Στέλλα Νικολακάκη: "Το έναυσμα για να γράψω το συγκεκριμένο παραμύθι δόθηκε από τον δικό μου «ξεχασιάρη» παππού, ο οποίος πάλευε χρόνια με την άνοια αρχικά και το Alzheimer αργότερα".

 

1.      Τι σας ενέπνευσε να γράψετε το παραμύθι "Ο Ξεχασιάρης Παππούς";

Το έναυσμα για να γράψω το συγκεκριμένο παραμύθι δόθηκε από τον δικό μου «ξεχασιάρη» παππού, ο οποίος πάλευε χρόνια με την άνοια αρχικά και το Alzheimer αργότερα.

2.      Ποια είναι η κεντρική ιδέα της ιστορίας;

Η κεντρική ιδέα της ιστορίας έγκειται στη σχέση της Μιμής με τον παππού της, η οποία μένει αναλλοίωτη παρά τη νόσο του παππού αλλά και στην αγάπη που νιώθει για εκείνον παρά το γεγονός ότι εκείνος στο τέλος δεν την θυμάται καν.

3.      Ποια ήταν η πρόκληση που αντιμετωπίσατε όταν γράφατε για ένα τόσο ευαίσθητο θέμα όπως η άνοια;

Επειδή σε μεγάλο βαθμό πρόκειται για μία βιωματική ιστορία, η μεγαλύτερη δυσκολία που αντιμετώπισα ήταν το πώς θα διαχειριστώ τα συναισθήματα και τις αναμνήσεις που ξυπνούσαν καθώς έγραφα και το πώς θα καταφέρω να πάρω μία απόσταση από αυτά ώστε να μπορέσω να πω αυτά που ήθελα να πω στο παραμύθι μου.

4.      Πώς αντιδρά η μικρή Μιμή όταν συνειδητοποιεί ότι ο παππούς της αρχίζει να ξεχνάει;

Στην αρχή θα έλεγα, λόγω και του νεαρού της ηλικίας της, ότι δεν αντιλαμβάνεται αμέσως την αλλαγή του παππού. Η σταδιακή αλλαγή που βιώνει κάθε φορά, όπως φαίνεται και από το βιβλίο, της προκαλεί μία σύγχυση αφού βλέπει ένα οικείο και αγαπημένο πρόσωπό της ενώ ταυτόχρονα κάτι στην εικόνα φαντάζει ξένο και απόμακρο. Αλλά εκεί ακριβώς έρχεται η αγάπη που νιώθει για τον παππού της και τη βοηθάει να προσπεράσει τα σημάδια αυτά που βλέπει.

5.      Τι προσπαθείτε να περάσετε στα παιδιά μέσα από την ιστορία του παππού και της Μιμής;

Ο κύριος στόχος μου είναι κάθε παιδί που βιώνει κάτι αντίστοιχο να μπορέσει να ταυτιστεί με τη Μιμή και να μπορέσει έτσι να εκφράσει και τα δικά του συναισθήματα ή τις σκέψεις όταν βλέπει τον άνθρωπό του να αλλάζει, ενώ ταυτόχρονα να μπορέσει να συνειδητοποιήσει ότι όλα αυτά τα συναισθήματα που νιώθει είναι φυσιολογικά και δεν χρειάζεται να έχει ενοχές για αυτά.

6.      Ποια είναι τα βασικά μηνύματα που θέλετε να λάβουν οι γονείς και τα παιδιά από το βιβλίο σας;

Το κύριο και βασικότερο μήνυμα που θέλω να περάσω στους αναγνώστες του παραμυθιού, οποιασδήποτε ηλικίας και αν είναι, είναι ότι αυτό που έχει σημασία είναι η αγάπη που νιώθουμε για τον άνθρωπο που έχουμε απέναντί μας. Οι αναμνήσεις, τα συναισθήματα που μας έκανε να νιώσουμε όσα μας έκανε να σκεφτούμε δεν θα φύγουν ποτέ. Μπορεί εκείνος να μην τα θυμάται, μπορεί να μην μας αναγνωρίζει αλλά εμείς ξέρουμε και τι ζήσαμε αλλά και τι νιώσαμε. Όποτε απέναντί μας δεν έχουμε ένα ξένο αλλά κάποιον που αγαπάμε και παρόλο που μπορεί να μην μας θυμάται αλλά σίγουρα μπορεί να νιώσει την αγάπη μας.

