Είδαμε και προτείνουμε: Οι Δούλες του Ζαν Ζενέ από τους DISARTERS στο Arroyo

 

Η θεατρική ομάδα DISARTERS, αποτελούμενη από νέους ηθοποιούς με κοινό όραμα, επιχειρεί να αναμετρηθεί με το σκοτεινό, υπαρξιακό σύμπαν του Ζαν Ζενέ, παρουσιάζοντας Τις Δούλες σε σκηνοθεσία Λίλλυς Μελεμέ. Στην καρδιά του εναλλακτικού θεάτρου Arroyo, η παράσταση μετατρέπεται σε μια τελετουργική αναβίωση του ψυχικού εγκλωβισμού, όπου το παιχνίδι των ρόλων αποκαλύπτει το αδυσώπητο πρόσωπο της εξουσίας, της καταπίεσης και της ψευδαίσθησης ταυτότητας.  

Στο εμβληματικό έργο του Ζενέ, η Κλαίρ και η Σολάνζ, δύο υπηρέτριες, μπλέκονται σε ένα διαρκές παιχνίδι ρόλων, αναπαριστώντας τη σχέση τους με την Κυρία τους. Καθηλωμένες στην κρεβατοκάμαρά της, αμφισβητούν, μισούν και λατρεύουν την ύπαρξή της, ενώ ταυτόχρονα εγκλωβίζονται σε μια ατέρμονη αναμέτρηση μεταξύ του εαυτού τους και του ειδώλου τους. Το έργο, εμπνευσμένο από την αληθινή υπόθεση των αδελφών Παπέν, ξεφεύγει από τη ρεαλιστική αφήγηση και αγγίζει το μεταφυσικό, το ονειρικό και το αλλόκοτο.  

Η Λίλλυ Μελεμέ στήνει μια παράσταση που ισορροπεί ανάμεσα στον ρεαλισμό και την αλληγορία, εμβαθύνοντας στις διαστρεβλωμένες ψυχές των χαρακτήρων. Ο χώρος του Arroyo, με τη διάταξη που θυμίζει αρένα, ενισχύει την αίσθηση της έκθεσης, του εγκλεισμού και της παρακολούθησης. Οι χαρακτήρες κινούνται σαν αιχμάλωτοι ενός τελετουργικού παιχνιδιού που δεν έχει έξοδο, με την εναλλαγή των φωτισμών να παίζει καθοριστικό ρόλο στη μεταμόρφωση των ηρωίδων. Η σκηνοθετική ματιά υπογραμμίζει το στοιχείο του καθρέφτη, όχι μόνο ως φυσικό αντικείμενο αλλά και ως συμβολική αντανάκλαση της παραμορφωμένης τους ύπαρξης.  

Οι ηθοποιοί που ενσαρκώνουν την Κλαίρ και τη Σολάνζ δίνουν δυνατές ερμηνείες, αναδεικνύοντας τις συνεχείς μεταπτώσεις των ηρωίδων από τη λατρεία στο μίσος, από την υποταγή στην εξέγερση. Η σωματικότητα των ερμηνειών είναι έντονη, με τις δύο ηρωίδες να βρίσκονται διαρκώς σε έναν ψυχολογικό χορό εξουσίας, όπου ο λόγος τους άλλοτε στάζει δηλητήριο και άλλοτε γίνεται ψίθυρος αγωνίας. Η Κυρία, από την άλλη, λειτουργεί σαν μια απόκοσμη φιγούρα, που κινείται με την αλαζονεία ενός όντος που δεν έχει πλήρη συναίσθηση του χάους που προκαλεί γύρω της.  

Το έργο των DISARTERS αναδεικνύει τη θεμελιώδη προβληματική του Ζενέ: την αδυναμία του ανθρώπου να ξεφύγει από τον ίδιο του τον ρόλο. Οι Δούλες δεν είναι απλώς υπηρέτριες. Είναι θύματα, είναι θύτες, είναι εκδοχές του ίδιου προσώπου, σε έναν φαύλο κύκλο εξουσίας και υποταγής. Ο καθρέφτης εδώ δεν είναι απλώς ένα αντικείμενο· είναι μια ψυχολογική παγίδα, ένα όριο μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίωσης, ένα εργαλείο αυτοκαταστροφής.  

Αυτό που ξεχωρίζει στην προσέγγιση των DISARTERS είναι η αίσθηση του εγκλεισμού που δημιουργείται μέσα από μια σκηνογραφία μινιμαλιστική αλλά επιβλητική. Τα κοστούμια ενισχύουν τη δυαδικότητα των χαρακτήρων, ενώ οι φωτισμοί παίζουν καθοριστικό ρόλο, δημιουργώντας σκηνές που θυμίζουν κινηματογραφικούς πίνακες εξπρεσιονισμού. Η μουσική υπόκρουση και οι ήχοι, σχεδόν υποσυνείδητοι, προσθέτουν στη μεταφυσική διάσταση της παράστασης.  

Η εκδοχή από τις Δούλες από τους DISARTERS είναι μια παράσταση που σφίγγει τον θεατή σαν παγίδα. Η σκηνοθετική ματιά της Λίλλυς Μελεμέ εστιάζει στον εσωτερικό τρόμο των χαρακτήρων, ενώ οι ερμηνείες αποδίδουν με ακρίβεια και ένταση την τραγικότητα του έργου. Η παράσταση δεν είναι απλώς μια αναπαράσταση ενός κλασικού κειμένου· είναι μια εμπειρία βυθισμένη στο σκοτάδι της ανθρώπινης ψυχής, που αφήνει το κοινό να αναρωτιέται: υπάρχει διέξοδος από τον ρόλο που μας έχει επιβληθεί ή που επιλέξαμε να παίξουμε;  

Ένα σύγχρονο, ανατρεπτικό ανέβασμα, γεμάτο αγωνία, ένταση και σκοτεινή ποίηση.

Της Αλεξίας Βλάρα, 21/03/2025