Πέτρος Πουρλιάκας: "Η δύναμη της ποίησης δεν γνωρίζεις πότε θα σε επηρεάσει".

 

1. Ποια είναι η διαδικασία που ακολουθείτε όταν γράφετε ποίηση; Ξεκινάτε με μια εικόνα, ένα συναίσθημα ή μια φιλοσοφική ιδέα;

Δεν έχω αντιληφθεί με ποιον τρόπο συμβαίνει, ειλικρινά. Μπορεί να είναι μια εικόνα, μια στεναχώρια, μια μνήμη επίμονη. Όμως δεν το σκαλίζω· αρκεί που πιάνω το μολύβι.

2. Στο ποίημα σας *"Ολική Διεμπλοκή"*, υπάρχει έντονη η αίσθηση του τέλους και της αρχής. Τι σας ενέπνευσε να εξερευνήσετε αυτά τα υπαρξιακά θέματα;

Και πάλι δεν γνωρίζω. Ξέρω· είναι πιο πολλές οι ερωτήσεις απ’ τις απαντήσεις μου. Αν κάποια φορά βρίσκω έτοιμες απαντήσεις και «αλήθειες» ψάχνω για την παγίδα.

3. Το ποίημά σας αγγίζει το θέμα της ψευδαίσθησης και της αυταπάτης. Πώς πιστεύετε ότι αυτά τα θέματα σχετίζονται με τη σύγχρονη ανθρώπινη εμπειρία;

Η ανθρώπινη εμπειρία δεν χωρίζεται σε σύγχρονη και παλιά και είναι μία από τότε που εκείνο το κύτταρο «αποφάσισε» να χωριστεί στα δυο πριν από δισεκατομμύρια χρόνια. Δίκιο μοιάζει να έχει, λοιπόν, ο γέρο φιλόσοφος στην Αλληγορία του στην Πολιτεία, μα δίκιο έχουν και ο κυρ Στέλιος με την Ευτυχία στο «Δυο πόρτες έχει η ζωή».

4. Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση για εσάς όταν γράφετε ποίηση που αγγίζει τόσο βαθιά θέματα όπως ο θάνατος, η ελπίδα και η εξαπάτηση;

Να μπορέσω να πιάσω τη σωστή ερώτηση ώστε αυτομάτως να έχω και την αιώνια απάντηση. Δεν τα έχω καταφέρει.

5. Η "Ολική Διεμπλοκή" φαίνεται να αγγίζει θέματα όπως η εσωτερική σύγκρουση και η αποδοχή της μοίρας. Πώς αντιλαμβάνεστε την έννοια της μοίρας και του πεπρωμένου μέσα στο έργο σας;

Δεν είναι μια η Μοίρα. Είναι τρεις αδερφάδες. Η μια γνέθει, η άλλη μας πουλάει τάχατις λαχεία και η τρίτη μάς καρτερά με το σουγιά στην επόμενη γωνία. Πώς να τα βγάλουμε πέρα; Πολλές φορές τους έχω βγάλει τη γλώσσα. Κι όσο κι αν ξεστράτισα με βρήκαν και με τσάκισαν.

6. Υπάρχει μια αίσθηση αναπόφευκτου στο ποίημά σας, όπως η φράση «το πρώτο ψέμα της ζωής μας εμείς σε εμάς το είπαμε». Πώς βλέπετε την έννοια της αυταπάτης στην ανθρώπινη ζωή;

Μάλλον είναι απαντημένο το ερώτημα πιο πάνω. Τέλος πάντων βάλτε μια ρετσίνα, λίγες ελιές και καθήστε με δυο φίλους. Αυτό είναι αληθινό· τα υπόλοιπα απάτη.

7. Το ποίημα αναφέρεται επίσης σε μια «φωτιά θαμμένη» και μια «πληγή που ρέει». Τι συμβολίζουν αυτά τα στοιχεία για εσάς και πώς εντάσσονται στο συνολικό μήνυμα του έργου;

Η φωτιά είναι η άσβεστη εκείνη του Προμηθέα μα για την κρατήσεις στη χόβολη κόκκινο καρβουνάκι αναμμένο το κοράκι σύμπαν τσιμπά κάθε τόσο την πληγή καθώς φαίνεται πως όλα με ανταλλαγές συμβαίνουν. Άλλοι το λένε: Αρχή διατήρησης της ενέργειας.

8. Η απουσία καθοδήγησης και οι φωνές που «δεν άκουσα» μοιάζουν να εκφράζουν έναν υπαρξιακό μονόλογο. Πώς προσεγγίζετε την έννοια της μοναξιάς και της σιωπής μέσα στην ποίησή σας;

Εύκολα ανακατεύονται οι έννοιες της μοναξιάς ανάμεσα στο πλήθος και της μοναχικότητας στη σιωπή ενός δάσους και εύκολα εκείνης του μονόλογου με τον διάλογο, επειδή είναι ξαδέλφια πρώτα. Δεν είναι μονόλογος, διάλογος είναι και μάλιστα έντονος επειδή δεν είμαστε «ένας» είμαστε όλοι. Αρκεί να στρέψουμε τους δέκτες μα και τους πομπούς μας. Διεμπλοκή λέγεται.

