Είδαμε και προτείνουμε: Να ξέρετε πως αυτό που ακούτε είναι σφύριγμα τρένου του Θανάση Τριαρίδη

Στούντιο Μαυρομιχάλη/ Σκηνοθεσία Νίκος Μαρνάς – Γιώργος Γκιόκας

Μετά τα δυο συγκλονιστικά έργα Lebensraum και Mengele, παρακολούθησα το τρίτο γι’αυτήν τη χρονιά έργο του Θανάση Τριαρίδη με τίτλο « Να ξέρετε πως αυτό που ακούτε είναι σφύριγμα τρένου» το οποίο πραγματεύεται με έμμεσο αλλά δεικτικό τρόπο την φαλκίδευση των γεγονότων από την εξουσία και τη χειραγώγηση της κοινής γνώμης μέσα από μια εντέχνως ενορχηστρωμένη προπαγάνδα με σκοπό να συγκαλυφθούν εγκλήματα που έχουν διαπραχθεί από τον κρατικό μηχανισμό.

Το έργο αρχίζει in media res προτού ακόμα οι θεατές καθίσουν στις θέσεις του. Ένας «καθαριστής» (cleanser στα αγγλικά) σβήνει από τα έπιπλα μια δημόσιας υπηρεσίας τα ίχνη μιας αυτοκτονίας, έτσι ώστε οι υπάλληλοι και οι εξυπηρετούμενοι πολίτες να βρουν το χώρο καθαρό την άλλη μέρα. Ο «καθαριστής» το σκάει από το φωταγωγό όταν και ο τελευταίος θεατής –υπάλληλος/ πολίτης καθίσει στη θέση του.

Η παράσταση ξεκινά: ένας νεοπροσληφθείς και υπερπροσοντούχος υπάλληλος καταφθάνει στο γραφείο 20/4 μιας δημόσιας υπηρεσίας για να αναλάβει καθήκοντα. Τον υποδέχεται ο «παλιός», ο εξοικειωμένος με το χώρο και τις καταστάσεις συνάδελφός του, ο οποίος προσπαθεί να «σπάσει τον πάγο» και να μυήσει το νέο συνάδελφο στα μυστικά της δουλειάς. Η συνεννόηση όμως αποδεικνύεται αδύνατη, καθώς οι κώδικες επικοινωνίας μεταξύ τους είναι εντελώς διαφορετικοί. Για το λόγο αυτό επιστρατεύεται ο διευθυντής της υπηρεσίας, ο οποίος φαίνεται να βρίσκεται με λεκτική και ιδεολογική αντίθεση με τον παλιό υπάλληλο, από τον οποίο ζητά να κατατοπίσει τον νέο στο αντικείμενο της θέσης του.

Και η αποκάλυψη ξεκινά: από την «εποχή των θαλασσοταραχών» η υπηρεσία καταγράφει και ταξινομεί τα «απροσδιόριστα αντικείμενα», ένα σημαίνον που δεν προδίδει το σημαινόμενό του. Στην ουσία πρόκειται για έναν κούφιο όρο που υπονοεί τα χιλιάδες πτώματα των μεταναστών που «χάθηκαν» ως δια μαγείας κατά τη διάρκεια των pushbacks των λιμενικών αρχών της Ευρώπης.

Η πραγματική αποκάλυψη αρχίζει και γίνεται ορατή από τον θεατή, καθώς ο Τριαρίδης ξεκινά καλύπτοντας το αφηγηματικό κενό, δηλαδή την απορία και τα ερωτηματικά του θεατή σχετικά με τα γεγονότα και τους όρους που χρησιμοποιούνται. Γιατί αυτό το συγκεκριμένο γεγονός αποτελεί την "καρδιά" της υπόθεσης.

