Τοτέμ και ταμπού του Sigmund Freud

Εθνολογία, ανθρωπολογία, εξελικτική θεωρία και ψυχανάλυση συναντώνται στο Τοτέμ και ταμπού σε μία σύνθεση που καθιστούν αυτό το βιβλίο του Φρόυντ ένα από τα πιο σημαντικά και πιο δημοφιλή.

 

Από το τοτέμ, το ζώο που θέτουν οι άγριοι συμβολικά στη θέση του σκοτωμένου από τους γιούς της φυλής πρωτοπατέρα, και το ταμπού, την απαγόρευση να σκοτώνουν το ιεροποιημένο τοτέμ, ο Φρόυντ αναπτύσσει τις εκπλήσσουσες θεωρίες του για την γένεση της οργανωμένης κοινωνίας, της ηθικής και της θρησκείας.

 

 

Η ψυχαναλυτική καινοτομία σε αυτή την ανθρωπολογική βάση ήταν όμως η ανάδειξη των αντιστοιχιών που υπάρχουν στον τρόπο σκέψης και στη συμπεριφορά του σημερινού ανθρώπου και το απώτερου ιστορικού και προϊστορικού προγόνου του. Και από τους σημερινούς ο Φρόυντ εντόπισε δύο που έχουν τις περισσότερες αντιστοιχίες με τους παλαιούς: τα παιδιά και οι νευρωτικοί.

 

Ο Φρόυντ επιβεβαίωσε με την ψυχανάλυση αυτό που η εμπειρία των πολέμων, των θρησκευτικών και πολιτικών διώξεων και λοιπών αγριοτήτων φανέρωναν: ο άνθρωπος ρέπει στην επιθετικότητα και χαρακτηρίζεται από την τάση για κυριαρχία. Ο Φρόυντ ανέλυσε την κατώτερη όψη του ανθρώπου και διακήρυξε πως η πολιτισμένη συμπεριφορά δεν είναι παρά ένα προσωπείο που προσαρμόζεται σε κοινωνικούς και νομικούς κανόνες.

 

Σε περιόδους κρίσης, μετά την κατάλυση των μηχανισμών επιβολής του νόμου, το πολιτισμένο άτομο συνήθως γίνεται «άλλος άνθρωπος».

Τα τρία βασικά ένστικτα που τον παρακινούν έρχονται στην επιφάνεια με ωμότητα: το ένστικτο της αγέλης, της αναπαραγωγής και της αυτοσυντήρησης.

 

Έτσι, συναντούμε τη θεραπεία της γονεϊκής και της υικής σχέσης και επίσης, έτσι, αίρεται η φοβική και η ανταγωνιστική δυναμική στις σχέσεις. Οι σχέσεις αποκτούν έναν αρμονικό ειρηνικό χαρακτήρα, αν και αφαιρετικό, εξελικτικά. Αυτή είναι η βάση για τις σωστές ανθρώπινες σχέσεις, στις καλύτερες συνθήκες για το καλό.

 

To βιβλίο "Τοτέμ και ταμπού" θίγει καίρια ερωτήματα και μάλιστα επηρεάζει και θα επηρεάζει την σκέψη εκατομμύριων ανθρώπων..

 

Είναι ο άνθρωπος που το παράλογο το κάνει να μοιάζει λογικό και δίνει επιχειρήματα που κανείς άλλος δεν τολμά να αγγίξει. Ώς πατέρας της ψυχαναλυτικής ψυχολογίας θέτει τα θεμέλια για την οικοδόμηση ενός συστήματος που θα δομήσει πολλά αμφιλεγόμενα ζητήματα, ζητήματα τα οποία θα σε ανατριχιάσουν, θα σε εκπλήξουν και σίγουρα θα τα θυμάσαι για πολύ καιρό, ειδικά για την παιδική ηλικία και τις διαπροσωπικές σχέσεις!

 

Σίγουρα, το συγκεκριμένο βιβλίο ανήκει σε καθαρά γνωσιολογικό επίπεδο και παραθέτει συγκεκριμένα γεγονότα σε διάφορες εποχές και ανήκει στα πιο "ελαφριά" βιβλία του. Είναι ένα από τα βασικά βιβλία που πρέπει να διαβάσει κανείς και μόνο ο Freud μπορεί να μπει στο μυαλό του, όσοι το έχουν προσπαθήσει έχουν αποτύχει.

 

Είναι αυτός άλλωστε που έκανε τον όρο της ψυχολογίας και της ψυχιατρικής τόσο γνωστή και σε μεγάλο εύρος διαδεδομένη σήμερα καλύπτωντας πολλούς τομείς όπως η ιατρική, η φιλοσοφία, η ιστορία, η επιστήμη, η τεχνολογία και πώς συνδέονται όλοι αυτοί οι τομείς μεταξύ τους.

 

"Όπου και αν με πήγαν οι θεωρίες μου, βρήκα ότι ένας ποιητής ήδη είχε πάει εκεί."

~Ζίγκμουντ Φρόυντ | (Αυστριακός ψυχίατρος ) | 1856-1939 

 

Της Αλεξίας Βλάρα

http://www.all4fun.gr/fun/books/8637--sigmund-freud.html