Το Athens Prize for Literature στην "Πλατεία Κλαυθμώνος" του Γιώργου Συμπάρδη

 

Βραβείο στην «Πλατεία Κλαυθμώνος» του Γιώργου Συμπάρδη Με το Athens Prize for Literature τιμάται το μυθιστόρημα του πολυβραβευμένου συγγραφέα.    Το περιοδικό Δέκατα την Πέμπτη 19 Δεκεμβρίου 2024 ανακοίνωσε τα δύο μυθιστορήματα (ένα από τη εγχώρια παραγωγή και ένα ξένο) στα οποία απονέμεται το Athens Prize for Literature, που πλέον θεωρείται θεσμός και χαίρει ιδιαίτερης εκτίμησης στον λογοτεχνικό χώρο, σε μια εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στην Αίθουσα Τελετών του Δημαρχιακού Μεγάρου Αθηνών. Στην κατηγορία του ελληνικού μυθιστορήματος η κριτική επιτροπή, που αποτελούνταν από τους συγγραφείς Κωνσταντίνο Μπούρα, Βασίλη Ρούβαλη, Χρύσα Σπυροπούλου, Δημήτρη Σωτάκη και Χρύσα Φάντη, αποφάσισε να απονείμει το βραβείο στον Γιώργο Συμπάρδη για το μυθιστόρημά του Πλατεία Κλαυθμώνος. Ο πολυβραβευμένος συγγραφέας, που προσθέτει ακόμα ένα λογοτεχνικό βραβείο στη φαρέτρα του, παρέλαβε το συγκεκριμένο βραβείο από τον δήμαρχο Αθηναίων Χάρη Δούκα.   Ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς της μεταδικτατορικής περιόδου, ο Γιώργος Συμπάρδης έχει ήδη τιμηθεί με το Κρατικό Βραβείο, το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών, το Βραβείο Καβάφη και με το Βραβείο του λογοτεχνικού περιοδικού Κλεψύδρα για το μυθιστόρημά του Υπόσχεση γάμου. Επιπλέον, τα Αδέλφια, το πέμπτο του μυθιστόρημα, απέσπασε το Βραβείο Μυθιστορήματος 2019 από το ηλεκτρονικό περιοδικό Ο Αναγνώστης. Η νέα αυτή διάκριση επιβεβαιώνει τη σπουδαία συνεισφορά του στη σύγχρονη ελληνική πεζογραφία.   Η καταφυγή στις ψευδαισθήσεις και ένα πιραντελικό παιχνίδι ρόλων στην Ελλάδα της απριλιανής δικτατορίας   Στην Πλατεία Κλαυθμώνος κάθε λέξη έχει τοποθετηθεί με περισσή δεξιοτεχνία και καμία δεν περισσεύει. Ο Γιώργος Συμπάρδης συνεχίζει εδώ το λογοτεχνικό του οδοιπορικό και μας μεταφέρει από τη δεκαετία του ’50 και τις αρχές του ’60, όπου διαδραματίζονται τα Αδέλφια, στην Αθήνα των πρώτων χρόνων της απριλιανής δικτατορίας. Μέσα από την αφήγησή του γνωρίζουμε χαρακτήρες παγιδευμένους σε ψευδεπίγραφες κοινωνικές συμβάσεις, οι οποίες ενισχύονται από τη σκληρή πραγματικότητα του στρατιωτικού καθεστώτος. Παράλληλα, συναντάμε ήρωες που αναζητούν την ταυτότητά τους και ιχνηλατούν την πρώτη νιότη τους, συχνά επαναλαμβάνοντας τα λάθη της προηγούμενης γενιάς. Ο αναγνώστης καλείται να συμμετάσχει ενεργά στην αποκωδικοποίηση μιας πολύπλοκης κοινωνικής και οικογενειακής πραγματικότητας, διαχωρίζοντας την επίφαση και την επιτελεστικότητα από την προσωπική αλήθεια. Ταυτόχρονα, περιηγείται στους παράλληλους κόσμους της χουντικής Αθήνας, όπως και στους κύκλους των ομοφυλόφιλων της εποχής, ανακαλύπτοντας διαφορετικές πτυχές μιας πόλης σε αναβρασμό. Από το Μέντιουμ (1987), το πρώτο του βιβλίο, έως την Πλατεία Κλαυθμώνος, οι γυναικείες φιγούρες, η νεανική ορμή και οι σιωπηλές εκρήξεις στις ζωές των χαρακτήρων αποτελούν κεντρικούς άξονες της αφήγησής του. Με χαρακτηριστικές στιλιστικές επιλογές και περίτεχνο ύφος, ο Συμπάρδης ζωντανεύει τα πάθη των ηρώων του, προσκαλώντας μας να νοιαστούμε βαθιά για τη μοίρα τους. Τελειώνει ποτέ η παιδική μας ηλικία; Υπήρξαμε