Λία Καραγιαννοπούλου: "Η βάση της γραφής μου είναι βιωματική που ανάλογα την ιστορία εμπλουτίζεται και με φαντασία".

Μια λυρική αφήγηση που αγγίζει την ψυχή, ένα βιβλίο που δεν διαβάζεται απλώς, αλλά αισθάνεται. Η Λία Καραγιαννοπούλου, μέσα από το πρώτο της λογοτεχνικό έργο «Τα τέσσερα παιδιά» (εκδόσεις Άνεμος), μάς παραδίδει μια βαθιά υπαρξιακή ιστορία για τη μνήμη, την αγάπη, τη σιωπή και τον εσωτερικό διάλογο με τον εαυτό.

Με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου, η συγγραφέας μιλά για τη βιωματική βάση της γραφής της, τη δύναμη της μη γραμμικής αφήγησης, την ποιητικότητα της σιωπής και την αλήθεια που μπορεί να κρύβεται ακόμη και στο πιο “δύσκολο” σημείο μιας ιστορίας. 

1. Τι σε ενέπνευσε να γράψεις Τα τέσσερα παιδιά; Πρόκειται για πραγματικές ιστορίες, προσωπικά βιώματα ή καθαρά φαντασία;

Η βάση της γραφής μου είναι βιωματική που ανάλογα την ιστορία εμπλουτίζεται και με φαντασία. Μου αρέσει να λέω ιστορίες αλλά αν δεν μπουν στοιχεία που θα σε ταξιδέψουν, τι νόημα έχει να τις πεις;

2. Οι δύο βασικές γυναικείες φιγούρες μοιάζουν να είναι δυο όψεις της ίδιας ψυχής. Πώς τις προσέγγισες κατά τη συγγραφή;

Πιστεύω πώς όλοι οι άνθρωποι κουβαλούν μια ψυχή που προϋπήρξε και θα υπάρξει ξανά, ανάλογα με τις «διδαχές» που έχει επιλέξει να πάρει έως ότου ολοκληρώσει τον κύκλο της ύπαρξής της στο υλικό πεδίο. Οι ηρωίδες του βιβλίου μου είχαν το προνόμιο και την ευλογία να συνομιλούν  καλώντας η  μία την άλλη σε μια υπέρβαση της ύλης. Είναι σαν να καλείς αυτό που οραματίζεσαι να είσαι  μετά, στο τώρα.

3. Η γλώσσα του βιβλίου είναι λυρική, σχεδόν ποιητική. Πώς γεννήθηκε αυτό το ύφος; Σου βγαίνει αβίαστα ή το δουλεύεις συνειδητά;

Η γραφή μου είναι αβίαστη. Ό,τι γράφω έρχεται σα ψίθυρος στο αυτί  και μου υπαγορεύει. Δεν τις έχω εύκολες τις λέξεις. Εκείνες  έρχονται και με βρίσκουν. Κι όταν έρχονται είναι (πολλές φορές)  τόσο επίμονες στο να γίνουν προτάσεις που δεν γίνεται να μην απλωθούν στο χαρτί για  να γίνουν ιστορίες. 

4. Το βιβλίο δεν ακολουθεί την κλασική δομή με αρχή, μέση και τέλος. Ήταν αυτό μια συνειδητή επιλογή; Και τι σου προσφέρει ως συγγραφέα;

Δεν έχω καμία σπουδή γραφής. Δεν γνωρίζω τους κανόνες και δεν μ’ ενδιαφέρουν. Για μένα το ουσιαστικό είναι αυτό που θέλει ο δημιουργός να μεταφέρει σε όποια φόρμα ή μορφή μπορεί να το κάνει. Το μήνυμα είναι η ουσία κι όχι το «κουτί μεταφοράς». Το να γράφω όπως γράφω είναι προνόμιο κι ελευθερία.

5. Ποιος είναι ο ρόλος της σιωπής στο βιβλίο σου; Φαίνεται να "λέει" όσα δεν τολμούν οι λέξεις.

Η σιωπή  όταν μάθεις να την «ακούς» είναι πιο σημαντική από τις λέξεις. Η συνομιλία με την ψυχή σου είναι μέσα από σιωπές. Ακούς καλύτερα τη φωνή του Θεού στη σιωπή. Είναι τόσος ο θόρυβος γύρω μας που η σιωπή χρειάζεται για να ακουστούν όσα η βαβούρα σκεπάζει. Και για μένα είναι πολλά αυτά που περιμένουν την σιωπή για να αποκαλυφθούν.

