Μαριλένα Λιακοπούλου: "Οι «Βρικόλακες» µας υπενθυµίζουν ότι, για να προχωρήσουµε, πρέπει να αναµετρηθούµε µε τα βάρη του παρελθόντος".

 

Τι σηµαίνει για εσάς ο ρόλος της Ρεγγίνας στους «Βρικόλακες» και ποια ήταν η µεγαλύτερη πρόκληση στην ερµηνεία της;

Η Ρεγγίνα φωτίζει κοινωνικά και ηθικά ζητήµατα, ενώ συνδέεται µε τη θεµατική του έργου για την υποκρισία και τις καταπιεστικές κοινωνικές δοµές. Η µεγαλύτερη πρόκληση ήταν η ψυχολογική της πολυπλοκότητα. Η Ρεγγίνα δεν είναι µονοδιάστατη, είναι σύνθετη.

Πρέπει να αποδοθεί τόσο η επιφανειακή της αλαζονεία και η φιλοδοξία όσο και οι βαθύτεροι φόβοι και ανασφάλειές της. Ονειρεύεται µια ζωή µακριά από την κοινωνική τάξη στην οποία έχει περιοριστεί, κάτι που απαιτεί λεπτή ισορροπία ανάµεσα στην ευγένεια που επιβάλλει η θέση της και στην αυξανόµενη δυσαρέσκειά της.

Ο Ίψεν αποτυπώνει τη Ρεγγίνα ως µια δυναµική αλλά εγκλωβισµένη προσωπικότητα. Πώς προσεγγίσατε αυτόν τον διττό χαρακτήρα;

Είναι µια φιγούρα που αντανακλά τη σύγκρουση ανάµεσα στη δύναµη και την αδυναµία, στην επιθυµία για ελευθερία και την αναπόδραστη πραγµατικότητα. Η προσέγγιση του διττού χαρακτήρα της Ρεγγίνας απαιτεί µια ευαίσθητη και πολυεπίπεδη ερµηνεία για να αναδείξει τόσο τη δύναµη όσο και τον εγκλωβισµό της. Έπρεπε να εξεταστούν προσεκτικά τα στοιχεία που συνθέτουν την προσωπικότητά της για να αναδειχτούν οι εσωτερικές συγκρούσεις και αντιφάσεις που την καθιστούν τόσο ανθρώπινη. Το πιο σηµαντικό για µένα στην ερµηνεία της Ρεγγίνας είναι η ισορροπία. Δεν είναι µόνο δυναµική, ούτε µόνο εγκλωβισµένη. Είναι ένας άνθρωπος που διεκδικεί, απογοητεύεται και στο τέλος συµβιβάζεται, κρατώντας όµως µια σπίθα επιβίωσης.

Οι «Βρικόλακες» πραγµατεύονται θέµατα όπως η υποκρισία, η κληρονοµικότητα και η κοινωνική καταπίεση. Ποιο από αυτά σας αγγίζει περισσότερο και γιατί;

Το θέµα που µε αγγίζει περισσότερο είναι η υποκρισία. Η υποκρισία δεν είναι απλώς µια επιλογή αλλά συχνά µια κοινωνική επιβολή. Οι άνθρωποι στους «Βρικόλακες» ζουν φυλακισµένοι από την ανάγκη να συµµορφώνονται στις προσδοκίες της κοινωνίας. Αυτό δηµιουργεί έναν φαύλο κύκλο καταπίεσης, όπου οι προσωπικές επιθυµίες και αλήθειες θυσιάζονται για χάρη της κοινωνικής αποδοχής. Το ίδιο βλέπουµε και σήµερα, όπου οι άνθρωποι κρύβουν τις αυθεντικές τους ταυτότητες για να ταιριάξουν σε κοινωνικά πρότυπα. Ʃε αντίθεση έρχεται η δύναµη της αλήθειας. Η ιδέα ότι η αλήθεια, όσο οδυνηρή κι αν είναι, έχει τη δύναµη να φέρει κάθαρση, είναι κάτι που προσωπικά θεωρώ βαθιά παρήγορο. 

