Ελένη Μπόγρη: "Οι Ανθρώπινες Ρωγμές γεννήθηκαν από την ανάγκη μου να μιλήσω για συναισθήματα".

 1.      Τι σας ενέπνευσε να γράψετε το βιβλίο «Ανθρώπινες Ρωγμές»;

 

Οι «Ανθρώπινες Ρωγμές» γεννήθηκαν από την ανάγκη μου να μιλήσω για συναισθήματα. Ήθελα όσοι διαβάσουν τα ποιήματα να βρουν λίγο από τον εαυτό τους μέσα σε αυτά, να διακρίνουν μια λέξη, μια κατάσταση ή ακόμα και μια έννοια που κάπως να την έχουν βιώσει. Είναι βαθιά ανακουφιστικό – ίσως και αναζωογονητικό – να συναντάς έργα που σου είναι οικεία, βοηθούν στο να συνειδητοποιήσεις ότι δεν είσαι μόνος.

 

2.      Πώς επιλέξατε τις ιστορίες που περιλαμβάνονται στο βιβλίο;

Η αφετηρία ήμουν εγώ, οι δικές μου σκέψεις και αναζητήσεις. Αυτές μεταφέρθηκαν σε πολλαπλά σύμπαντα, με διαφορετικούς ήρωες που άλλοτε ήταν ευγενικοί και ρομαντικοί, άλλοτε νάρκισσοι και αχάριστοι. Το κοινό που είχαν όλοι τους όμως, είναι πως διαθέτουν ανησυχίες. Αυτές οι ανησυχίες τους ενώνουν με μια νοητή κλωστή και τους κάνουν «συγγενείς».

3.      Οι χαρακτήρες των ιστοριών είναι εμπνευσμένοι από πραγματικά πρόσωπα ή είναι καθαρά φανταστικοί;

Όταν έγραφα το βιβλίο, το μόνο ποίημα που αναφερόταν σε υπαρκτό πρόσωπο ήταν το «Καρό Πουκάμισο», το οποίο είναι αφιερωμένο στον παππού μου που τον έχασα όταν ήμουν 11 ετών. Όλα τα υπόλοιπα πρόσωπα, ήταν φανταστικά. Βέβαια, αυτό άλλαξε από την έκδοση του βιβλίου και μετά! Όταν άρχισε λοιπόν η κυκλοφορία και ο κόσμος ξεκίνησε να το διαβάζει, υπήρξαν άτομα που με πλησίασαν και μου είπαν «Αυτός ο ήρωας είμαι εγώ τώρα» ή «Έχω ζήσει το ίδιο με αυτόν τον ήρωα». Έτσι, πολύ ξαφνικά οι ήρωες φόρεσαν τα πρόσωπα τους για μένα και πλέον όταν σκέφτομαι τον χαρακτήρα σκέφτομαι και το άτομο που μου δήλωσε ότι του μοιάζει!

4.      Ποια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίσατε κατά τη συγγραφή αυτού του βιβλίου;

Η επανάληψη ήταν κάτι που ήθελα να αποφύγω πάση θυσία. Ήθελα το κάθε ποίημα να είναι ξεχωριστό, να έχει τον δικό του χωροχρόνο. Θεωρώ σημαντικό να ακούς τον τίτλο του ποιήματος και να μπορείς να καταλάβεις αμέσως για ποια ιστορία μιλάμε, να έχει την δική της αρχή, την δική της μέση, το δικό της τέλος. Έπρεπε να βρίσκω άλλη συνθήκη, άλλο περιβάλλον για τον κάθε ήρωα ακόμα και αν το συναίσθημα που τον διακατείχε ήταν πανομοιότυπο με κάποιου άλλου.

5.      Ποιο είναι το μήνυμα που θέλετε να περάσετε στους αναγνώστες μέσα από τις ιστορίες σας;

Ο στόχος είναι πάντα η έκφραση και η ενδοσκόπηση. Τους καλώ να απολαύσουν τα συναισθήματα τους - είτε αυτά είναι θετικά είτε αρνητικά – και αν όχι να τα απολαύσουν έστω να τα καταλάβουν, να τα αναγνωρίσουν. Τι τα πυροδοτεί; Τι τα κατευνάσει; Μόνο έτσι, θα μπορέσουμε να αποδεχτούμε τα αρνητικά και να σφιχταγκαλιάσουμε τα θετικά.