ποτέ παιδιά –από τις μακρόσυρτες εκείνες ημέρες– για μία έστω ημέρα, παιδιά απονήρευτα; Όσο με αφορά, απαντώ αρνητικά. Είχα ακούσει την Αλίκη να λέει ότι τα παιδιά ξεχνούν· ότι όλα τα καταπίνουν. Λέω κι εγώ ναι· ότι ξεχνούν όμως όχι. Απόσπασμα από το βιβλίο Πλατεία Κλαυθμώνος   Με τα λόγια του συγγραφέα Σε ερώτηση της δημοσιογράφου Αργυρώς Μποζώνη, σε μια συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης που δημοσιεύτηκε στη LIFO, για τα κύρια χαρακτηριστικά των ηρώων του, ο Γιώργος Συμπάρδης απαντά: «Δεν είναι πρόσωπα που τα χαρακτηρίζει η παραφορά. Τους κινούν τα συναισθήματα, παίζουν καθοριστικό ρόλο, αλλά δεν έχουν βίαια ξεσπάσματα. Από την άλλη, δεν κρίνω τους ήρωές μου. Αυτό το αφήνω στον αναγνώστη. Τον βάζω να συνδημιουργήσει το περιεχόμενο. Είναι κοινό χαρακτηριστικό όλων των βιβλίων που έχω γράψει». Διαβάστε ΕΔΩ όλη τη συνέντευξη.   Έγραψαν για την Πλατεία Κλαυθμώνος Η λογοτεχνική κριτική υποδέχτηκε την Πλατεία Κλαυθμώνος με διθυράμβους.   «Τα βιβλία του Συμπάρδη είναι αναγνώσματα σαγηνευτικά και επικίνδυνα. Γιατί σε γοητεύουν με την υποβολή και το μυστήριο και σε εξαναγκάζουν να κοιτάξεις βαθύτερα από την επιφάνεια, τη δική σου και των άλλων. Γιατί μιλούν με έναν ιδιαίτερο τρόπο για θέματα που η εποχή μας είτε τα απογυμνώνει αποκαθηλωτικά είτε τα δακτυλοδείχνει μειωτικά. Γιατί παίρνει θέματα διαχρονικά και τα προσγειώνει σε έναν τόπο και χρόνο παραπλανητικό, πείθοντάς μας για τον ρεαλισμό τους ενώ αυτά έχουν ήδη ανυψωθεί σε κάτι άλλο: αλληγορικό, υπαρξιακό και πανανθρώπινο». Άννα Αφεντουλίδου, BOOK PRESS «Η πρώτη σκηνή του μυθιστορήματος μάς υποδεικνύει πού να κοιτάξουμε και πώς στη συνέχεια να νοηματοδοτήσουμε όσα συνέβαιναν στη ζωή εκείνου του παιδιού. Βήμα βήμα, όπως και ο ήρωας, ξετυλίγουμε έτσι το κουβάρι και σ’ αυτό ο Γιώργος Συμπάρδης είναι τεχνίτης. Αλλά και στο πώς καταφέρνει να μάς κάνει, όπως και στα άλλα του μυθιστορήματα, να αγαπήσουμε όλα, μα όλα του τα πρόσωπα. Είναι το ιδιαίτερο βλέμμα του, που εκτιμά ό,τι ιδιαίτερο έχει καθένας πάνω του; Είναι η ματιά του που δείχνει να κατανοεί ανθρώπους και δεινά που μας τους κάνει συμπαθείς και οικείους;» Ελισάβετ Κοτζιά, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ της Κυριακής   «Ο Συμπάρδης αγαπάει τους ήρωές του –όλους ανεξαιρέτως–, γιατί αγαπάει τον άνθρωπο. Ο άνθρωπος, μέσα στις διαφορετικές ιστορικές συνθήκες, είναι που τον απασχολεί. Απολύτως ανθρωποκεντρική η λογοτεχνία που υπηρετεί. Η γλώσσα που κάθε φορά εφευρίσκει είναι υποδειγματικής ακρίβειας. Από βιβλίο σε βιβλίο, με την ίδια πάντα ποιότητα, ο ολιγογράφος συγγραφέας καταθέτει ένα διαρκές μάθημα λογοτεχνίας». Ευγενία Μπογιάνου, H ΑΥΓΗ   «Πρόκειται για μια γραφή ώριμη, χαμηλόφωνη και ελκυστική, που περικλείει, προϋποθέτει και αντανακλά μακρόχρονη λογοτεχνική σπουδή∙ μια γραφή που φέρει μέσα της καλά χωνεμένες και σε πλήρη αλληλουχία και σύμπραξη την ασάφεια και τη ρευστότητα του μοντερνισμού με την αυθεντικότητα, την εκφραστική δεινότητα και την ευκρίνεια ενός κλασικού και άρτια δομημένου κειμένου». Χρύσα Φάντη, Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ   Περισσότερα για το βιβλίο καθώς και περισσότερες κριτικές μπορείτε να διαβάσετε ΕΔΩ.