Που βρίσκεται όμως ο πολίτης/ θεατής; Σε ποιο βαθμό αντιλαμβάνεται αυτό που πραγματικά συμβαίνει, πόσο πολύ εμπιστεύεται τον λόγο της εξουσίας και τη διαφάνεια στις πράξεις της; Με σαφείς αναφορές στη Γερμανία του Χίτλερ, ο Τριαρίδης αναφέρεται στη δύναμη της προπαγάνδας και των ψευδών ειδήσεων την οποία αξιοποίησαν τα αυταρχικά καθεστώτα του 20ού αιώνα. Όπως ο Υπουργός Προπαγάνδας και Λαϊκού Διαφωτισμού Γκαίμπελς στη χιτλερική Γερμανία μπόρεσε να διαδώσει ανενόχλητος ψέματα για τον εβραϊκό πληθυσμό, έτσι και οι σημερινοί κρατικοί μηχανισμοί, στηριζόμενοι στην ρητορική δεινότητα των πολιτικών, στην εφεύρεση πολιτικών όρων με δυσνόητο περιεχόμενο και στο μονοπώλιο των Μέσων Ενημέρωσης καταφέρνουν να σκοτίσουν την κοινή γνώμη παραποιώντας ειδήσεις και στηριζόμενοι στην πρόκληση έντονων συναισθημάτων.

Όπως καταγγέλλει ο Τριαρίδης, στη σημερινή εποχή η αλήθεια δεν παίζει πια ρόλο (post-truth era), ενώ τα fake news μπορούν να χαρακτηριστούν ως η σύγχρονη απειλή για τη δημοκρατία και την αποτελεσματική διακυβέρνηση, κάτι που μας είναι ήδη γνωστή από την ιστορία. Ποια είναι όμως η στάση και η μοίρα των αφυπνισμένων πολιτών; Οι θεατές αρχίσουν αν αφυπνίζονται σταδιακά σε αυτό που πραγματικά συμβαίνει.

Όπως ο νεοπροσληφθείς υπάλληλος, έτσι και εμείς γεμάτοι καλές προθέσεις οδηγούμαστε σταδιακά να συμμετέχουμε –αθέλητα βέβαια- σε πράξεις που μας ξεπερνάνε, μέχρι το τελικό συνειδησιακό αδιέξοδο στο οποίο καταλήγει ο παλιός υπάλληλος: ή θα συνεχίσει να δέχεται την κατάσταση είτε θα πεθάνει ο ίδιος.

Ο ρόλος της συγκεκριμένης δημόσιας υπηρεσίας αρχίζει να γίνεται ορατός. Ο θεατής γίνεται αθέλητα συναυτουργός στο έγκλημα που συντελείται, αν δεν σπάσει τη σιωπή του. Χιλιάδες νέα θύματα θα ταξινομηθούν ως «απροσδιόριστα αντικείμενα» στη θάλασσα, αν συνεχίσει αν ανέχεται αυτή την κατάσταση, όπως και χιλιάδες τρένα θα περάσουν μπροστά μας, μεταφέροντας αθώους στο Άουσβιτς, αν δεν ενεργοποιηθούμε.

Και εδώ έρχεται το μεγάλο ερώτημα: πόσο πολύ μπορούμε να επέμβουμε; Πόσο μπορούμε να προφυλαχτούμε από αυτό που ονομάζεται Lügenpresse (τα ΜΜΕ που φαλκιδεύουν την αλήθεια); Πόσο ο κόσμος είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει τα αντικειμενικά γεγονότα από την παραποίηση της πραγματικότητας;

Αποσιώπηση της αλήθειας, παραποίηση της πραγματικότητας, φαλκίδευση της μνήμης, συναυτουργία σε εγκλήματα λόγω απάθειας και ανοχής… είναι μερικά από τα θέματα που παρουσιάζει αυτό το τόσο καίριο έργο του Τριαρίδη.

