Μαρίλλη Διαμαντή: "Η μεγαλύτερη πρόκληση ήταν να ισορροπήσω με το συναίσθημα, χωρίς να εκβιάζω την συγκίνηση να μπορέσω να δώσω συναισθηματικό βάθος μέσα από τις εμπειρίες των χαρακτήρων".

Στην ιστορία, υπάρχουν αφηγήσεις που δεν πρέπει να ξεχαστούν, ιστορίες θάρρους, αντοχής και αστείρευτης δύναμης ψυχής. Μια τέτοια συγκλονιστική αφήγηση είναι αυτή του Παύλου και της οικογένειάς του, που εκτυλίσσεται στα δύσκολα χρόνια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. 

Η συγγραφέας του βιβλίου ο Επιζών μια δεύτερη ευκαιρία,  Μαρίλλη Διαμαντή, μάς μεταφέρει σε μια εποχή γεμάτη δοκιμασίες, όπου η ελπίδα και η ανθρωπιά δοκιμάζονται καθημερινά. Με αφορμή την κυκλοφορία του έργου της, συζητάμε μαζί της για τη διαδικασία της συγγραφής, τις προκλήσεις της έρευνας, αλλά και τα διαχρονικά μηνύματα που κρύβει αυτή η πραγματική ιστορία.

Τι σας οδήγησε να γράψετε την αληθινή ιστορία του Παύλου και της οικογένειάς του; Πώς ανακαλύψατε αυτή τη συγκλονιστική αφήγηση;

Η ιστορία πρέπει να καταγράφεται και να μην ξεχνιέται. Η συγκλονιστική αυτή ιστορία ανήκει στην οικογένειά μου. Ο Παύλος ήταν ο πατέρας μου, νέο παιδί τότε αγωνίστηκε για τα ιδανικά του. Μια αληθινή ιστορία που αξίζει στις επόμενες γενιές να την γνωρίζουν. Αυτό ήταν και το έναυσμα να την γράψω, να γίνει γνωστή και να μην ξεχαστεί.

Το βιβλίο αφηγείται μια πολύ σκοτεινή περίοδο της Ιστορίας. Πόσο δύσκολο ήταν για εσάς να ισορροπήσετε ανάμεσα στη σκληρότητα των γεγονότων και στο μήνυμα ελπίδας που διαπνέει την ιστορία;

Πραγματικά ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος αποτελεί ένα από τα μελανότερα κομμάτια της νεότερης ιστορίας και οι πρωταγωνιστές του βιβλίου μου την έζησαν σε όλο της το μεγαλείο. Πολλές φορές λύγισα και έκλαψα στην διάρκεια της συγγραφής, όμως με κράταγε αυτό που με δίδαξε ο πατέρας μου, παρά τις δυσκολίες, μπορούμε να επιλέξουμε την καλοσύνη. Η αγάπη και η κατανόηση είναι αντίποδας στην σκληρότητα. Αν διατηρήσουμε μια θετική προοπτική δεν θα αφήσουμε την σκληρότητα να μας καταπιεί, κι αυτό προσπάθησα να κάνω.

Ο Παύλος επιβίωσε από το εκτελεστικό απόσπασμα, ακόμη και αφού δέχτηκε τη χαριστική βολή. Πώς επηρέασε αυτό το τραυματικό γεγονός την υπόλοιπη ζωή του και τη σχέση του με τον κόσμο γύρω του;

Ο Παύλος έζησε μια πολύ τραυματική εμπειρία, έζησε μια σκοτεινή πλευρά του κόσμου που για να προχωρήσει την άφησε πίσω του και με δύναμη ψυχής και πίστη πορεύτηκε στην ζωή του. Έζησε μια ζωή γεμάτη από πράξεις αγάπης, δικαιοσύνης και συμπόνοιας.  Η θετική του άποψη για την ζωή τον βοήθησε να ισορροπήσει και να ζήσει.

Το βιβλίο αφηγείται την ιστορία μέσα από τα μάτια της κόρης του Παύλου. Πώς επηρεάζει αυτή η οπτική τη δύναμη της αφήγησης;

Επειδή σαν συγγραφέας του βιβλίου αλλά και η κόρη του πρωταγωνιστή προσπάθησα να αναφερθώ στα γεγονότα με ακρίβεια και σαφήνεια, χωρίς σε κάποια σημεία να μπορώ να αποφύγω την έντονη συναισθηματική φόρτιση, νομίζω ότι αυτό επηρεάζει την αφήγηση στο να γίνεται πιο συγκινητική .

