Πάνος Μπόρας: "Σε κάθε ποίημα φτιάχνω μία μικρή ιστορία δημιουργώντας εικόνες, συναισθήματα, ήχους και σκέψεις".

Με τη δεύτερη ποιητική του συλλογή, Ώρες αναγέννησης (εκδ. Μετρονόμος), ο Πάνος Μπόρας καταθέτει μια ποιητική διαδρομή μέσα από τη φθορά προς την ανασύνθεση του εαυτού. Με έντονα ρεαλιστικά στοιχεία, κοινωνικούς προβληματισμούς και μια εσωτερική αναμέτρηση με το παρελθόν, η συλλογή αποτυπώνει την ανάγκη για μεταμόρφωση και λύτρωση. Στη συνέντευξη που ακολουθεί, ο δημιουργός μιλά για την ποίηση ως πράξη αναγέννησης, τις επιρροές του και τον ρόλο του ποιητή στη σύγχρονη πραγματικότητα.

1. Η συλλογή σου Ώρες αναγέννησης δείχνει την ανασύσταση του ποιητικού υποκειμένου μέσα από τη φθορά. Πώς η έννοια της αναγέννησης συνδέεται με τη φθορά στην ποίησή σου;

Αν προσέξει κάποιος τη συγκεκριμένη ποιητική συλλογή θα δει πως τα ποιήματα λειτουργούν σαν ένα «καρδιογράφημα» και συνδέονται από το πρώτο ποίημα που είναι η «Αφύπνιση πριν την αναγέννηση» ως το τελευταίο που είναι οι «Ώρες αναγέννησης». Πράγματι ξεκινάει από τη φθορά, που προκαλείται από το άτομο όταν είναι απόλυτο και άκαμπτο ως προς την ίδια του την ύπαρξη και συνεχίζει μέσα από την ανάμιξη φιλοσοφικών, ερωτικών και κοινωνικοπολιτικών ποιημάτων φτάνοντας στην ουσία που είναι η ροή της αγάπης που γεννιέται από το ίδιο το άτομο για να μοιραστεί στον κόσμο. Επίσης, δεν έχουν επιλεγεί τυχαία τα ποιήματα σε αριθμό. Ήθελα να είναι 21 γιατί θεωρείται ο αριθμός της θέλησης. Επιπλέον, 21 ημέρες, χρειάζονται για να επαναπρογραμματίσουμε τον εγκέφαλό μας, ώστε να δαμάσουμε τις αδυναμίες μας και να «χτίσουμε» τον καινούριο μας εαυτό.

2. Το ποίημα «Λήθη» μιλάει για τη στασιμότητα και τις αδικίες που παραμένουν αμετάβλητες. Ποιες είναι οι κοινωνικές ή προσωπικές παράμετροι που σε οδηγούν να καταγράφεις αυτήν την αμετάβλητη πραγματικότητα;

Η «Λήθη» είναι ένα καταγγελτικό ποίημα. Γεννήθηκε από την αδικία που συμβαίνει γύρω μας. Στην ουσία το ποίημα «Λήθη» είναι οι καταστάσεις που ζούμε στη σύγχρονη Ελλάδα. 

3. Η ποίησή σου αναφέρεται συχνά στη διαρκή αντίθεση μεταξύ ελπίδας και απογοήτευσης. Πώς ισορροπείς ανάμεσα σε αυτές τις δυο πολώσεις στον τρόπο που διατυπώνεις τη σκέψη σου;

Σε γενικές γραμμές προσπαθώ να παραμένω αισιόδοξος. Έχω μέσα μου την ελπίδα πως ό,τι συμβαίνει είναι για καλό. Σίγουρα από τα δύσκολά μαθαίνουμε και μπορούμε να κρατηθούμε γειωμένοι ώστε να εξελιχθούμε.

4. Ποιες ήταν οι κύριες επιρροές σου κατά τη συγγραφή αυτής της συλλογής; Υπάρχουν συγκεκριμένοι ποιητές ή κινήματα που σε ενέπνευσαν;

Αν και μου αρέσει να διαβάζω ποίηση για να συναισθάνομαι τις λέξεις και τις σκέψεις του εκάστοτε ποιητή, δεν νιώθω άνετα «φορώντας» κάποιο καλούπι. Η δική μου ποίηση προκύπτει από το συναίσθημά μου και όλα όσα διαισθάνομαι. Οπότε γράφω αυθόρμητα. Την ίδια στιγμή που έρχεται η σύλληψη του ποιήματος στο μυαλό μου, το καταγράφω όπου μπορώ. Μου έχει τύχει να γράψω ποίημα σε μπαρ με δυνατή μουσική ή ακόμη και λίγα λεπτά πριν κοιμηθώ το βράδυ. Σίγουρα όμως αν δεν το καταγράψω εκείνη την στιγμή το ξεχνάω και χάνεται. 

