ιδανική Πολιτεία του Πλάτωνα, όπου το κοινό αγαθό υπερτερεί του ατομικού και υπάρχουν ποινές για τα αδικήματα προς όφελος του συλλογικού καλού. Έτσι, η επιβίωση και η μάχη, ο πόλεμος, αφού οι Τουαρέγκ πολεμούν για τα ιδανικά τους, είναι μέρος της καθημερινής ζωής, για την ελευθερία τους και τον δικό τους τρόπο σκέψης. Ενωμένοι, δυνατοί και πολλές φορές, δυστυχώς, νεκροί, αλλά πάντα με ψηλά το κεφάλι, στοχεύουν στο δυνατό καλό τους.

Φανταστείτε μια ήπειρο με σκόνη, ανέμους, ζέστη, όπου το μόνο που έχουν είναι ο ένας τον άλλον. Τότε είναι που ξυπνά μέσα σου το κτήνος της επιβίωσης και του υπέρτατου αγαθού, που είναι η ζωή –και ως εκ τούτου, η ψυχή του ανθρώπου μέσα και έξω, με τις αδυναμίες και τις δυνατότητές του.

Ο Κούσκος δεν γράφει ένα βιβλίο απλά για να παραθέσει, αλλά για να ενστερνίσει στον αναγνώστη κάποιες παγιωμένες θέσεις και να του μείνει ένας λαός όχι σαν αποστήθιση ιστορίας, αλλά να του μεταδοθεί ατόφιος και ακέραιος, με εύκολο και κατανοητό τρόπο. Πολλά συγχαρητήρια!

Βλάρα Αλεξία