Είδαμε και προτείνουμε: Λαμπρά παράσιτα του Philip Ridley

Μέχρι που μπορεί να φτάσει κάποιος για να εκπληρώσει τα όνειρά του; Μπορεί άραγε να πουλήσει την ψυχή του στο διάβολο για να αποκτήσει ένα ακόμα καταναλωτικό αγαθό, όπως είναι το «σπίτι των ονείρων» του; Και μπορούν ακόμα τα μέσα να δικαιολογήσουν τους σκοπούς; 

Ο Όλυ και η Τζιλ ανεβαίνουν στη σκηνή του θεάτρου, για να μας αφηγηθούν την ιστορία τους - μέχρι στιγμής. Πριν από δεκαεννέα μήνες, ζούσαν σε ένα μικροσκοπικό διαμέρισμα και περίμεναν το πρώτο τους μωρό. Είναι το είδος του μέρους όπου νιώθεις «εγκαταλελειμμένος από τον Θεό», παραπονιέται η Τζιλ στην Miss Dee, εκπρόσωπο ενός νέου προγράμματος παροχής κατοικιών. Αυτή η νέα πειστική γυναίκα, με φιγούρα Μεφιστοφελή (το Dee > D από το Devil> Διάβολος) κάνει στο ζευγάρι μια προσφορά που είναι σίγουρη ότι δεν θα αρνηθούν: το σπίτι των ονείρων τους εντελώς δωρεάν. Στην αρχή ο Όλυ απογοητεύεται, κοιτάζοντας το κακοσυντηρημένο κτίριο σε ένα εγκαταλελειμμένο, ακατοίκητο κτήμα. Το ζευγάρι πρέπει να το ανακαινίσει, ώστε να ενθαρρύνει και άλλους να μετακομίσουν στην περιοχή, ανεβάζοντας έτσι τις αξίες των ακινήτων στην περιοχή, εξηγεί η Miss Dee, προσφέροντάς τους το συμβόλαιο. Η Τζιλ και ο Όλυ υπογράφουν - για χάρη του παιδιού τους, αποφασισμένοι να δουλέψουν σκληρά. Όμως το πρώτο βράδυ, ο Όλυ σκοτώνει κατά λάθος έναν άστεγο εισβολέα στην κουζίνα του σπιτιού. Ως συνέπεια αυτού του γεγονότος, το ημιτελές δωμάτιο εξοπλίζεται πλήρως ως εκ θαύματος με τις πιο σύγχρονες ηλεκτρικές συσκευές. Το σπίτι πρέπει να ολοκληρωθεί γρήγορα για χάρη του αγέννητου παιδιού τους. Οι «χριστιανικές αξίες» της Τζιλ ξεπερνιούνται γρήγορα. Το ζευγάρι συνειδητοποιεί ότι η δημιουργία ενός ονειρεμένου σπιτιού εξαρτάται από την προθυμία τους να δολοφονήσουν αστέγους. Το κοινό καλείται να ψηφίσει, όχι ως προς την ηθική πλευρά του ζητήματος αλλά ποια θα είναι η επόμενη ανακαίνιση: το μπάνιο ή το γκαράζ; 

Δεν υπάρχει αμφιβολία πως ο Ridley θέλει να θίξει το πλέον καυτό θέμα της εποχής: την κρίση στέγασης. Το έργο του αυτό αφορά στο υψηλό τίμημα που πρέπει να πληρώσουν τα νεαρά ζευγάρια για να μπουν στην αγορά ακινήτων. Ένα έργο σκοτεινό, παράλογα αστείο και ηθικολογικό που εμπλέκει «αθώα» το κοινό σε αποφάσεις με ηθικό αντίκτυπο. 

Σε γενικές γραμμές, ακούγεται σαν ένα από τα έργα του Ιονέσκο της δεκαετίας του 1950, στα οποία μια παράλογη υπόθεση ακολουθείται με αδίστακτη λογική. Αλλά το έργο του Ridley είναι πολύ πιο λεπτό και αιχμηρό, δείχνοντας το πως αξιοπρεπείς κατά τα άλλα άνθρωποι ωθούνται από την απελπισία να καταπνίξουν τη συνείδησή τους. Ο κεντρικός άξονας του έργου είναι ένας εξαιρετικός μονόλογος όπου η Τζιλ, που ανατράφηκε ως αυστηρή Χριστιανή, εκφράζει τις πεποιθήσεις της για την αγάπη προς τον πλησίον. Σταδιακά, ωστόσο, αρχίζει να παπαγαλίζει όλες τις δημοφιλείς προκαταλήψεις κατά των αστέγων μέχρι να πείσει τον εαυτό της ότι μια νέα κουζίνα αξίζει όσο μια ανθρώπινη ζωή. Μια κομψή και γρήγορη παραγωγή, όπου τα πάντα είναι «δυνατά» -κυριολεκτικά και μεταφορικά- και το «αρκετό δεν είναι ποτέ αρκετό». Το σκηνικό αποτελείται από την ημιδιάφανη πρόσοψη ενός σπιτιού μέσα από το οποίο φαίνεται το φως, δίνοντας στο σπίτι μιαν αίσθηση ζωής. Οι ηθοποιοί κερδίζουν το κοινό με τις ερμηνείες του, ιδιαίτερα στο πρώτο πάρτι γενεθλίων του μωρού, όπου προσφέρουν ένα αποκορύφωμα ερμηνείας σε ποικίλες και γρήγορες αλλαγές χαρακτήρων. 

Η Ζηνοβία Ανανιάδου- Κόκκοτα και ο Ιωάννης Μυστακίδης κινούνται στις γρήγορες σκηνές χωρίς να χάνουν τον ρυθμό τους και χωρίς ποτέ να χάνουν τη συμπάθειά τους του κοινού για ένα ζευγάρι που διατηρεί ένα ψήγμα συνείδησης ακόμα και στις πιο δολοφονικές τους πράξεις. Η Θεοδώρα Γεωργακοπούλου προσδίδει στην Miss Dee, έναν Μεφιστοφελή ντυμένο με εξουσία, μια κομψή αυθεντία, και επιβεβαιώνει το επιχείρημα του Ridley ότι ζούμε σε έναν κόσμο που δίνει προτεραιότητα στην περιουσία έναντι της ανθρώπινης ζωής. 

Συνολικά, σίγουρα θα συνιστούσα τα Λαμπρά Παράσιτα. Είναι ένα έργο πνευματώδες και γρήγορο, προκλητικό ως προς το θέμα του, σκοτεινό στις κατάλληλες στιγμές και συναρπαστικό να το παρακολουθείς. 

Της Μαρίας Κουμαριανού, 29/042025