Διαβάσαμε και προτείνουμε: "30 Εισιτήρια - Χίλιες ζωές σε κάθε live (1980-2027)" του Παναγιώτη Παπαϊωάννου

 

Μερικά βιβλία δεν θέλουν εισαγωγή. Σου ανοίγουν κατευθείαν την πόρτα και σε βάζουν μέσα: φώτα που χαμηλώνουν, ιδρώτας στον σβέρκο, χέρια στον αέρα, μια χορδή που τεντώνει έτοιμη να σπάσει. Το 30 Εισιτήρια (Χίλιες ζωές σε κάθε live) του Παναγιώτη Παπαϊωάννου είναι ακριβώς αυτό το είδος βιβλίου. Ένα βιβλίο που θυμάται συναυλίες, τις εξιστορεί και σε επιστρέφει σε εκείνες. Στο πλήθος, στο πάτημα του χώματος ή του τσιμέντου, στη στιγμή που το πρώτο ρεφρέν πέφτει και το σώμα προηγείται της σκέψης, σαν να ξυπνά κάποιο αταβιστικό ένστικτο που λέει «τώρα είμαστε μαζί».

Από τους Police στο Σπόρτινγκ το 1980 μέχρι τους Waterboys στο Ηρώδειο του σχεδόν-αύριο, ο συγγραφέας δεν καταγράφει απλώς τριάντα συναυλίες. Καταγράφει τριάντα στιγμές συλλογικής μύησης. Τριάντα φορές που κάτι συνέβη ταυτόχρονα μέσα και έξω από τον καθένα. Κάθε «εισιτήριο» γίνεται ένα μικρό φυλαχτό, μια μνήμη αφής και ήχου. Είναι η απόδειξη ότι ήσουν εκεί, ότι άφησες για λίγο τον κόσμο έξω και παραδόθηκες στον ήχο, ότι στάθηκες πλάι σε ανθρώπους που ίσως δεν γνώρισες ποτέ, αλλά τους ένιωσες περισσότερο από πολλούς που συνάντησες στην καθημερινότητά σου.

Το βιβλίο λειτουργεί σαν χάρτης μιας προσωπικής αλλά και συλλογικής ενηλικίωσης. Γιατί όλοι μεγαλώνουμε, αλλά όχι όλοι με τον ίδιο τρόπο. Κάποιοι μεγαλώνουν με δίσκους. Κάποιοι με σκηνές. Κάποιοι με πλήθη. Εδώ, οι χώροι των συναυλιών μετατρέπονται σε τόπους μνήμης: Σπόρτινγκ, Ρόδον, Λυκαβηττός, Θέατρο Βράχων, Μαλακάσα, ΟΑΚΑ, Ηρώδειο. Καθένας κουβαλά τη δική του υγρασία, τη δική του φθορά, το δικό του παρελθόν, σχεδόν σαν να έχει προσωπικότητα. Κι ανάμεσά τους, οι άνθρωποι. Φανατικοί, τρυφεροί, πολύπλοκοι. Άλλοι που έψαχναν κάτι να τους σώσει. Άλλοι που ήθελαν απλώς να ανασάνουν. Άλλοι που έφτασαν εκεί τυχαία, και έφυγαν διαφορετικοί.

Ο συγγραφέας τους προσεγγίζει με βλέμμα ανθρωποκεντρικό, σχεδόν εγκληματολογικό στη λεπτομέρεια, όπως ταιριάζει στο επάγγελμά του, αλλά και βαθιά τρυφερό. Δεν παρατηρεί από απόσταση. Κοιτά από μέσα. Προσπαθεί να καταλάβει τι σημαίνει να ανήκεις έστω για λίγα λεπτά σε έναν κοινό ρυθμό. Τι σημαίνει να αφήνεις τον εαυτό σου να χαθεί και να βρεθεί μέσα στην ίδια στιγμή.

Η γραφή του είναι ρυθμική, ζωντανή, αισθησιακή. Έχει εκείνη τη σφραγίδα της προφορικότητας που θυμίζει τα ραδιοφωνικά μανιφέστα του Μαστοράκη, αλλά και την ακρίβεια, τη λεπτότητα και την πικρή γλύκα των κειμένων του Μάρκου Φράγκου για το rock’n’roll. Δεν εξιδανικεύει, δεν ωραιοποιεί, δεν καταγράφει τα τραγούδια, καταγράφει το δέος, την αναπνοή πριν τη στιγμή, την κραυγή που δεν ειπώθηκε αλλά ακούστηκε.

Κι όσο προχωράς, συνειδητοποιείς πως τα 30 εισιτήρια γίνονται 30 ζωές. Ζωές που αλλάζουν όπως αλλάζει η πόλη, οι σχέσεις, οι φιλίες, η ίδια η μουσική. Όπως αλλάζει ο τρόπος που κρατάμε τα εισιτήρια στα χέρια: από το χαρτί που φυλάγαμε στα πορτοφόλια ή στα κουτιά με τα «σημαντικά», μέχρι το ψυχρό, επίπεδο, άυλο QR code στο κινητό. Μαζί με τη μετάβαση αυτή χάνεται και κάτι μικρό, ανεπαίσθητο, αλλά ουσιώδες: η σώμα-με-σώμα εμπειρία του ανήκειν.

Το βιβλίο αυτό δεν είναι νοσταλγία. Είναι θρήνος και ύμνος μαζί. Μια υπενθύμιση πως η μουσική δεν είναι κάτι που ακούμε απλώς, αλλά κάτι που μας συμβαίνει. Μας αλλάζει. Μας σώζει λίγο λίγο, στα κρυφά. Κι όταν κλείνεις το βιβλίο, μένει κάτι πολύ απλό και πολύ ακριβό, η βεβαιότητα πως μέσα σε κάθε live, όσο σύντομο κι αν είναι, μπορεί πράγματι να χωρέσει μια ολόκληρη ζωή. Ή και χίλιες.