7.      Πώς μπορεί αυτό το παραμύθι να βοηθήσει τα παιδιά να κατανοήσουν καλύτερα την άνοια και τις αλλαγές που μπορεί να δουν στους παππούδες τους;

Αυτό γίνεται μέσα από τις αλλαγές που παρατηρεί η Μιμή κάθε φορά που έρχεται ο παππούς της στο σπίτι. Όπως για παράδειγμα ότι ο λόγος του είχε παύσεις σαν να προσπαθούσε να θυμηθεί κάτι ή ότι κοιτούσε τον χώρο σαν να μην καταλάβαινε πού βρίσκεται ακριβώς, σαν να προσπαθούσε να θυμηθεί αν έχει ξαναβρεθεί σε αυτόν τον χώρο ή από το γεγονός ότι δεν θυμόταν και το όνομα της ίδιας του της εγγονής. Ή ακόμα από την κορύφωση του βιβλίου που ο παππούς δεν αναγνωρίζει καθόλου τη Μιμή. Όλα αυτά τα στοιχεία μπορούν να εισάγουν τα παιδιά στην έννοια της άνοιας και ποια είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της.

8.      Έχετε προσωπικές εμπειρίες με την άνοια στην οικογένειά σας; Πώς επηρέασαν αυτές οι εμπειρίες τη συγγραφή του βιβλίου;

Όπως ανέφερα και παραπάνω ο δικός μου παππούς είχε άνοια και αργότερα Alzheimer, ο οποίος τώρα δεν βρίσκεται στη ζωή. Το βίωμα αυτό πέραν του ότι αποτέλεσε τον αρχικό λόγο που έγραψα το βιβλίο, με βοήθησε να μπορέσω να γράψω από την οπτική του μικρού παιδιού το οποίο παρατηρεί τις αλλαγές αυτές στον παππού της. Εγώ βέβαια όταν ξεκίνησε η πορεία αυτή του παππού μου ήμουν σε αρκετά μεγαλύτερη ηλικία από αυτή που έχει η ηρωίδα της ιστορίας μου, αλλά οι σκέψεις και τα συναισθήματα που βίωσα μπορούν να ανταποκριθούν σε αυτά που μπορεί, συνειδητά ή ασυνείδητα, να σκεφτούν ή να νιώσουν τα παιδιά σε οποιαδήποτε ηλικία.

9.      Πώς επιλέξατε τα ονόματα και τα χαρακτηριστικά των ηρώων σας;

Η αλήθεια είναι ότι το όνομα της ηρωίδας μου έγινε εντελώς ασυνείδητα. Έτσι όπως έγραφα το πρώτο όνομα που μου ήρθε στο μυαλό ήταν το «Μιμή», οπότε παρέμεινε αυτό. Αυτό σίγουρα ήταν μια συνειδητή επιλογή ήταν να μην αναφερθεί το όνομα του παππού μέσα στο παραμύθι. Στα πρώιμα στάδια του βιβλίου, είχα δώσει στον παππού τον όνομα του δικού μου παππού, όμως λίγο πριν το στείλω στον εκδοτικό αποφάσισα να το βγάλω. Και αυτό γιατί δεν ήθελα ο παππούς να ταυτιστεί με ένα όνομα, ήθελα ο κάθε αναγνώστης που διαβάζει το παραμύθι και νιώσει μία ταύτιση να βάλει στο όνομα του ήρωα το όνομα του δικού του ανθρώπου που μπορεί να παλεύει με την άνοια. Ήθελα οι αναγνώστες να κάνουν την ιστορία μου δική τους και να μπορέσουν μέσα από αυτή την ταύτιση να κατανοήσουν τα συναισθήματα που μπορεί να έχουν νιώσει ή να μπορέσουν να πουν αυτά που ίσως να ήθελαν να πουν και δεν πρόλαβαν ή ένιωσαν ότι δεν μπορούσαν να πουν. Όσον αφορά στα χαρακτηριστικά σίγουρα οι ήρωες δεν θα μπορούσαν να μην έχουν χαρακτηριστικά από έμενα και από τον παππού μου, αφού καθώς έγραφα είχα εμάς στο μυαλό μου.

10.  Ποια ήταν η ανταπόκριση του κοινού και ειδικά των παιδιών στο βιβλίο σας;

Η αλήθεια είναι ότι προς το παρόν τα σχόλια που έχω λάβει και η ανταπόκριση του κοινού είναι συγκινητική. Όλοι αναφέρονται στη συγκίνηση που ένιωσαν διαβάζοντάς το, ενώ ταυτόχρονα μοιράζονται και μία δική τους προσωπική ιστορία για τον δικό τους παππού ή γιαγιά είτε αυτοί είχαν άνοια είτε όχι. Βέβαια ακόμα πιο συγκινητική είναι η ανταπόκριση των παιδιών και το ενδιαφέρον που δείχνουν τα παιδιά ώστε να μπορέσουν να κατανοήσουν γιατί ο παππούς ξεχνούσε. Βέβαια αυτό που μου έχει μείνει στο μυαλό είναι η αντίδραση ενός μαθητή μου, καθότι είμαι εκπαιδευτικός, όταν αποφάσισα να τους το διαβάσω στην τάξη. Τελειώνοντας την ανάγνωση σήκωσε το χέρι του και μου είπε: «Κυρία αυτή νομίζω πως είναι μια πολύ καλή ιστορία».

11.  Υπάρχουν συγκεκριμένες ηλικιακές ομάδες που στοχεύει το παραμύθι σας;

Αν αναγκαστικά έπρεπε να βάλω ένα ηλιακό πλαίσιο στο οποίο απευθύνεται το βιβλίο θα έλεγα ότι, λόγω του όγκου κατά κύριο λόγο, απευθύνεται σε ηλικίες άνω των τεσσάρων ετών. Αλλά στην πραγματικότητα θεωρώ ότι το παραμύθι αυτό απευθύνεται σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, καθώς το θέμα του αφορά τόσο ενήλικες όσο και παιδιά.

12.  Ποιο είναι το αγαπημένο σας σημείο στο βιβλίο και γιατί;

Το αγαπημένο μου σημείο είναι το τέλος. Θεωρώ ότι εκεί βρίσκεται η κορύφωση ολόκληρης της ιστορίας και εκεί βρίσκεται ακόμα κρυμμένο το μήνυμα το βιβλίου. Το οποίο δεν είναι άλλο από την αγάπη, η οποία ούτε χάνεται, ούτε ξεχνιέται. Δεν θα σας κρύψω κιόλας ότι είναι ακόμα και τώρα το πιο δύσκολο σημείο για εμένα όταν διαβάζω το παραμύθι. Ακόμα και τώρα συγκινούμαι και η ανάγνωση γίνεται λίγο πιο δύσκολη.

13.  Σκοπεύετε να γράψετε περισσότερα παραμύθια με παρόμοια θέματα;

Η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν κάποιες ιδέες στο μυαλό μου για το ποιες θα μπορούσαν να είναι οι επόμενες περιπέτειες της μικρής Μιμής και όλες γενικά είναι προσανατολισμένες γύρω από το κομμάτι της ψυχικής υγείας. Όποτε μένει να δούμε πού θα με οδηγήσει η φαντασία μου.

14.  Ποια ήταν η συνεργασία σας με τον εικονογράφο του βιβλίου και πώς συνεισέφερε στην τελική μορφή του παραμυθιού;

Αρχικά θα ήθελα να ευχαριστήσω και από εδώ τόσο την εικονογράφο μου κ. Θάλεια Πρωτοψάλτη όσο και τον τις εκδόσεις Διάνοια για αυτό το όμορφο ταίριασμα που έκανα. Θεωρώ ότι η δουλειά της κ. Πρωτοψάλτη είναι εξαιρετική, κατάφερε με τις εικόνες της να συμπληρώσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το κείμενο και ίσως να το κάνει και ακόμα πιο δυνατό. Εξ’ αρχής μου άφησε χώρο να της πω το πώς εγώ οραματίζομαι τις εικόνες του βιβλίου και δεν θα σας κρύψω ότι το αποτέλεσμα ήταν ακόμα καλύτερο από αυτό που φανταζόμουν. Μάλιστα ειδικά για τον παππού τής είχα πει κάποια ελάχιστα στοιχεία για το πώς θα ήθελα να είναι εξωτερικά και όταν είδα το αποτέλεσμα σοκαρίστηκα με το πόσο έμοιαζε στον δικό μου παππού.

15.  Τι συμβουλές θα δίνατε στους γονείς που θέλουν να διαβάσουν αυτό το βιβλίο με τα παιδιά τους;

Θα τους συμβούλευα να είναι ανοιχτοί σε όλες τις «δύσκολες» ερωτήσεις που μπορεί να τους κάνουν τα παιδιά τους και να τονίσουν το κύριο μήνυμα του βιβλίου, που είναι η αγάπη που μένει στο τέλος παρά την αλλοίωση που μπορεί να έχει κάποιος με άνοια.