Είδαμε και προτείνουμε: «Μα» της Ρηνιώς Κυριαζή & «Η Ρουτίνα» της Βίλλυ Κωτούλα: Μια διπλή εμπειρία που δεν σε αφήνει ίδιο

Υπάρχουν παραστάσεις που απλώς βλέπουμε και άλλες που μας βλέπουν εκείνες. Υπάρχουν ταινίες που διηγούνται μια ιστορία και άλλες που την κάνουν δική μας. Το «Μα» και «Η Ρουτίνα» είναι κάτι περισσότερο από μια θεατρική παράσταση και μια ταινία μικρού μήκους. Είναι μια δυνατή γροθιά στο στομάχι, ένα κάλεσμα αφύπνισης, μια υπενθύμιση ότι η κατανόηση δεν είναι προνόμιο, αλλά δικαίωμα. 

Η βραδιά ξεκίνησε με την προβολή της ταινίας «Η Ρουτίνα», της Καλλιόπης Βίλλυ Κωτούλα. Μια καθηλωτική μικρού μήκους δημιουργία που, με ευαισθησία και ρεαλισμό, μας έβαλε μέσα στην καθημερινότητα ενός μη λεκτικού αυτιστικού ενήλικα, του Βαγγέλη, και της οικογένειάς του. Χωρίς φτιασιδώματα, χωρίς συναισθηματικούς εκβιασμούς, η ταινία αποκάλυψε μια αλήθεια που πολλοί προτιμούν να αγνοούν.  

Στη συζήτηση που ακολούθησε, η δημιουργός της ταινίας Καλλιόπη Βίλλυ Κωτούλα και ο Βαγγέλης Καρατζάς, αρθρογράφος της στήλης «Η Ταινία της Εβδομάδας» στο Nevronas.gr, φώτισαν πτυχές του αυτισμού που παραμένουν στο περιθώριο. Πόσο έτοιμη είναι η κοινωνία να αποδεχτεί το διαφορετικό; Πόσο πρόθυμοι είμαστε να ακούσουμε όσους δεν επικοινωνούν με τον τρόπο που εμείς θεωρούμε φυσιολογικό; Οι απαντήσεις δεν ήταν εύκολες. Αλλά ήταν απαραίτητες. 

Την ταινία μπορείτε να την δείτε εδώ: https://www.creativeiconfilms.com/portfolio/the-routine/ 

Και μετά, ήρθε το «Μα» 

Η παράσταση της Ρηνιώς Κυριαζή δεν είναι απλώς ένα έργο για τον αυτισμό. Είναι ένα έργο για την επικοινωνία, την αποδοχή, τη σκληρότητα της κοινωνίας, την αγωνία και την αγάπη μιας οικογένειας.  

Ο Οδυσσέας λέει μόνο «Μα». Σ’ αυτή τη μία λέξη κλείνει όλο του τον κόσμο. Κι όμως, μέσα από αυτό το «Μα», η οικογένειά του – οι γονείς και η έφηβη αδελφή του – αναγκάζονται να μάθουν να ακούν αλλιώς. 

Το έργο εκτυλίσσεται γύρω από το οικογενειακό τραπέζι, σε τέσσερις διαφορετικές φάσεις της ζωής τους. Παρακολουθούμε το μεγάλωμα του Οδυσσέα, τις συγκρούσεις, την προσπάθεια να επιβιώσουν σε έναν κόσμο που απαιτεί συμμόρφωση. Έναν κόσμο που δεν συγχωρεί το διαφορετικό.  

Η Ρηνιώ Κυριαζή γράφει χωρίς μελοδραματισμούς, χωρίς εύκολες λύσεις. Το έργο δεν ζητάει τον οίκτο μας – απαιτεί τον σεβασμό μας. Οι ερμηνείες είναι αφοπλιστικές. 

Οι ηθοποιοί δεν υποδύονται, υπάρχουν.

Και η σκηνοθεσία δημιουργεί έναν χώρο βιωματικό, καθημερινό, όπου η κάθε στιγμή χτυπάει κατευθείαν στην ψυχή.  

Η κοινωνία αντανακλάται στον καθρέφτη – και η εικόνα δεν είναι όμορφη. Όμως οι ήρωες δεν αφήνουν το σκοτάδι να τους καταπιεί. Μαθαίνουν να ακούνε αλλιώς, να βλέπουν αλλιώς, να αγαπούν αλλιώς.  

Μια εμπειρία που μας αφορά όλους  

Η προβολή της «Ρουτίνας» και η παράσταση «Μα» δεν ήταν δύο ξεχωριστές δράσεις. Ήταν δύο κομμάτια της ίδιας αλήθειας. Μιας αλήθειας που δεν χωράει σε σιωπές και προκαταλήψεις.  

Το «Μα» δεν είναι μια παράσταση που βλέπεις και φεύγεις. Είναι μια εμπειρία που μένει, σε στοιχειώνει, σε αλλάζει. Σε αναγκάζει να σκεφτείς, να αναρωτηθείς, να αναλάβεις ευθύνη. Γιατί η αδιαφορία απέναντι στον αυτισμό δεν είναι θεωρητικό ζήτημα – είναι η σκληρή πραγματικότητα για χιλιάδες οικογένειες.

Και εδώ η προσβασιμότητα της παράστασης κάνει τη διαφορά. Ο υπερτιτλισμός για κωφούς και βαρήκοους δεν είναι διακοσμητικός. Δείχνει στην πράξη ότι όταν υπάρχει θέληση, η συμπερίληψη γίνεται πραγματικότητα. Και πόσο δε όταν ευτυχείς να έχεις για διερμηνέα τη Σοφία Ρομπόλη που ήταν σήμερα ο 5ος πρωταγωνιστής! 

Αν είστε γονείς, αν είστε εκπαιδευτικοί, αν απλώς ζείτε σε αυτή την κοινωνία – ΜΗΝ ΤΟ ΧΑΣΕΤΕ. Το «Μα» και «Η Ρουτίνα» είναι κάτι παραπάνω από τέχνη. 

Είναι μια κραυγή για κατανόηση.

Δείτε τα. Μιλήστε για αυτά. Κάντε τον κόσμο πιο δίκαιο.

Της Αλεξίας Βλάρα, 25/02/2025