Η Ρεγγίνα εκπροσωπεί µια γυναίκα που προσπαθεί να ξεφύγει από την κοινωνική της θέση. Πιστεύετε ότι ο χαρακτήρας της έχει αντίστοιχες προεκτάσεις στη σύγχρονη εποχή;

 

Ο χαρακτήρας της Ρεγγίνας αποκτά ιδιαίτερη σηµασία σήµερα, ειδικά στο πλαίσιο συζητήσεων γύρω από την κοινωνική κινητικότητα, τη γυναικεία χειραφέτηση και τηδιεκδίκηση µιας καλύτερης ζωής. Ʃτα δικά µου µάτια συµβολίζει τον αγώνα για άνοδο σε µια κοινωνία που της έχει προκαθορίσει έναν περιορισµένο ρόλο λόγω της ταξικής της θέσης. Ʃήµερα, παρόλο που οι ευκαιρίες έχουν διευρυνθεί, πολλοί άνθρωποι βρίσκονται ακόµα αντιµέτωποι µε καταστάσεις που εµποδίζουν την κοινωνική ανέλιξη, όπως οι ανισότητες στην εκπαίδευση, την οικονοµία ή την πρόσβαση σε θέσεις εξουσίας. Η φιλοδοξία της θυµίζει τις προσπάθειες γυναικών να ξεφύγουν από πατριαρχικά πρότυπα, να διεκδικήσουν οικονοµική ανεξαρτησία και να σπάσουν «γυάλινες οροφές» σε επαγγελµατικό ή κοινωνικό επίπεδο.

Πώς ήταν η συνεργασία σας µε τη σκηνοθέτιδα και µεταφράστρια του έργου, Αναστασία Παπαστάθη; Ʃας έδωσε συγκεκριµένες κατευθύνσεις ή υπήρχε χώρος για δική σας ερµηνευτική προσέγγιση;

Η συνεργασία µου µε την Αναστασία Παπαστάθη θα µπορούσε να περιγραφεί ως µια δηµιουργική διαδικασία που συνδύασε καθοδήγηση και ελευθερία. Ως µεταφράστρια του έργου, είχε βαθιά κατανόηση των νοηµάτων και της φιλοσοφίας του Ίψεν. Κατά τη διάρκεια των προβών, έδινε έµφαση στις λεπτοµέρειες του κειµένου, εξηγώντας την ιστορική και κοινωνική συγκυρία του έργου, αλλά και τις εσωτερικές συγκρούσεις των χαρακτήρων. Υπήρχε ελευθερία να φέρουµε τις δικές µας εµπειρίες και ερµηνευτικές ιδέες στον ρόλο. Η Αναστασία συχνά ζητούσε να δοκιµάσουµε διαφορετικές προσεγγίσεις, ενθαρρύνοντάς µας να ανακαλύψουµε οι ίδιοι τη συναισθηµατική αλήθεια του χαρακτήρα. Την ευχαριστώ πραγµατικά που ενθάρρυνε την ανάγνωση µου, δίνοντας έµφαση στο πώς µπορώ να συνδέσω την εµπειρία της Ρεγγίνας µε δικές µου σκέψεις ή σύγχρονες προεκτάσεις, εµπλουτίζοντας έτσι τον ρόλο µε προσωπικές πινελιές.

Η ατµόσφαιρα του έργου είναι βαριά και σκοτεινή. Πώς διαχειρίζεστε συναισθηµατικά έναν τόσο έντονο ρόλο κατά τη διάρκεια των προβών και των παραστάσεων;

Αφιέρωσα χρόνο στην κατανόηση της Ρεγγίνας ως χαρακτήρα. Μέσα από τη µελέτη του κειµένου και τη συνεργασία µε την Αναστασία και της υπόλοιπης οµάδας, έµαθα να βλέπω τη Ρεγγίνα ως ξεχωριστή οντότητα, κάτι που µε βοηθά να την προσεγγίζω µε ενσυναίσθηση αλλά και απόσταση. Μετά από µια συναισθηµατικά έντονη σκηνή, φροντίζω να αποσυµπιεστεί η ένταση, χαλαρώνω µε ασκήσεις αναπνοής και διατάσεων. Το κυριότερο όµως είναι ότι το βάρος του έργου υπηρετεί έναν σκοπό: να φωτίσει σηµαντικά κοινωνικά ζητήµατα. Αυτή η σκέψη µε βοηθά να βλέπω την ένταση ως δηµιουργική και όχι αποστραγγιστική.