9. Πιστεύετε ότι η ποίηση σήμερα έχει τη δύναμη να επηρεάσει τον σύγχρονο αναγνώστη όπως παλαιότερα; Ποιος είναι ο ρόλος της ποίησης σε έναν κόσμο που αλλάζει γρήγορα;

Η δύναμη της ποίησης δεν γνωρίζεις πότε θα σε επηρεάσει. Διαβάζοντας έναν στίχο τώρα μπορεί να σε ορίσει ύστερα από είκοσι ή τριάντα χρόνια δίχως ο χρόνος να έχει σημασία. Επειδή η τεχνολογία αλλάζει γρήγορα έχουμε την ψευδαίσθηση πως και ο κόσμος αλλάζει γρήγορα. Ο κόσμος, που μονάχα με Κόσμο δεν μοιάζει δεν έχει αλλάξει εδώ και εκατομμύρια χρόνια. Στην ποίηση έλαχε ο ρόλος όπως εκείνος του μπάσου σε μια ροκ μπάντα. Δύσκολα ξεχωρίζεις και απομονώνεις τον ήχο του στο αυτί μα μόνο όταν πάψει θα καταλάβεις πως έδενε ολόκληρο το κομμάτι.

10. Το έργο σας φαίνεται να έχει φιλοσοφικές προεκτάσεις. Υπάρχουν συγκεκριμένες φιλοσοφικές σχολές ή στοχαστές που έχουν επηρεάσει το έργο σας;

Καμιά σχολή, τουλάχιστον συνειδήτα. Όμως αφού όλα και όλοι μάς επηρεάζουν σίγουρα έχω επιρροές. Αν ψαχουλέψω θα βρεθώ στα Στάγειρα, στο Άστυ έξω απ’ την Ακαδημία, στην Έφεσο, στο Μεταπόντιο, στην Αλεξάνδρεια, στην Μίλητο…

11. Στη σημερινή κοινωνία της υπερπληροφόρησης, πώς πιστεύετε ότι η ποίηση μπορεί να αγγίξει τον αναγνώστη και να τον προκαλέσει να στοχαστεί βαθύτερα;

Από τον Homo Sapiens μεταμορφωθήκαμε στον Homo Informaticus. Οι πληροφορίες όμως δεν είναι γνώση και η γνώση έρχεται με τις ερωτήσεις. Και πρώτα πρώτα ας θέσουμε εκείνη την αρχική και σχεδόν τυραννική στα μέσα μας. Ποιος είμαι;  

12. Η θεματολογία της υπαρξιακής αναζήτησης και της ενδοσκόπησης είναι εμφανής στο έργο σας. Πιστεύετε ότι οι άνθρωποι σήμερα απομακρύνονται από τέτοιου είδους εσωτερικούς προβληματισμούς;

Οι προβληματισμοί για τον νου είναι σαν την πεζοπορία και το τρέξιμο για τα πόδια και την καρδιά. Οι περισσότεροι τ’ αποφεύγουν εφευρίσκοντας κάθε μέσο αρκεί να διαθέτει ρόδες. Πρόκειται για ακόμα μια απ’ τις μεταμορφώσεις μας και είναι εκείνη σε «καταναλωτικές μονάδες» κυκλώνοντας τις αργίες στο ημερολόγιο, περιμένοντας το «δώρο» των γιορτών να καταναλώσουμε μπας και γιομίσουμε το τίποτα που ζούμε. Όρθιες καταναλωτικές μονάδες· κρίμα στα πόδια.  

13. Ποια είναι τα επόμενα λογοτεχνικά σας σχέδια; Σκοπεύετε να εξερευνήσετε νέες θεματολογίες ή να παραμείνετε σε παρόμοιες υπαρξιακές αναζητήσεις;

Δεν σκοπεύω τίποτα. Όλα τα αφήνω να έρθουν.

14. Πώς πιστεύετε ότι θα εξελιχθεί η φωνή σας ως ποιητής τα επόμενα χρόνια; Βλέπετε τον εαυτό σας να αλλάζει ύφος ή να παραμένει πιστός σε συγκεκριμένα θέματα;

Δεν γνωρίζω και δεν θέλω να γνωρίζω ή να μαντέψω. Χαλάει το παραμύθι. Και που να πάρει η ευχή, για ένα παραμύθι ζούμε.

15. Τι συμβουλή θα δίνατε σε νέους ποιητές που προσπαθούν να βρουν τη φωνή τους και να εκφραστούν μέσα από την ποίηση;

Δεν δίνω ποτέ συμβουλές επειδή δεν γνωρίζω αν βαδίζω σε καλό μονοπάτι, αν είναι μονοπάτι.

16. Ποιο είναι το μεγαλύτερο μάθημα που έχετε πάρει από την ενασχόλησή σας με την ποίηση και τη λογοτεχνία γενικότερα;

Δεν ξέρω αν πήρα μάθημα αλλά έχω βρει μια υπέροχη παρέα.

Της Αλεξίας Βλάρα, 3/10/2024