6.      Πώς προσεγγίζετε τις έννοιες του έρωτα, της φιλίας και της αγάπης στο βιβλίο σας;

        Υπάρχουν ήρωες που ζουν την ομορφιά του έρωτα, όπως η γυναίκα από το ποίημα «Ερωτική  Αφιέρωση» και ήρωες που ζουν τον έρωτα δραματικά, τραγικά όπως αυτός από τις «Ξεχασμένες Σονάτες». Αν κοιτάξουμε γύρω μας, θα δούμε πως όντως υπάρχουν και οι δύο αυτές μορφές του έρωτα. Στην πρώτη περίπτωση ο ερωτευμένος γεμίζει χαρά, ενθουσιασμό, εκστασιάζεται. Στην δεύτερη περίπτωση ο ερωτευμένος καταρρακώνεται, γίνεται τοξικός για τον ίδιο του τον εαυτό. Ήθελα να εξετάσουμε τις πτυχές, τις διακυμάνσεις, τα διαφορετικά πρόσωπα του έρωτα. Αντίθετα, η φιλία και η αγάπη κρατούν μονάχα θετικό πρόσημο.

7.      Ποια είναι η προσωπική σας άποψη για τη θλίψη και τη σημασία της στη ζωή μας;

Η θλίψη είναι ένα αρκετά παρεξηγημένο συναίσθημα. Πολλοί την μπερδεύουν με την γκρίνια ή και την μιζέρια, αλλά στην πραγματικότητα η θλίψη είναι πιο βαθύ, πιο εσωτερικό συναίσθημα. Δεν στοχεύει κάπου, δεν περιμένει αλλαγές, δεν μπορεί να μας παρακινήσει για κάτι, είναι απλώς εκεί και μας συνοδεύει καθόλη την διάρκεια της ζωής μας. Άλλες φορές κάνει περισσότερη φασαρία, (για παράδειγμα όταν χάνουμε κάποιον δικό μας άνθρωπο) και άλλες φορές κάνει στην άκρη για να μπορέσουμε να διασκεδάσουμε ή να προχωρήσουμε παρακάτω. Παρόλα αυτά, δεν εξαφανίζεται, βρίσκεται κάπου μέσα μας και αποτελεί κομμάτι του εαυτού μας.

8.      Πιστεύετε ότι οι ανθρώπινες ρωγμές μπορούν να γίνουν σημεία δύναμης και ανθεκτικότητας;

Ελπίζω πως γίνονται!  Ελπίζω πως ο καθένας μας όταν πλέον μπορεί να κοιτάξει τις «ρωγμές» του, τα τραύματα του από απόσταση, μπορεί και να δει πόσο δυνατός ήταν που τις βίωσε και τις ξεπέρασε. Άλλωστε, όσο κλισέ κι αν ακούγεται, από κάθε κατάσταση παίρνουμε μαθήματα και εμπειρίες μαζί με τις οποίες εξελισσόμαστε.

9.      Ποιο συναίσθημα θεωρείτε ότι είναι το πιο ισχυρό και γιατί;

Ομολογώ πως αυτό είναι ένα μεγάλο δίλλημα. Νομίζω πως αν ρωτούσατε κάποιον άλλο, θα απαντούσε χωρίς δισταγμό «ο έρωτας!». Ο δικός μου δισταγμός μπορεί να καταρριφθεί με μια επεξήγηση που θα σας κάνω παρακάτω. Έρωτας δεν είναι μονάχα ένα συναίσθημα από έναν άνθρωπο προς έναν άλλον. Έρωτας είναι όταν κάποιος παθιάζεται με κάτι πολύ, είτε αυτό είναι η δουλειά του, είτε η τέχνη του, είτε και η ίδια η ζωή. Αυτή η λαχτάρα για δημιουργία, για κίνηση, για ανάσα, αυτή η λαχτάρα είναι η κινητήριος δύναμη που δεν σβήνει ποτέ και την θεωρώ το ανώτερο όλων των συναισθημάτων.