5. Το ποίημα «Λήθη» θίγει πολλά κοινωνικά ζητήματα όπως η ανισότητα, η βία και η περιβαλλοντική καταστροφή. Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις για την κοινωνία σήμερα, κατά τη γνώμη σου;

Η διάσπαση της ομάδας που με έναν τρόπο έχει λειτουργήσει διαβρωτικά προς την συλλογική συνείδηση και μας έχει αφήσει εκτεθειμένους και  μόνους απέναντι στις αντιξοότητες που μας επιβάλλονται, με πάρα πολλούς τρόπους. Όλη αυτή η κατάσταση μας επιβάλλει, δυστυχώς, τη λήθη. 

6. Η συλλογή σου συνεχίζει από το έργο σου Απόφθεγμα στο πουθενά. Ποιες είναι οι βασικές διαφοροποιήσεις και εξελίξεις που παρατηρείς στην ποίησή σου από το πρώτο έργο στο δεύτερο;

Αρχικά, θα ήθελα να αναφέρω πως πρόκειται για ποιητική τριλογία. Ξεκινάει από το «Απόφθεγμα στο πουθενά», που συμβολίζει το μετέωρο που έζησε και συνεχίζει να ζει η γενιά μου. Η επόμενη συλλογή είναι οι «Ώρες αναγέννησης» που μιλάει για τη ροή και την αυτό-δημιουργία μέσα από την καταστροφή και θα συνεχίσω με την επόμενη συλλογή που θα έχει ως βασικό άξονα τη σταθεροποίηση και τις γερές βάσεις που έχουν δημιουργηθεί· θα λέγεται «Δομικά υλικά». Σίγουρα εξελίσσομαι κι εγώ μέσα από τη δημιουργία, οπότε ναι, υπάρχουν, και θα υπάρξουν διαφορές, χωρίς όμως να χάνω τη βάση μου.  

7. Πώς η ποίηση συνδυάζεται με το θέατρο και τον κινηματογράφο στη δική σου δημιουργική πορεία; Επηρεάζουν οι δύο αυτές τέχνες τη συγγραφή σου;

Σίγουρα, ναι. Σε κάθε ποίημα φτιάχνω μία μικρή ιστορία δημιουργώντας εικόνες, συναισθήματα, ήχους και σκέψεις. Σε όλο το φάσμα της τέχνης εμπλέκεται με κάποιον τρόπο η ποίηση. Στην ουσία όλα τα έργα έχουν ποιητικότητα από τη στιγμή που δημιουργούνται.

8. Η ιδέα της «αναγέννησης» μπορεί να γίνει αντιληπτή με πολλούς τρόπους. Ποια είναι η δική σου ερμηνεία αυτού του όρου και πώς εκφράζεται μέσα από τα ποιήματά σου;

Είναι το σημείο μηδέν, εκεί που η εσωτερική μας γαληνή βρίσκει την εμπιστοσύνη μέσα στην ίδια μας την ύπαρξη. Τότε που το εσωτερικό μας φως,  γεμίζει με αγάπη, πίστη και ελπίδα. Είναι μια έμφυτη σοφία, που κινεί τα πάντα στη σωστή ροή.

9. Στη συλλογή σου, θίγεις την αντίφαση του κόσμου γύρω μας: από τη μια πλευρά είναι γεμάτος με ομορφιά και ελπίδα, από την άλλη με καταστροφή και απογοήτευση. Ποιες είναι οι αντιφάσεις που εσύ ο ίδιος βιώνεις στην καθημερινότητά σου;

Έτσι είναι η ζωή μια αντίφαση στο σήμερα και θα μπορούσα να το αναλύσω με πολλές σκέψεις αλλά νομίζω πως όλοι μας κατανοούμε αυτή την κατάσταση.

10. Με την πρώτη σου ποιητική συλλογή να ακολουθεί και το σκηνοθετικό σου έργο, ποια είναι τα σχέδιά σου για το μέλλον; Πώς σκοπεύεις να εξελίξεις τη σχέση σου με τη συγγραφή και την τέχνη;

Η αλήθεια είναι πως η ποίηση με οδήγησε σε πολλά μονοπάτια. Αλλά πριν την ποίηση ξεκίνησα ως ηθοποιός. Οπότε από ηθοποιός· ποιητής, από ποιητής· σκηνοθέτης και σεναριογράφος. Είμαι καλλιτέχνης - δημιουργός χωρίς να απαρνούμαι καμιά από τις ιδιότητές μου.

Της Αλεξίας Βλάρα, 04/03/2025