Η παράσταση παρουσιάζεται στο Θέατρο RADAR, έναν χώρο ιδιαίτερης αισθητικής. Πώς η σκηνική ατµόσφαιρα και η σκηνογραφία επηρεάζουν την απόδοσή σας;

Η σκηνογραφία του έργου, µε τους αυστηρούς, λιτούς τόνους και τις διακριτικές πινελιές που υπογραµµίζουν τη σκοτεινή ατµόσφαιρα του κειµένου, συµβάλλει στην εµβάθυνση της δραµατικής έντασης. Το Θέατρο RADAR είναι ένας χώρος που επιτρέπει µια σχεδόν «διαδραστική» σύνδεση µε το κοινό λόγω της µικρής απόστασης ανάµεσα στη σκηνή και τους θεατές. Αυτό εντείνει την αίσθηση ότι κάθε συναίσθηµα είναι ορατό και κάθε λεπτοµέρεια της ερµηνείας προσλαµβάνεται άµεσα. Αυτό µε κάνει να είµαι απόλυτα παρούσα και ειλικρινής, καθώς κάθε κίνηση ή αλλαγή στη φωνή αποκτά βαρύτητα.

Τι πιστεύετε ότι κάνει τους «Βρικόλακες» τόσο διαχρονικούς και επίκαιρους; Ποιο είναι το µήνυµα που θέλετε να περάσει στο σηµερινό κοινό;

Οι «Βρικόλακες» µας υπενθυµίζουν ότι, για να προχωρήσουµε, πρέπει να αναµετρηθούµε µε τα βάρη του παρελθόντος – είτε πρόκειται για προσωπικά τραύµατα είτε για συλλογικές αδικίες. Το έργο αυτό ξεπερνά τα όρια της εποχής του και προσφέρει στο σηµερινό κοινό έναν καθρέφτη για να δει τις δικές του αλήθειες και προκλήσεις. Η ουσία είναι πώς µπορούµε να χτίσουµε έναν καλύτερο κόσµο, απλά πρέπει πρώτα να αντιµετωπίσουµε την υποκρισία, να αναγνωρίσουµε τα βάρη του παρελθόντος και να αγωνιστούµε για ειλικρίνεια, ελευθερία και αλλαγή.

Πώς προετοιμάζεστε προσωπικά πριν ανεβείτε στη σκηνή; Έχετε κάποιο συγκεκριμένο τελετουργικό ή τρόπο να µπαίνετε στο ρόλο;

Έχω µια συγκεκριμένη ρουτίνα που περιλαμβάνει, χρόνο για ησυχία και προσωπική συγκέντρωση, ζέσταµα του σώµατος και της φωνής και κάποιες σκέψεις της Ρεγγίνας για σύνδεση µαζί της.

Ποια είναι τα επόµενα καλλιτεχνικά σας σχέδια; Θα θέλατε να συνεχίσετε να ερµηνεύετε ρόλους του κλασικού ρεπερτορίου ή σας ενδιαφέρουν και πιο σύγχρονες προκλήσεις;

Τον Ιούνιο θα είµαι στην παραγωγή της Εθνικής Λυρικής Ʃκηνής «Τουραντότ» του Τζάκοµο Πουτσίνι στο Ηρώδειο στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου. Ιδανικά, θα ήθελα να συνεχίσω να εναλλάσσοµαι ανάµεσα στο κλασικό ρεπερτόριο και τις σύγχρονες παραγωγές. Κάθε προσέγγιση προσφέρει διαφορετικά εργαλεία και εµπειρίες που ενισχύουν την εξέλιξή µου ως ηθοποιός. Πιστεύω ότι το θέατρο, είτε κλασικό είτε σύγχρονο, παραµένει ζωντανό όταν υπάρχει διάλογος µεταξύ του παλιού και του νέου, και αυτός ο διάλογος είναι που µε εµπνέει περισσότερο.

Tης Αλεξίας Βλάρα, 21/2/2025