10.  Πώς είναι η διαδικασία γραφής σας; Υπάρχει κάποια ρουτίνα ή τελετουργικό που ακολουθείτε;

Θα ακουστεί αστείο, αλλά ναι! Μου αρέσει να σβήνω τα μεγάλα φώτα, να αφήνω κάποια μικρή λαμπίτσα να καίει και να βάζω και μουσική στα ηχεία. Η μουσική ποικίλει ανάλογα με το ύφος αυτού που γράφω, άλλες φορές είναι κλασσική, άλλες ροκ! Πάντως, με βοηθάει στο να βυθίζομαι στο δικό μου σύμπαν για λίγο και να μην αποσπάται η προσοχή μου από εξωτερικούς παράγοντες.

11.  Υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο μέρος ή στιγμή της ημέρας που προτιμάτε να γράφετε;

Σίγουρα το βράδυ. Το βράδυ αποτελεί στιγμή χαλάρωσης και «αδειάσματος» από την βαβούρα της ημέρας. Η συγγραφή απαιτεί ηρεμία και καθαρό μυαλό, χωρίς άγχη γιατί πρέπει να φύγεις για επαγγελματικά ραντεβού ή γιατί πρέπει να τρέξεις στο γραφείο. Άλλωστε, η νύχτα είναι και πιο ποιητική, μυρίζουν τα γιασεμιά στις αυλές, το φεγγάρι στέκει καμαρωτό, τι άλλο να θέλει κανείς για να εμπνευστεί;;

12.  Πόσο χρόνο σας πήρε να ολοκληρώσετε το βιβλίο «Ανθρώπινες Ρωγμές»;

Από την στιγμή που είχα ξεκάθαρο στο νου μου το τι θέλω να γράψω, όλα κύλησαν ομαλά και ανεμπόδιστα. Μπορώ να πω πως το βιβλίο ολοκληρώθηκε σε λιγότερο από ένα μήνα. Κάποια από τα ποιήματα φυσικά, υπήρχαν στο μυαλό μου για χρόνια, αλλά ωρίμαζαν μέχρι να έρθει η ώρα να αποτυπωθούν στο χαρτί.

13.  Ποιες είναι οι λογοτεχνικές σας επιρροές και πώς έχουν επηρεάσει τη συγγραφή σας;

Όπως μαντεύετε, το αγαπημένο μου είδος είναι η ποίηση! Θυμάμαι από το σχολείο ακόμα, ένα ποίημα του Καρυωτάκη, το οποίο χαράχθηκε στην μνήμη μου. Να είμαι ειλικρινής πάντοτε με εντυπωσίαζε πως από τόσα έτη φοίτησης στο σχολείο, το μόνο πράγμα που θυμόμουν απέξω και ανακατωτά ήταν αυτό. Έτσι, άρχισα να ψάχνω παραπάνω τους Έλληνες ποιητές, τα κινήματα που δημιούργησαν, για τι είχαν ανάγκη να μιλήσουν και νομίζω πως πάντοτε τους κουβαλώ μέσα μου όταν γράφω.

14.  Ποια είναι η σχέση σας με τη λογοτεχνία; Πώς ξεκίνησε η αγάπη σας για το γράψιμο;

Για μένα λογοτεχνία είναι οποιοδήποτε γραπτό, ακόμα και 3 φράσεις να εμπεριέχει όλες κι όλες. Πασχίζω να δω λογοτεχνικά οτιδήποτε διαβάζω, ψάχνω να βρω μέσα σε αυτό την θέση και την σκέψη του συγγραφέα, δεν θέλω τίποτα να μένει απρόσωπο. Πιστεύω πως η αγάπη μου για το γράψιμο έγκειται στο γεγονός ότι ως παιδί ένιωθα αποκομμένη. Με ενοχλούσε που μεγάλωνα σε νησί, ζητούσα πεισματικά από το σύμπαν να γίνει κάτι για να μετακομίσουμε στην μεγάλη πόλη, την Αθήνα. Ήθελα να δω καινούργια πράγματα, καινούριους ανθρώπους και αφού δεν μπορούσα να τους δω, τους ζωντάνευα στο χαρτί.

15.  Ποιο βιβλίο ή συγγραφέας σας έχει επηρεάσει περισσότερο και γιατί;

       Έχω μια ιδιαίτερη αδυναμία στον Αργύρη Χιόνη. Βρίσκω τον τρόπο γραφής του αρκετά σύγχρονο και μεστό, χωρίς πολλές φαμφάρες και εντυπωσιασμούς. Θα αναφέρω ένα από τα ποιήματα του που με έχουν συγκινήσει, «Ένας λύκος αισθηματίας», αυτό το ποίημα με την απλότητα του καταφέρνει να σου ξυπνήσει σκέψεις, ερωτήματα και συναισθήματα.

