Διαβάσαμε και προτείνουμε: "Σαλονικαι – Άπαντα τα Διηγήματα" του Αλμπέρτου Ναρ

Η συγκεντρωτική έκδοση των διηγημάτων του Αλμπέρτου Ναρ, με τίτλο Σαλονικαι – Άπαντα τα Διηγήματα, αποτελεί έναν πολύτιμο λογοτεχνικό θησαυρό που αποτυπώνει την ιδιαίτερη ταυτότητα της εβραϊκής κοινότητας της Θεσσαλονίκης μέσα από τη βιωματική και συναισθηματικά φορτισμένη αφήγηση του συγγραφέα. 

Ο Ναρ, απόγονος επιζώντων του Ολοκαυτώματος και γνήσιος Θεσσαλονικιός, χρησιμοποιεί τη γραφή ως εργαλείο διατήρησης της μνήμης, αναδεικνύοντας τον τρόπο με τον οποίο η ιστορία και οι τραυματικές εμπειρίες του παρελθόντος συνεχίζουν να καθορίζουν τις ψυχές και τις ζωές των ανθρώπων. Η σχέση παρελθόντος και παρόντος είναι κομβική στο έργο του, καθώς δεν λειτουργεί απλώς ως αναπόληση, αλλά ως έναυσμα για αναστοχασμό και διαμόρφωση ταυτότητας.  

Η γραφή του Ναρ ισορροπεί αριστοτεχνικά ανάμεσα στον ποιητικό λόγο και τον ρεαλισμό. Οι εικόνες του διαθέτουν λυρισμό, αλλά και ακρίβεια, μεταφέροντας τον αναγνώστη σε μια Θεσσαλονίκη που άλλοτε είναι ζωντανή και πολύβουη και άλλοτε φέρει τα τραύματα της Ιστορίας. 

Οι χαρακτήρες του, άνθρωποι καθημερινοί, βγαλμένοι από το πολύμορφο μωσαϊκό της πόλης, αποκτούν συμβολική διάσταση, αντιπροσωπεύοντας μια κοινότητα που πάλεψε να διατηρήσει την ταυτότητά της μέσα από διωγμούς, πολέμους και ριζικές κοινωνικές αλλαγές. Ειδικά στα διηγήματα που επικεντρώνονται στις προσωπικές του εμπειρίες, η αφήγηση αποκτά σχεδόν εξομολογητικό χαρακτήρα, γεμάτη από ειλικρίνεια, νοσταλγία αλλά και μια πικρή αίσθηση απώλειας.  

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η θεματική ποικιλία των διηγημάτων. Στο πρώτο μέρος, Σε Αναζήτηση Ύφους, ο Ναρ αναδεικνύει την ανάγκη του να ορίσει το προσωπικό του συγγραφικό ύφος, εξερευνώντας ταυτόχρονα τις ρίζες του. Το δεύτερο μέρος, Σαλονικάι, Δηλαδή Σαλονικιός, επικεντρώνεται περισσότερο στη Θεσσαλονίκη ως ιστορικό και πολιτισμικό σταυροδρόμι, όπου οι μικρές καθημερινές ιστορίες λειτουργούν ως μικρογραφίες μιας πόλης που μεταλλάσσεται αλλά ποτέ δεν χάνει την ψυχή της.  

Το βιβλίο αυτό δεν είναι απλώς μια ανθολογία διηγημάτων, αλλά ένα σημαντικό ιστορικό και πολιτισμικό τεκμήριο. Μέσα από την αφήγηση του Ναρ, η Θεσσαλονίκη των Εβραίων, των διωγμών, των αναμνήσεων και των ξεχασμένων γειτονιών ζωντανεύει ξανά. Η λογοτεχνική του ματιά δεν είναι μελαγχολική ούτε απλώς αναμνηστική. Είναι βαθιά ανθρώπινη, γεμάτη κατανόηση και αγάπη για τον τόπο του και τους ανθρώπους του. 

Σε μια εποχή όπου η μνήμη συχνά θολώνει και οι ιστορικές αλήθειες διαστρεβλώνονται, η φωνή του Αλμπέρτου Ναρ έρχεται να μας υπενθυμίσει τη σημασία της προσωπικής και συλλογικής μνήμης. Το Σαλονικαι – Άπαντα τα Διηγήματα είναι ένα έργο-ορόσημο που αξίζει να διαβαστεί και να μελετηθεί, όχι μόνο ως λογοτεχνία, αλλά και ως ντοκουμέντο μιας πόλης και μιας κοινότητας που σημάδεψαν ανεξίτηλα την ιστορία της Ελλάδας.

Της Αλεξίας Βλάρα, 8/2/2025