Ειρήνη Μπόμπολη: "Με τον αναγνώστη μοιράζομαι τη διάσταση των ανθρώπων εκείνων που πορεύτηκαν χωρίς μεμψιμοιρία τον δρόμο που έπρεπε να διαβούν".

Η Ειρήνη Μπόμπολη επιστρέφει στη λογοτεχνία με το νέο της βιβλίο Το μοίρασμα, ένα έργο που ισορροπεί ανάμεσα στην ποίηση και την πεζογραφία, στην προσωπική μνήμη και στη συλλογική εμπειρία. Με φόντο τον γενέθλιο τόπο της, τα Τζουμέρκα, αλλά και τον εσωτερικό «τόπο της ψυχής», η συγγραφέας ανοίγει έναν διάλογο για όσα χάσαμε και όσα κερδίσαμε, για τις αποχρώσεις της αγάπης, για τη μνήμη που επιμένει να σπάει τα όρια. Φιλόλογος και ερευνήτρια της γλώσσας, με μακρά πορεία στην ποίηση και την πρόζα, η Μπόμπολη καταθέτει ένα έργο που είναι ταυτόχρονα εξομολόγηση και πρόσκληση σε στοχασμό.

Ο τίτλος «Το μοίρασμα» προδιαθέτει για μια πράξη συλλογική, ίσως και ιερή. Τι είναι τελικά αυτό που μοιράζεστε με τον αναγνώστη;

Με τον αναγνώστη μοιράζομαι τη διάσταση των ανθρώπων εκείνων που πορεύτηκαν χωρίς μεμψιμοιρία τον δρόμο που έπρεπε να διαβούν. Αυτόν που κουβαλούν μέσα τους ως μοίρα παντοτινή,  αυτή  που κλήθηκαν όσο ζουν, να την υπηρετούν. Δεν πρόκειται για μοιρολατρία, παρά για γενναιότητα, για τόλμη να βλέπουν θετικά την ύπαρξή τους.

Το οπισθόφυλλο έχει τη μορφή ποιητικού μανιφέστου. Γράφτηκε ως «κάλεσμα» στον αναγνώστη ή ως προσωπική εξομολόγηση.

Ως εξομολόγηση. Από ανάγκη βαθιάς επικοινωνίας με τον αναγνώστη. Χωρίς την ψυχή του αναγνώστη, ο συγγραφέας είναι φτωχός

Η μνήμη αναφέρεται ως δύναμη που «σπάει τα όρια». Για εσάς η μνήμη είναι περισσότερο λύτρωση ή δεσμά;

Η μνήμη είναι λύτρωση. Είναι και ελευθερία από το φθαρτό σήμερα! Είναι επαναπροσδιορισμός  όσων συνέβησαν… Είναι αφετηρία για δημιουργία πραγματική, είναι γνώση

Το βιβλίο κινείται ανάμεσα στην προσωπική εμπειρία και στη συλλογική ταυτότητα. Πόσο δύσκολο είναι να ισορροπεί κανείς ανάμεσα στο «εγώ» και στο «εμείς»;

Νομίζω δεν υπάρχει το ένα χωρίς το άλλο. Είναι αλληλένδετα. Πλαστήκαμε για να μην είμαστε μόνοι. Ο άνθρωπος από τη φύση του είναι συλλογικό ον.

Ο τόπος και ιδιαίτερα η Άρτα και τα Τζουμέρκα, φαίνεται να έχει κεντρική θέση στη γραφή σας. Τι κουβαλάει μέσα του αυτός ο τόπος που γίνεται συνεχώς λογοτεχνικό υλικό;

Ο τόπος αυτός είναι μια προσομοίωση παραδείσου. Έχει δυνατή μεταφυσική. Είναι ο τόπος που γεννάει ιστορίες και γεννιέται από αυτές. Ο τόπος είμαστε εμείς και όσα συμβαίνουν.

Στη μέχρι τώρα πορεία σας έχετε κινηθεί ανάμεσα στην ποίηση και την πεζογραφία. Πώς διαφοροποιείται η φωνή σας στο «Μοίρασμα» σε σχέση με τα προηγούμενα έργα;

Στο «Μοίρασμα» η ποιητική φωνή ήταν το πρόπλασμα της αφήγησης. Οι ιστορίες του είναι αφηγήσεις χρόνου παλιού αλλά και τωρινού. Η ποίηση γίνεται αφήγηση με τρόπο απολύτως φυσικό. Εξάλλου δεν υπάρχουν διαφορές ουσίας ανάμεσα στη γραφή…

Ως φιλόλογος, ζείτε καθημερινά μέσα στη γλώσσα. Πώς επηρεάζει η διδασκαλία και η επαφή με τους μαθητές τη δική σας συγγραφική πράξη;

Η διδασκαλία είναι τρόπος και τόπος διαμόρφωσης της γλώσσας. Αρκεί ν’ αγαπάς τη διδασκαλία και να γίνεσαι ένα με αυτή. Η διδασκαλία, όταν γίνεται με μεράκι και υπευθυνότητα και πέρα από τις τεχνοκρατικές συνισταμένες, είναι εργαστήρι λόγου.  Σαφώς και με επηρεάζει.

«Το Μοίρασμα» εκδόθηκε μετά τη νουβέλα, «Το Γεύμα». Υπάρχει ένας εσωτερικός διάλογος ανάμεσα στα δύο έργα;

«Το Μοίρασμα» είναι κάτι διαφορετικό. Πολύ εσωτερικό για μένα. Είναι μύηση στον φυσικό άνθρωπο και στα ανείπωτα της ζωής, που όμως φαίνονται τόσο απλά. Και στα δυο βέβαια, οι αξίες της ζωής είναι κοινές, αλλά είναι διαφορετικά πράγματα.

Η γραφή σας συχνά φέρει φιλοσοφικές αποχρώσεις, κάτι που συνδέεται με τις σπουδές σας στη φιλοσοφία της ηθικής. Τι ηθικό στοχασμό κουβαλάει το νέο σας βιβλίο;

Να είσαι γνήσιος, αληθινός, ανεπιτήδευτος, στοχαστής χωρίς θεωρίες. Να εκπλήσσεται ασταμάτητα για το θαύμα της ύπαρξης.

Αν έπρεπε να συμπυκνώσετε σε μία φράση την ουσία του «Μοιράσματος», ποια θα ήταν αυτή;

Η ομορφιά είναι η μεγαλύτερη αλήθεια και ηθική στάση ζωής, αρκεί να την αναγνωρίζεις.

Βλάρα Αλεξία