Ποιες ήταν οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίσατε κατά τη συγγραφή του βιβλίου, τόσο από ιστορικής όσο και από συναισθηματικής πλευράς;

Η πρώτη πρόκληση και συνάμα δυσκολία ήταν να μεταφέρω το πνεύμα της εποχής χωρίς να προβάλω τις δικές μου απόψεις, τα γεγονότα με ακρίβεια και επίσης να μεταφέρω μια πλούσια σε ιστορικό υλικό εποχή σε λίγες σελίδες ώστε να μην κουράσω τον αναγνώστη. Η μεγαλύτερη όμως πρόκληση ήταν να ισορροπήσω με το συναίσθημα. Χωρίς να εκβιάζω την συγκίνηση να μπορέσω να δώσω συναισθηματικό βάθος μέσα από τις εμπειρίες των χαρακτήρων.

Μιλάμε για μια οικογενειακή ιστορία θάρρους και αντίστασης. Ποιος ήταν ο ρόλος της οικογένειας στην επιβίωση και στον ψυχικό κόσμο του Παύλου;

Μια οικογένεια χτυπημένη από την μοίρα και τον θάνατο δεν μπορούσε παρά να είναι υποστηρικτική στον Παύλο. Όλη η οικογένεια θεωρούσε την επιβίωση του Παύλου δώρο Θεού και έτσι το αντιμετώπιζαν. Τον περιβάλανε με αγάπη και μόνο, και αυτό νομίζω βοήθησε.

Πιστεύετε ότι ιστορίες όπως αυτή του Παύλου έχουν ακόμη κάτι να διδάξουν στις νέες γενιές; Αν ναι, ποιο είναι το σημαντικότερο δίδαγμα;

Η ιστορία του Παύλου είναι γεμάτη διδάγματα. Δεν είναι μια απλή αφήγηση δύσκολων γεγονότων, είναι ένα μάθημα ζωής για την αντοχή, την ελπίδα και την ανθρώπινη δύναμη. Είναι ένας σεβασμός στην ιστορία, στην επιβίωση, στην στήριξη των ανθρώπων μεταξύ τους στις δύσκολες στιγμές. Αντοχή, προσαρμοστικότητα, αγάπη, ανθρώπινη θέληση, ελπίδα, ακόμα και στις πιο ακραίες καταστάσεις οι άνθρωποι μπορούν να αντέξουν, να προσαρμοστούν και να συνεχίσουν.

Πόσο εύκολο ήταν να συλλέξετε πληροφορίες και μαρτυρίες για τα γεγονότα που περιγράφετε; Υπήρξαν στιγμές που σας εξέπληξε κάτι που μάθατε;

Η έρευνα ποτέ δεν είναι εύκολη αλλά έχει μεγάλο ενδιαφέρον το να ανακαλύπτεις πράγματα που γίνεται συναρπαστική. Την ιστορία του Παύλου και της οικογένειάς του την γνωρίζω όσο θυμάμαι τον εαυτό μου, κάποιες λεπτομέρειες μου τις διηγήθηκαν στην πορεία, δεν με εξέπληξαν απλά με συγκίνησαν.

Η ιστορία του Παύλου και της οικογένειάς του θα μπορούσε να γίνει ταινία ή ντοκιμαντέρ. Έχετε σκεφτεί αυτή την πιθανότητα;

Επειδή δυστυχώς το ευρύ κοινό δεν διαβάζει βιβλία ενώ όλοι βλέπουν μια ταινία ή ένα ντοκιμαντέρ, ναι θα το έβλεπα σαν πιθανότητα. Σκοπός μου ήταν να μαθευτεί η ιστορία αυτή από το ευρύ κοινό, και να μην χαθεί στο χρόνο, αν η μεγάλη οθόνη βοηθήσει σε αυτό, γιατί όχι.

Αν ο Παύλος μπορούσε να διαβάσει το βιβλίο σας, τι πιστεύετε ότι θα ένιωθε και ποιο μήνυμα θα ήθελε να περάσει στους αναγνώστες;

Θέλω να πιστεύω ότι θα αισθανόταν περήφανος, εξάλλου το βιβλίο προσπαθεί χωρίς καμία υπερβολή να εξιστορήσει τα γεγονότα. Αν μπορούσε να στείλει ένα μήνυμα θα ήταν προς όλους να θυμούνται ότι ακόμα και στις πιο σκοτεινές στιγμές υπάρχει φως, μέσα σου, γύρω σου, σε ένα χαμόγελο, σε μια καλή πράξη, σε μια νέα αρχή. Να πιστεύεις, να αγαπάς και να ελπίζεις, αυτά ήταν ο Παύλος. 

Της Αλεξίας Βλάρα, 01/04/2025