16.  Τι σημαίνει για εσάς η διαδικασία της αυτοεξαγνισμού μέσω της γραφής;

       Νομίζω πως είναι στάση ζωής για μένα. Τείνω να εναποθέτω οτιδήποτε με απασχολεί στο χαρτί και ύστερα νιώθω πιο γεμάτη, πιο ήρεμη. Το προτείνω σε όλους, ακόμα και σε άτομα που δεν είναι συγγραφείς. Το να γράψεις απαιτεί να βάλεις τις σκέψεις σου σε μια σειρά, οπότε αναγκάζεσαι να σταματήσεις να χαώνεσαι και να δεις τα πράγματα με ψυχραιμία.

17.  Πώς αντιμετωπίζετε τις δικές σας «ανθρώπινες ρωγμές» στην καθημερινότητά σας;

Ασχολούμαι μαζί τους μονάχα για δημιουργικούς σκοπούς, εκεί τις εξαντλώ, εκεί τους δίνω χώρο να αναπνεύσουν. Κατά τα άλλα στην καθημερινή μου ζωή επιλέγω να βλέπω την αισιόδοξη πλευρά των πραγμάτων, να μην αγχώνομαι, να μην δυσανασχετώ. Οφείλω να ομολογήσω ότι έχω κατακτήσει μια ισορροπία ανάμεσα στους δύο αυτούς κόσμους, απόλυτα λειτουργική και βαθιά όμορφη.

18.  Ποιο είναι το επόμενο συγγραφικό σας βήμα; Έχετε κάποια νέα έργα υπό επεξεργασία;

        Επιτρέψτε μου να αναφερθώ στην επόμενη ταινία που ετοιμάζω με τίτλο «White Fabric Under The Soil». Φυσικά δεν μιλάμε για βιβλίο, αλλά πιστεύω πως και τα σενάρια από μόνα τους κρατούν συγγραφική αξία. Υπάρχουν σενάρια αριστουργήματα που διαβάζονται με μεγάλη ευχαρίστηση από τους αναγνώστες. Η ταινία λοιπόν, είναι μικρού μήκους και έχει ως κεντρικό άξονα το πένθος και τις αντιδράσεις των ανθρώπων σε αυτό. Τα γυρίσματα θα λάβουν χώρα το Σεπτέμβριο και αφού τελειώσουν θα ήθελα να συνεχίσω να γράφω και να ολοκληρώσω ένα μυθιστόρημα που έχω στο μυαλό μου.

19.  Πώς νιώθετε όταν οι αναγνώστες σας μοιράζονται τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους για το βιβλίο σας;

        Αυτό είναι η απόλυτη ευτυχία για τον δημιουργό. Συνηθίζω να λέω πως όλα όσα γράφουμε έχουν παραλήπτη ακόμα κι αν δεν θέλουμε να το παραδεχτούμε. Πάντα απευθύνεσαι στο ευρύ κοινό, πάντα θέλεις να ακούσεις την γνώμη του. Οι άνθρωποι που έχουν διαβάσει ένα βιβλίο και έχουν άποψη για αυτό, γίνονται η οικογένεια του και όλοι εμείς αποτελούμε μέλη αυτής της οικογένειας.

20.  Αν μπορούσατε να δώσετε μία συμβουλή σε νέους συγγραφείς, ποια θα ήταν αυτή;

Τίποτα δεν είναι χαζό! Χρησιμοποιώ αυτή την λέξη γιατί την έχω ακούσει πολλές φορές από νέους ανθρώπους σχετικά με μια ιδέα τους «Κι αν βρουν την ιδέα μου χαζή;» Πρώτα από όλα τι σημαίνει χαζό; Σημαίνει κάτι που δεν έχει ενδιαφέρον; Σημαίνει κάτι που δεν έχει βάθος; Δεν υπάρχει ορισμός για αυτή την λέξη και δεν υπάρχει γιατί είναι απόλυτα υποκειμενική. Μην φοβάστε τις ενδεχόμενες αρνητικές κριτικές, μην βασανίζεστε στην σκέψη τους. Αν αυτό που γράψατε λέει κάτι για εσάς, αν κινεί κάτι μέσα σας, αυτό είναι αρκετό.

Της Αλεξίας Βλάρα, 26/6/2024