Φυσικά δεν θα μπορούσα να παραλείψω την εξαιρετική σκηνοθεσία των Μάρνα- Γκιόκα η οποία ανέδειξε όλες τις πτυχές της θεατρικής δημιουργίας, καθώς και τις πραγματικά εξαιρετικές ερμηνείες των ηθοποιών στην απόδοση του έργου!

Το συστήνω ανεπιφύλακτα!!!

Μαρία Κουμαριανού, 5/6/2024

Να ξέρετε πως αυτό που ακούτε

είναι σφύριγμα τρένου»

                                                                 του Θανάση Τριαρίδη

Πρεμιέρα 13 Μαΐου στο Studio Μαυρομιχάλη

Για 8 παραστάσεις

Δευτέρα και Τρίτη στις 21:00

 

 

Δημοσιευμένο τον Ιούνιο του 2023, λίγες μέρες μετά το πολύνεκρο ναυάγιο της Πύλου, το «Να ξέρετε πως αυτό που ακούτε είναι σφύριγμα τρένου» του Θανάση Τριαρίδη, ανεβαίνει για πρώτη φορά στη σκηνή του θεάτρου στο Studio Μαυρομιχάλη από τις  13 Μαΐου και για 8 παραστάσεις κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21:00.

Λίγα λόγια για την υπόθεση:

Σε ένα όχι και τόσο μακρινό, αλλά οικεία ζοφερό μέλλον, ένας νέος υπάλληλος καταφτάνει στο περιβόητο γραφείο 20/4 της κρατικής υπηρεσίας, ώστε να αναλάβει καθήκοντα. Όλα φαίνεται να πηγαίνουν βάσει σχεδίου: όσοι έπρεπε να πεθάνουν είναι νεκροί, όσοι παραμένουν χρήσιμοι είναι ακόμα ζωντανοί και η ανθρωπότητα φορτωμένη τα κρίματά της συνεχίζει τις ατελείωτες στροφές της. 

Πώς γράφεται η Ιστορία;  Είναι οι σημερινές μας πράξεις αυτές που διαμορφώνουν το μέλλον εκείνο το οποίο όλοι προσδοκούμε. Αλλά μήπως τελικά  η ελπίδα δεν έχει για όλους μας το ίδιο πρόσωπο; Ο άνθρωπος δεν έχει πρόσωπο, δεν έχει ταυτότητα, δεν έχει να πιστέψει σε τίποτα. Ποια είναι η αλήθεια;  Η διαστρέβλωση οδηγεί στην πλήρη σύγχυση της αντίληψης του κόσμου.  Ένας κόσμος χωρίς αγάπη.

 

Συντελεστές

Κείμενο: Θανάσης Τριαρίδης 

Σκηνοθεσία: Νίκος Μαρνάς - Γιώργος Γκιόκας  

Σκηνικά - Κοστούμια: Ηρώ Παρδαβέλλα 

Μουσική: Οδυσσέας Τσούβαλης 

Σχεδιασμός φωτισμού: Κατερίνα Μαρία Σαλταούρα

Φωτογραφίες - video: Φίλιππος Μέμος 

Παίζουν οι ηθοποιοί:  Γιώργος Γκιόκας, Νίκος Μαρνάς, Λεωνίδας Μπακάλης, Νίκος Στεργιώτης

Παραγωγή: SPEAK ART PRODUCTIONS AMKE

 

Τρέιλερ: https://www.youtube.com/watch?v=tGuT8irBODw

 

Πληροφορίες

Θέατρο «StudioΜαυρομιχάλη»

Μαυρομιχάλη 134, Νεάπολη Εξαρχείων

Τηλ 210 6453330

 

Πρεμιέρα: 13 Μαΐου

Ημέρες παραστάσεων: Κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 9:00 μ.μ. 

Τιμές εισιτηρίων: 12 € (γενική είσοδος)

Εισιτήρια: https://www.more.com/theater/sfyrigma-trenou/  και τηλεφωνικά στο ταμείο του θέατρου.

 

Διάρκεια: 70’