Διαβάσαμε και προτείνουμε: Ασπρόμαυρα πλάνα του Θανάση Πάνου

 

Η ποιητική συλλογή Ασπρόμαυρα πλάνα διαπνέεται από μοτίβα μοναξιάς, απώλειας, απογοήτευσης και θανάτου. Πρόκειται για έναν στοχασμό πάνω στην ύπαρξη μέσα από την αναμέτρηση με τις πιο σκοτεινές όψεις της. Οι εικόνες που χρησιμοποιεί ο ποιητής είναι τραχιές, ωμές και μελαγχολικές, θυμίζοντας στιγμιότυπα ενός ασπρόμαυρου φιλμ όπου η ζωή φθείρεται, επαναλαμβάνεται και ματαιώνεται. Το αδιέξοδο και η εσωτερική πάλη είναι κυρίαρχα στοιχεία, ενώ συχνά η ποίηση του Πάνου συνομιλεί με τον θάνατο, όχι ως τέλος, αλλά ως ένα αδιάκοπο βίωμα που διαποτίζει κάθε στιγμή της ζωής.  

Το ύφος του ποιητή είναι λιτό αλλά βαθιά εκφραστικό. Χρησιμοποιεί μικρές, κοφτές προτάσεις που δημιουργούν ένταση και αμεσότητα. Η γραφή του είναι ελλειπτική, γεμάτη υπαινιγμούς και συναισθηματική ένταση. Ενίοτε, η γλώσσα του γίνεται σχεδόν υπερρεαλιστική, με εικόνες που ξεφεύγουν από το λογικό και δημιουργούν μια ατμόσφαιρα εφιαλτική ή ονειρική. Η χρήση του πρώτου προσώπου ενισχύει την εξομολογητική διάθεση, ενώ οι επαναλήψεις και οι αντιθέσεις δημιουργούν ρυθμό και έμφαση στα κεντρικά θέματα.  

Δυνατά Σημεία

- Η δύναμη των εικόνων: Ο Πάνου καταφέρνει να μετατρέψει τη μοναξιά, τη φθορά και τον πόνο σε αισθητικές εμπειρίες, σχεδόν απτές.  

- Η αμεσότητα: Οι στίχοι του χτυπούν τον αναγνώστη με την ωμότητα και την ειλικρίνειά τους.  

- Η μουσικότητα: Παρά τη φαινομενικά πεζολογική του προσέγγιση, η ποίηση του έχει έναν ιδιαίτερο ρυθμό που την καθιστά καθηλωτική.  

Αδυναμίες 

- Σε ορισμένα σημεία, η σκοτεινότητα των θεμάτων ίσως γίνεται υπερβολικά έντονη, δημιουργώντας μια αίσθηση μονοτονίας ή εγκλωβισμού.  

- Η ελλειπτική γραφή, αν και ενδιαφέρουσα, κάποιες φορές καθιστά δυσκολότερη την πρόσβαση στον βαθύτερο νοηματικό πυρήνα των ποιημάτων.  

ΜΙΑ ΣΤΑΣΗ

Αφήνω τα όπλα για λίγο στην άκρη  

κόβω μια ντομάτα στη μέση  

τη λούζω μ' αλάτι  

τη μασάω συλλαβιστά  

την καταπίνω  

σκουπίζω τα χέρια μου στα μπατζάκια  

πλένομαι με ήλιο και παγωνιά  

σέρνω μια κραυγή για δεκαπέντε δευτερόλεπτα  

σκουπίζω το δάκρυ  

-απ' το κρύο θα 'ναι  

ξαναπαίρνω τα όπλα  

λέω ΟΠΛΑ  

και συνεχίζω.  

Η ποιητική συλλογή Ασπρόμαυρα Πλάνα του Θανάση Πάνου είναι μια ωδή στην εσωτερική πάλη του ανθρώπου με τη φθορά, τον χρόνο και την αδυσώπητη μοναξιά. Με ένα ύφος ωμό, συχνά αποσπασματικό, αλλά έντονα βιωματικό, τα ποιήματα δημιουργούν ένα τοπίο γεμάτο απώλεια, αλλά και στιγμές αντίστασης. Ο ποιητής παίζει με τη γλώσσα και τις εικόνες, μετατρέποντας τον καθημερινό πόνο σε τέχνη, προσφέροντας μια βαθιά, σχεδόν σωματική εμπειρία στον αναγνώστη.

Της Αλεξίας Βλάρα, 18/2/2025