Έλενα Αρτζανίδου: "Στην ζωή εκτιμάς ή καλύτερα οφείλεις να εκτιμάς και να σέβεσαι από το φως του ήλιου μέχρι το ζώο που είναι δίπλα σου".

 

1. Το βιβλίο παρουσιάζει ένα παιδί που θα έδινε τα πάντα για διάφορα πράγματα στη ζωή του. Τι σας ενέπνευσε να γράψετε αυτή την ιστορία;

Παρακολουθώντας τον Σεπτέμβριο του 2020 το εξαιρετικό ντοκιμαντέρ της κρατικής τηλεόρασης «Ο δρόμος προς το σχολείο», που βρισκόταν  σε εξέλιξη από το 2013, με 199 μικρούς ήρωες από όλη την  υδρόγειο, άκουσα μια μικρή Νορβηγίδα δέκα ετών, που έβλεπε μόνο σκιές, να λέει πως θα έδινε τα πάντα για να δει τα χρώματα. Αυτό το “Θα έδινε τα πάντα” ήταν τόσο ισχυρό που με οδήγησε να γράψω την ιστορία που εντάσσεται στα εικονοβιβλία και απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες. Θυμάμαι πως μεσάνυχτα πετάχτηκα όρθια, πήρα θέση και σαν χείμαρρος βγήκαν από μέσα μου όλες αυτές οι αλήθειες της ζωής, οι αξίες που συναντάμε μέσα στο βιβλίο.

2. Η έννοια του "πάντα" στο βιβλίο περιλαμβάνει τόσο υλικά όσο και συναισθηματικά στοιχεία. Πώς προσεγγίζετε αυτή την ισορροπία και τι μήνυμα θέλετε να περάσετε στα παιδιά;

Στην ζωή εκτιμάς ή καλύτερα οφείλεις να εκτιμάς και να σέβεσαι από το φως του ήλιου μέχρι το ζώο που είναι δίπλα σου. Αγωνίζεσαι για την Ειρήνη και νιώθεις ευγνώμων για την αγάπη που παίρνεις, κυρίως για την αγάπη που έχεις να δώσεις. Η ζωή είναι όλα από ένα πιάτο φαγητό μέχρι μια αγκαλιά. Νομίζω τα παιδιά αυτά τα βρίσκουν μέσα στην ιστορία γιατί τα κουβαλούν μέσα τους και ευκολότερα από τον ενήλικα και τα αναγνωρίζουν και τα αποκαλύπτουν.

3. Ποια είναι η δική σας άποψη για το πώς τα παιδιά μπορούν να εκφράζουν την εκτίμησή τους για τα απλά και καθημερινά πράγματα στη ζωή τους;

Με τις λέξεις και τις πράξεις τους, κάτι που οφείλουν να καλλιεργούν οι γονείς και μετά το σχολείο.

4. Οι αναφορές σε στοιχεία όπως η ειρήνη, η οικογένεια, και τα βιβλία είναι πολύ δυνατές. Πιστεύετε ότι τα παιδιά σήμερα εκτιμούν αυτά τα στοιχεία ή χρειάζονται ενίσχυση μέσα από τη λογοτεχνία;

Μαθαίνεις να εκτιμάς, να έχεις συναισθήματα όταν η οικογένεια και το σχολείο συνεχώς τόσο μέσα από την λογοτεχνία όσο και μέσα από δράσεις συζητά, γεννά προβληματισμούς, επιζητά να βρουν λύσεις σε δυσκολίες και κυρίως όταν οικογένεια και ακολουθεί το σχολείο τα ενδυναμώνει  για το αύριο.

5. Το βιβλίο σας απευθύνεται σε παιδιά, αλλά τα μηνύματα του μπορούν να αγγίξουν και ενήλικες. Ποια πιστεύετε ότι είναι η σχέση ανάμεσα στα δύο αυτά κοινά και πώς το βιβλίο συνδέει γονείς και παιδιά;

Η παιδική και εφηβική λογοτεχνία δεν είναι μόνο για τις ηλικίες που αναγράφεται ,αντίθετα επιζητά και τον ενήλικα αναγνώστη/αναγνώστρια να το διαβάσει. Έγραψα το «Θα έδινα τα πάντα» κοιτώντας συγχρόνως τους ενήλικες και τα παιδιά. Κάθε αξία ή υλική αναζήτηση αφορά όλους και όλες ανεξάρτητα από ηλικία, φύλο, φυλή μόνο που ο καθένας ανάλογα από την ηλικία και τη θέση που βρίσκεται αλλιώς τα αξιολογεί ανάλογα με τις εμπειρίες τους , τις αξίες, τις προτεραιότητές του.

