Διαβάσαμε και προτείνουμε: Τώρα του Ηλία Φραγκάκη
Το βιβλίο Τώρα του Ηλία Φραγκάκη είναι ένα τολμηρό, πειραματικό κείμενο που αποδομεί τις συμβάσεις του μυθιστορήματος, δημιουργώντας μια δίνη σκέψης, μνήμης και γλώσσας. Από την πρώτη κιόλας φράση, ο συγγραφέας προειδοποιεί και παίζει με τον αναγνώστη: «Δεν είμαι ο συγγραφέας. Δεν είμαι καν συγγραφέας». Αυτή η αποκήρυξη της ταυτότητας γίνεται ο θεμέλιος λίθος ενός κειμένου που ξεφεύγει από τις συμβατικές αφηγηματικές δομές και προσφέρει μια εμπειρία ανάγνωσης που μοιάζει περισσότερο με εσωτερικό μονόλογο, διάσπαρτο με αυτοσαρκασμό, φιλοσοφική αναζήτηση και κινηματογραφική αφήγηση.
Το βιβλίο ξεκινά με μια δήλωση που θέτει αμέσως τον τόνο: «Δεν είμαι ο συγγραφέας. Δεν είμαι καν συγγραφέας.» Αυτή η αυτοαναφορική πρόταση δεν είναι απλώς μια εισαγωγή, αλλά μια δήλωση πρόθεσης. Ο Φραγκάκης δεν θέλει να γράψει ένα συμβατικό μυθιστόρημα, αλλά να εξερευνήσει τη φύση της γραφής, της μνήμης και της ύπαρξης. Eπιλέγει Λοιπόν, ένα πολυεπίπεδο ύφος, όπου η αφήγηση μοιάζει με χείμαρρο συνειρμών και αποσπασματικών σκέψεων, συνθέτοντας ένα χάος που μιμείται τη ροή της ανθρώπινης συνείδησης. Ο αναγνώστης δεν βρίσκεται μπροστά σε μια κλασική ιστορία με αρχή, μέση και τέλος, αλλά βυθίζεται σε ένα σύμπαν όπου ο χρόνος κατακερματίζεται, η λογική ακολουθία διαρρηγνύεται και το αφηγηματικό εγώ διαρκώς μεταμορφώνεται. Αυτή η τεχνική δημιουργεί μια αίσθηση χαοτικής ζωντάνιας, που θυμίζει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί ο ανθρώπινος εγκέφαλος.
Ο Ιούλιος Βερνίκος, ο κεντρικός χαρακτήρας, γίνεται το όχημα για μια κατάδυση στην ατομική και συλλογική μνήμη. Το βιβλίο μοιάζει με μια προσωπική εξομολόγηση που διατρέχει τα ναυάγια του προηγούμενου αιώνα – τις φιλίες, τους έρωτες, τους αποχωρισμούς και τις διαψεύσεις – αλλά και μια αναμέτρηση με το ίδιο το παρελθόν και το μέλλον. Η ανάμνηση και η φαντασία συμπλέκονται αξεδιάλυτα, δημιουργώντας έναν αφηγηματικό χώρο όπου η πραγματικότητα είναι ρευστή.
Ένα από τα πιο εντυπωσιακά στοιχεία του βιβλίου είναι το χιούμορ. Ο Φραγκάκης χρησιμοποιεί έναν καταιγιστικό, μερικές φορές σκοτεινό χιούμορ, που λειτουργεί ως ένα εργαλείο για να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες και τις τραγωδίες της ζωής. Ο αυτοσαρκασμός του Βερνίκου είναι ανελέητος, αλλά ταυτόχρονα ανθρώπινος. Αυτή η ικανότητα να γελάς με τον εαυτό σου, ακόμα και στις πιο σκοτεινές στιγμές, είναι κάτι που κάνει τον χαρακτήρα να ξεχωρίζει. Η γλώσσα είναι ποιητική και συχνά υπερβατική, με έντονες μεταφορές και έναν ρυθμό που θυμίζει μουσική σύνθεση. Οι προτάσεις, μικρές και κοφτές ή παραληρηματικά εκτενείς, δημιουργούν ένα αίσθημα διαρκούς ροής, σαν να παρακολουθούμε έναν κινηματογραφικό μοντάζ εικόνων και ιδεών.
Παρά την άναρχη δομή του, το
βιβλίο είναι γεμάτο ποιητικές στιγμές και φιλοσοφικούς στοχασμούς. Ο Φραγκάκης
δεν φοβάται να εμβαθύνει σε υπαρξιακά ερωτήματα, χωρίς να προσφέρει απαντήσεις.
Αντίθετα, αφήνει τον αναγνώστη να αναλογιστεί τη φύση της ύπαρξης, του χρόνου
και της μνήμης. Οι προσωπικές αναμνήσεις του Βερνίκου γίνονται ένα εργαλείο για
να εξερευνήσει καθολικές αλήθειες. Ο ήρωας δεν αναζητά μόνο την προσωπική του
ταυτότητα μέσα από τις διαδοχικές του μεταμορφώσεις, αλλά και την ίδια την
έννοια της πραγματικότητας, όπως αυτή διαμορφώνεται από τη γλώσσα, τη μνήμη και
την αφήγηση.
Το Τώρα θυμίζει τα αντι-μυθιστορήματα του Μπέκετ, τη γραφή του Τόμας Μπέρνχαρντ ή ακόμα και την ασθματική, αυτοαναφορική αφήγηση του Σελίν. Είναι ένα έργο που προκαλεί και εμπνέει. Δεν είναι ένα βιβλίο που διαβάζεις για να χαλαρώσεις, αλλά ένα που σε αναγκάζει να σκεφτείς, να νιώσεις και να αναλογιστείς. Είναι μια εξερεύνηση της ανθρώπινης ύπαρξης, γραμμένη με έναν τρόπο που θυμίζει τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε και νιώθουμε. Ο Φραγκάκης δεν προσφέρει απαντήσεις, αλλά ανοίγει νέους δρόμους για σκέψη και ανάγνωση. Είναι ένα βιβλίο που αφήνει το αναγνώστη να νιώθει ότι έχει μπει σε έναν λαβύρινθο, από τον οποίο μπορεί να βγει διαφορετικός από όταν μπήκε. Και αυτή ακριβώς είναι η δύναμη του Τώρα.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου