Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Τι εννοούμε Παιδεία; | Κείμενο του Νικόλα Ανδρουλάκη

 


Τι εννοούμε Παιδεία;

 

Οι αληθινοί δάσκαλοι εμπνέουν, μαγνητίζουν, συγκινούν και μετατοπίζουν ταπεινά και γενναία, κόντρα στον εγωισμό τους, πρωτίστως τον ίδιο τους τον εαυτό. Δεν ορμάνε. Δεν χειραγωγούν. Δεν σαδίζουν. Γι' αυτό και σπανίζουν. Αυτός ήταν ο ρόλος του μακαρίτη στο Dead Poets Society. Αυτό ήταν κι ο Σωκράτης. Ας είμαστε σε εγρήγορση, προσωπικά και συλλογικά. Όσοι διατρανώνουν μεγαλεπίβολα οράματα με νευρωτικό πείσμα περί της διδακτικής τους ανάγκης και αξιοσύνης, συνήθως κρύβουν εξουσιαστικά απωθημένα κολοσσιαίας ανασφάλειας κι επικίνδυνες πολεμοχαρείς ανισορροπίες. Κι αυτό ισχύει από δασκάλους δημοτικού μέχρι καλλιτεχνικούς διευθυντές κι από προπονητές γυμνασίου μέχρι πρυτάνεις πανεπιστημίων και υπουργούς.

 

Και πώς να μην είναι έτσι παρεξηγημένη η έννοια του δασκάλου όταν, από πολύ μικρά, τα παιδιά -στο ανθρωποφάγο αυτό σύστημα- διδάσκονται αμάσητα τόνους παπαγαλισμένης πληροφορίας και ειδικών γνώσεων που ξεχνάνε την επόμενη μέρα, σε ένα ηθικό πλαίσιο ενοχής, φόβου και ανταγωνισμού. Αντί να παιδεύονται, να εξασκούνται και να μαθαίνουν αληθινά, πρωτίστως τα πιο βασικά της ίδιας της ύπαρξης και της συνύπαρξης. Τις πιο απλές έννοιες της ψυχολογίας, το πνεύμα των νόμων, το πνεύμα των επιστημών, την αξία της γλώσσας, τα παράδοξα της φύσης και της ιστορίας, το γαμημένο «γιατί» σε κάθε τι. Όχι με παπαγαλία αλλά με βίωμα εμπνευστικό. Που θα συγκινεί και τους ίδιους τους δασκάλους αντί να τους μετατρέπει σε νευρικά ρομπότ.

 

Σε ένα τέτοιο κοινωνικό σύμπαν δεν θα έπειθε ως πεφωτισμένος διαπλαστής των παίδων κάθε διαταραγμένος κοινωνιοπαθής νάρκισσος που έχει καλλιεργήσει ένα εύγλωττο ταλέντο στη διαβολή της εξουσίας. Άρα -ναι- είναι η Παιδεία το διακύβευμα. Απλώς όλα αυτά που ζούμε δεν είναι Παιδεία με πι κεφαλαίο. Είναι Ενοχή, με κεφάλαιο έψιλον. Τραύμα, υστερία, καταπίεση, παλινδρόμηση, τοτέμ, ταμπού, χειραγώγηση, παντού γύρω και μέσα μας. Έννοιες τόσο γνωστές κι όμως δεν τις αγγίζουμε. Έχουμε φτάσει στον 21ο αιώνα και μας διαφεύγουν τα πιο στοιχειώδη συστατικά της ευτυχίας. Πώς να μη χάνουν την αξία τους οι συγγνώμες κι οι μετάνοιες και να μην καταλήγουν κυβιστικός πίνακας οι έννοιες θύτης και θύμα, όταν κυριαρχεί παντού ένα τυφλό «Εγώ». Εν οίδα ότι ουδέν οίδα.

 

Και κάτι τελευταίο:

 

Το νόημα των παραστατικών τεχνών, του θεάτρου, της υποκριτικής -σε κάθε της έκφανση και με κάθε ερμηνευτική μέθοδο- είναι να σκαλίζουμε, να εξερευνούμε και τελικά να παρουσιάζουμε, σαν σε παιχνίδι, ρόλους ζωής. Συνθήκες, καταστάσεις και συμπεριφορές του ανθρώπινου ψυχισμού. Από τις πιο αστείες ως τις πιο μοχθηρές. Πτυχές που όλοι έχουμε χαραγμένες στα βάθη του προσωπικού και συλλογικού μας ασυνείδητου. Η έννοια της ψυχαγωγίας όμως εσωκλείει την έννοια της ψυχοθεραπείας. Εάν το θέατρο δεν λειτουργεί ως ένα -εγγενώς ευγενές και καθαρτικό- παιχνίδι, εάν αυτό δεν μας βοηθά να είμαστε πιο ανάλαφροι κι ευτυχείς άνθρωποι μετά, τότε καλό είναι να απευθυνόμαστε σε ειδικούς της ψυχικής υγείας. Δεν γίνεται να είμαστε οι δυστυχείς ήρωες των έργων που παίζουμε κι έξω από τη θεατρική συνθήκη. Αυτό είναι επικίνδυνο. Κι απ' ό,τι φαίνεται, πολύ σύνηθες. ΖΗΤΗΣΤΕ ΒΟΗΘΕΙΑ. Ταπεινά και ειλικρινά. Δεν είναι ντροπή. Είναι μαγκιά.

Δεν χρειάζεται να καταλήγουμε κακέκτυπα ηρώων του Ευριπίδη, του Σαίξπηρ και του Μπρεχτ.

 

Για να μας βοηθήσουν τα έγραψαν τα έργα!

 

Παγκράτι, 9 Φλεβάρη 2021

 

 

Ο Νικόλας Ανδρουλάκης είναι συγγραφέας, ηθοποιός, σκηνοθέτης.

 

photo credits: Νίκος Μαλιάκος

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Είδαμε και προτείνουμε: «Rayman ούρλιαξε» στο Θέατρο Σφενδόνη

  Η θεατρική παράσταση "Rayman ούρλιαξε", σε σκηνοθεσία του Περικλή Μουστάκη, προσφέρει μια ξεχωριστή εμπειρία στο θεατή, ενώνοντας την υψηλής αισθητικής σκηνοθεσία με την πνευματική εμβάθυνση του περιεχομένου.  Η εξαιρετική ερμηνεία του Χάρη Φραγκούλη στον κεντρικό ρόλο του Rayman προσθέτει στοιχεία ευαισθησίας και συγκίνησης στην ανάπτυξη του χαρακτήρα και των θεμάτων που αναδεικνύονται. Η παράσταση αναδεικνύει με επιδεξιότητα την αμφιλεγόμενη σχέση μεταξύ της επιστήμης και της ανθρώπινης ψυχής, ενσωματώνοντας φιλοσοφικά ερωτήματα για τη φύση της πραγματικότητας και της ανθρώπινης ύπαρξης.  Η σκηνοθετική προσέγγιση διακρίνεται για την αρμονική σύνθεση του φυσικού και του μεταφυσικού, δημιουργώντας έναν μοναδικό και συναρπαστικό κόσμο που κεντρίζει το ενδιαφέρον του θεατή. Το θέατρο Σφενδόνη αποδεικνύεται ιδανικός χώρος για την παρουσίαση μιας τόσο πολυεπίπεδης και πρωτοποριακής παράστασης.  Με την ενθάρρυνση των θεατών να κρατήσουν ανοιχτό μυαλό και να εξερευ

Είδαμε και προτείνουμε: ΤΕΛΕΙΟΙ ΞΕΝΟΙ

  Οι τέλειοι ξένοι Η παράσταση " Οι τέλειοι ξένοι" του Π. Τζενοβέζε, σε σκηνοθεσία Γιώργου Πυρπασόπουλου & Πέτρου Λαγούτη προσφέρει μια συναρπαστική εξερεύνηση στην ανθρώπινη ψυχολογία και στις πολυσύνθετες σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων στη σύγχρονη κοινωνία. Η απλή αλλά ενδιαφέρουσα πλοκή κεντρίζει το ενδιαφέρον του κοινού, ενώ η ιδέα του παιχνιδιού με τα κινητά τηλέφωνα δημιουργεί μια συναρπαστική δυναμική που αποκαλύπτει τα μυστικά και τις αλήθειες που κρύβουν οι χαρακτήρες. Οι ερμηνείες των ηθοποιών είναι εξαιρετικές, με τη Μυρτώ Αλικάκη, τον Πέτρο Λαγούτη και το Δημήτρη Ξανθόπουλο να ξεχωρίζουν για την αυθεντικότητα και το συναισθηματικό βάθος των ερμηνειών τους. Η συνολική αίσθηση που προκαλείται είναι αυτή της πραγματικότητας και της ανθρωπιάς, καθώς ο καθένας από τους χαρακτήρες αποκαλύπτει τα δικά του προσωπικά τραύματα και αναζητά τη συγχώρεση και την αποδοχή. Η σκηνοθεσία είναι λιτή και αποτελεσματική, επικεντρώνοντας την προσοχή στις ερμηνείες και στην απε

Η Eλληνίδα συγγραφέας που ετοιμάζεται για το Hollywood

  "Το Βιβλίο Που Γράφεται Μόνο Του"   της   Κορίνας   Λυμνιούδη  ένα εκρηκτικό μείγμα   fantasy&   sci   fi, που αποκαλύπτει τα πλέον συναρπαστικά μυστικά στην καρδιά της Πνευματικής λογοτεχνίας, γράφτηκε μέσω “channeling” σε 49 ώρες συγγραφής και χτύπησε την πόρτα του Hollywood.  

300 παραστάσεις και συνεχίζεται η κωμωδία του Δημήτρη Καρατζιά & Μάνου Αντωνιάδη «ELIZADETH» στον Πολυχώρο VAULT / Έως και την Κυριακή των Βαΐων (28 Απριλίου 2024)

  300 παραστάσεις και συνεχίζεται η κωμωδία   του Δημήτρη Καρατζιά και Μάνου Αντωνιάδη   « ELIZADETH »   κάθε Παρασκευή και Σάββατο στις 21:15 & Κυριακές στις 18:15, έως και την Κυριακή των Βαΐων (28 Απριλίου 2024) στον Πολυχώρο VAULT            300 παραστάσεις συμπληρώνει η θεότρελη κωμωδία του Δημήτρη Καρατζιά και Μάνου Αντωνιάδη , E LIZADETH (βραβείο Καλύτερης Κωμωδίας της Χρονιάς, Σκηνοθεσίας και Α’ Ανδρικού ρόλου στα βραβεία κοινού του All4fun) και συνεχίζει την ξέφρενη πορεία της στον Πολυχώρο VAULT κάθε Παρασκευή και Σάββατο στις 21:15 & Κυριακές στις 18:15, έως την Κυριακή των Βαΐων (28 Απριλίου 2024) . Μια κωμωδία που ανατρέπει κάθε θεωρία για τον κόσμο του θεάτρου.  

"Αγγλίδα Ερωμένη" Πρεμιέρα Σάββατο 16 Δεκεμβρίου στο θέατρο ΕΚΣΤΑΝ

  Η ΑΓΓΛΙΔΑ ΕΡΩΜΕΝΗ της Μαργκερίτ Ντυράς Αστυνομικό ψυχολογικό δράμα

«ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΤΗΣ ΚΟΝΤΕΣΣΑΣ ΒΑΛΕΡΑΙΝΑΣ» ΤΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΞΕΝΟΠΟΥΛΟΥ ΑΠΟ ΤΙΣ 20 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ ΣΤΟΝ «ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΟΣΜΟ»

  ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΤΗΣ ΚΟΝΤΕΣΣΑΣ ΒΑΛΕΡΑΙΝΑΣ  του Γρηγορίου Ξενόπουλου Η νέα παραγωγή του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού σε σκηνοθεσία Πέτρου Ζούλια Στον ρόλο της Κοντέσσας Βαλέραινας,  η μεγάλη πρωταγωνίστρια Νένα Μεντή Το  Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού  παρουσιάζει από τις  20 Δεκεμβρίου  το θεατρικό έργο  «Το Μυστικό της Κοντέσσας Βαλέραινας»  του Γρηγορίου Ξενόπουλου, στο  «ΘΕΑΤΡΟΝ» του Κέντρου Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος» . Τη σκηνοθεσία του κλασικού ελληνικού έργου, που θεωρείται το αριστούργημα του Γρηγορίου Ξενόπουλου, υπογράφει ο  Πέτρος Ζούλιας  και τον ρόλο της Κοντέσσας Βαλέραινας υποδύεται η διακεκριμένη ηθοποιός  Νένα Μεντή .  Η  Μαρία Κανελλοπούλου  υποδύεται τον ρόλο της οικονόμου, ο  Νίκος Νίκας  τον γιο Κόντε Βαλέρη, ενώ η  Βασιλική Τρουφάκου  ερμηνεύει τον ρόλο της νεαρής νύφης. Μαζί τους, οι ηθοποιοί:  Δημήτρης Καπετανάκος, Δημήτρης Αριανούτσος, Μαριάννα Τουντασάκη, Γιώργος Λόξας, Φαίη Φραγκαλιώτη, Άννα-Μαρία Κατσουλάκη.