6. Ποια στοιχεία της ιστορίας θεωρείτε πιο σημαντικά για να τα κατανοήσουν τα παιδιά και τι θέλετε να αποκομίσουν διαβάζοντας το βιβλίο;

Όλα είναι σημαντικά από ένα παλιό, μεταχειρισμένο ποδήλατο μέχρι την μυρωδιά της βανίλιας από τα τσουρέκια που έπλασαν τα χέρια της γιαγιάς. Από την αχτίδα του ήλιου που βλέπουμε την Ανατολή έως τους αγρούς που μπορούμε να τρέχουμε ελεύθερα και να αγγίζουμε τα ώριμα στάχυα. Από το σ’αγαπώ μέχρι τον φόβο που γεννά ο πόλεμος ακόμη και μέσα από την τηλεόραση.  Όλα αυτά και κυρίως συναισθήματα κρυμμένα μέσα τους, μαζί με αξίες που ακόμη είναι εν τη γενέσει τους  ανακαλύπτουν μέσα από την ανάγνωση του.

7. Το θέμα της προσφοράς και της ανιδιοτέλειας είναι κεντρικό στο βιβλίο. Πώς πιστεύετε ότι μπορούμε να διδάξουμε αυτές τις αξίες στα παιδιά μέσα από την εκπαίδευση και την καθημερινή ζωή;

Η προσφορά και η ανιδιοτέλεια , η αξία της ζωής και του μόχθου, του σεβασμού προς τον άλλον, της έννοιας για τον τόπο και του Πλανήτη, δε διδάσκεται όπως μια μαθηματική πράξη αντίθετα αποζητά συνεχή διάλογο, συζήτηση που μπορεί να προκύψει μέσα από την ανάγνωση ενός καλού βιβλίου ή από την προβολή μιας ταινίας ή την γνωριμία με έναν πίνακα σε ένα Μουσείο, αλλά και την συνεχή επαφή με τον έξω κόσμο, την γνώση της ιστορίας της οικογένειας, της χώρας, με λίγα λόγια δεν αρκεί ένα αποστειρωμένο σχολείο μακριά από την κοινωνία ή μια οικογένεια που είναι εκεί μόνο για τα βασικά, χρειάζεται αληθινή επαφή, ζωντανή επικοινωνία και κατανόηση και τότε το αύριο θα τους περιμένει εφόσον εργαστούν από κοινού.

8. Έχετε επιλέξει να γράψετε με μια πολύ τρυφερή και παραστατική φωνή. Τι σημαίνει για εσάς αυτή η φωνή και πώς πιστεύετε ότι τα παιδιά ανταποκρίνονται σε τέτοιες αφηγήσεις;

Τα παιδιά αγαπούν και ταυτίζονται με τους ήρωες που τους μοιάζουν, που είναι κοντά στην ηλικία τους, όπως και με εκείνους που έχουν κάτι να τους πουν. Στην περίπτωση του, Θα έδινα τα πάντα, η φωνή δεν είναι μία είναι πολλές σε μία. Είναι παιδική είναι και εφηβική, είναι φωνή αγοριού αλλά και κοριτσιού. Είναι φωνή ενός άνδρας και  μιας γυναίκας. Η φωνή είναι οικουμενική και είναι φωνή Ανθρώπινη. Αυτή η φωνή λειτουργεί και λειτούργησε σε κάθε αναγνώστη και αναγνώστρια, μικρό ή μεγάλο με τελείως διαφορετικό τρόπο, πάντα ανάλογα με τις ανάγκες του, τις πληγές του, τις μνήμες του και τα όνειρά του για  αυτό και αγαπήθηκε αυτό το βιβλίο και συνεχίζει την πορεία του.

9. Πώς η δική σας προσωπική εμπειρία και οι αναμνήσεις από την παιδική σας ηλικία επηρέασαν τη δημιουργία του βιβλίου;

Μεγάλωσα με έναν πατέρα που πάντα μας άκουγε και υπήρχε πολύ συζήτηση για όλα. Όλα όσα αφορούσαν την οικογένεια, την πολιτική, τον σεβασμό για τον φίλο ,τον ξένο, την ελευθερία, την Δικαιοσύνη, αλλά και την αξία της προσφοράς και της εργασίας. Τα κύτταρα μου είναι πλημμυρισμένα από αξίες και πλούσια συναισθήματα, αλλά και της χαράς του λίγου μαζί με την ευδαιμονία για την κάθε μικρή ή μεγάλη επιτυχία. Παντού και πουθενά υπάρχω στο, Θα έδινα τα πάντα, άλλωστε αυτό δε συμβαίνει σε κάθε βιβλίο, κάθε δημιουργού ;

10. Τι συναισθήματα θα θέλατε να προκαλέσει το βιβλίο στους μικρούς αναγνώστες, και ποια είναι η μεγαλύτερη ευχή σας για την επιρροή του;

Η αγάπη όλα τα υπομένει, η αγάπη όλα τα νικά, λέει ένα τραγούδι που με εκφράζει. Ευχή να γιγαντωθεί η αγάπη μέσα τους και αφού αγαπήσουν πρώτα τον ίδιο τους τον εαυτό να έχουν αγάπη για να δώσουν στον άλλον, τότε υπάρχει η ελπίδα για ένα καλύτερο κόσμο.

 

Tης Αλεξίας Βλάρα, 15/10/2024