 

6. Η τελευταία φράση του βιβλίου «Να έχεις πάντα, παιδί μου, το βάζο σου γεμάτο…»  έχει έντονη συναισθηματική φόρτιση. Τι σημαίνει για εσένα αυτή η εικόνα;

Αγάπη. Αυτό σημαίνει  Ένας κουμπαράς  αγάπης που αναπληρώνεται. Είναι ευλογία και πλήρωση το να μπορείς να δίνεις αγάπη. Μοιάζει με την ιστορία του Χριστού που τάισε ένα πλήθος ανθρώπων με ένα ψάρι που δεν σταμάτησε να «γεννά» όσο προσφέρονταν.

7. Πιστεύεις ότι ο αναγνώστης πρέπει να "υποφέρει" λίγο για να κατανοήσει τη βαθύτερη ουσία του βιβλίου;

Αυτό που προτείνω στον αναγνώστη μου είναι να διαβάζει το βιβλίο και μια δεύτερη φορά. Καμία γνώση δεν είναι ένα καθαρισμένο φρούτο να ξεγελάσει την  όποια «πείνα». Ξέρω πώς ίσως υπάρχουν στο βιβλίο «δύσκολα σημεία»  αλλά όχι δυσνόητα.

Θέλω να πιστεύω πώς «Τα τέσσερα παιδιά»  ήρθαν να δώσουν αυτό που δίνουν τα παιδιά όταν έρχονται στις ζωές των ανθρώπων. Κάποιο μήνυμα που μπορεί να διαφέρει από αναγνώστη σε αναγνώστη. Μένει λοιπόν  σ’ εκείνον, τον καθένα, να το δει (ό,τι δει) και να το κρατήσει ως γνώση η να το «πετάξει».

8. Στο έργο σου βλέπουμε την ένωση πολλών μορφών τέχνης – έχεις ιστορία στη ζωγραφική, τις κατασκευές, τη χειροτεχνία. Περνάει αυτή η αισθητική και στη γραφή σου;

Ναι. Είμαι ένα ευλογημένο πλάσμα. Θαρρώ πώς όλα ξεκίνησαν από την δυσκολία που είχα ως παιδί (και ως ενήλικας ίσως) στο να εκφραστώ έχοντας δυσλεξία και ΔΕΠ ταυτόχρονα. Η τέχνη ήταν ο «κόσμος μου». Εκεί που μπορούσα να δημιουργώ όλες τις εικόνες που ήθελα. Κι εκεί όμως ήταν πολλά τα δυσνόητα αλλά ήταν κι αρκετά τα «θαυμαστά».

Όλα μου τα τάλαντα είναι η ίδια ιστορία με άλλο τρόπο δοσμένη.

9. Αν μπορούσες να χαρίσεις το βιβλίο σου σε μία μόνο κατηγορία ανθρώπων, σε ποιους θα το έδινες; Και τι θα ήθελες να πάρουν από την ανάγνωση;

Τι ιδιαίτερη ερώτηση… Αγαπώ τα παιδιά και πιστεύω πώς έρχονται να μας διδάξουν πριν  «πνιγούν» στους  κανόνες και το ξεχάσουν. Αν μπορούσα λοιπόν να χαρίσω το βιβλίο μου σε μία κατηγορία ανθρώπων ,θα το χάριζα στους δασκάλους και θα ήθελα να πάρουν από την ανάγνωση αυτό το κουβαράκι που ανάλογα που θα το κυλήσεις θα πάρεις μια διαφορετική ιστορία. Κι  ας κρατήσουν πως το νεραντζάκι είναι ένας πικρός καρπός μα κάνει ένα γλυκάκι θαύμα .

Τα παιδιά είναι και  η ιστορίες και το βαζάκι με το γλυκό της ζωής.

10. Ετοιμάζεις ήδη κάτι επόμενο; Ή έχεις ανάγκη να αφήσεις πρώτα Τα τέσσερα παιδιά να πάρουν τον χρόνο τους στον κόσμο;

Γεγονός είναι πως «παλεύω» κάτι αλλά θα πάρει λίγο χρόνο κατά πως φαίνεται. Οι λέξεις μου ή πενθούν ή έχουν πάει διακοπές…

Θα είναι μεγαλύτερο και ίσως λίγο πιο «δύσκολο» μα στο ίδιο στυλ γραφής. Δεν έχω άλλο άλλωστε. Ελπίζω κι εύχομαι να καταφέρω να το ολοκληρώσω.

Της Αλεξίας Βλάρα, 30/04/2025