Διαβάσαμε και προτείνουμε: "Νοσταλγώ τις ζωντανές μέρες" της Γιάννας Σοφού

 

Η πρώτη ποιητική συλλογή της Γιάννας Σοφού, Νοσταλγώ τις ζωντανές μέρες (Μετρονόμος), είναι ένα έργο που αναμετράται με το τραύμα, τη μνήμη και την ταυτότητα. Αποτελούμενη από επτά εκτενή ποιήματα, κινείται στο μεταίχμιο ανάμεσα στο προσωπικό και στο συλλογικό, μεταφέροντάς μας από την πληγή της χαμένης πατρίδας στον πόνο του πολέμου, από την αγωνία του σήμερα στις μνήμες της παιδικής ηλικίας.

Η Σοφού αξιοποιεί έναν γλωσσικό πλούτο που αντλεί από τη λαϊκή μνήμη, τις εικόνες της κυπριακής γης και μια σχεδόν τελετουργική χρήση των λέξεων. Οι εικόνες είναι συχνά υπερπληθωρικές, γεμάτες σύμβολα και παρομοιώσεις που θυμίζουν άλλοτε εικαστικό πίνακα και άλλοτε θραύσματα ονείρου. Δεν είναι τυχαίο ότι η ίδια έχει διανύσει και μια πορεία στη ζωγραφική, οι στίχοι της μοιάζουν να ζωγραφίζουν καμβάδες με χρώματα και υφές.

Θεματικά, η συλλογή καταδύεται στον πυρήνα του συλλογικού τραύματος της Κύπρου, χωρίς να εγκλωβίζεται σε ένα στενά ιστορικό πλαίσιο. Η ποίηση της Σοφού μιλά για το σώμα, τη γη, τον θάνατο, την απώλεια και την ελπίδα, συνδέοντας το ατομικό βίωμα με τον καθολικό ανθρώπινο πόνο. Υπάρχει έντονη ηθική και υπαρξιακή διάσταση, καθώς θέτει ερωτήματα για το πώς κουβαλάμε το παρελθόν και τι σημαίνει να κρατάς ζωντανή τη μνήμη σε έναν κόσμο που τείνει στη λήθη.

Ωστόσο, η γραφή της δεν είναι πάντοτε ισομερώς ισορροπημένη. Η εμμονή στις μεταφορές, οι αλλεπάλληλες εικόνες και οι μακροσκελείς προτάσεις, αν και δημιουργούν μια εντυπωσιακή ποιητική ροή, ενίοτε οδηγούν σε μια αίσθηση υπερβολής. Ο αναγνώστης χρειάζεται ανάσες για να απορροφήσει τη δύναμη των εικόνων και κάποιες στιγμές η ένταση αυτή θα μπορούσε να ελεγχθεί με μεγαλύτερη οικονομία λόγου.

Παρά τις αδυναμίες αυτές, η συλλογή είναι ένα πυκνό, ειλικρινές και προσωπικά τολμηρό έργο. Η Σοφού δείχνει ότι αντιμετωπίζει την ποίηση όχι ως παιχνίδι με τις λέξεις, αλλά ως πράξη μνήμης, ως μια τελετουργία που κρατά ζωντανές τις μέρες που κινδυνεύουν να χαθούν. Και αυτή είναι ίσως η μεγαλύτερη αξία της πρώτης της συλλογής: ότι μάς θυμίζει πόσο αναγκαίο είναι να μιλάμε για τις πληγές μας, για να μη σβήνουν στο σκοτάδι.

Oμάδα Open Mind, 30/9/2025