Διαβάσαμε και προτείνουμε: «Κάπου στην Κύπρο, στον νομό Πρεβέζης... Εισαγωγή στην ποιητική του Κώστα Μόντη»

 


Το βιβλίο του Παντελή Βούτουρη «Κάπου στην Κύπρο, στον νομό Πρεβέζης... Εισαγωγή στην ποιητική του Κώστα Μόντη» είναι ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον και λεπτομερές δοκίμιο που επιχειρεί να αναδείξει την εξέλιξη και τα βασικά χαρακτηριστικά της ποιητικής πορείας του Κώστα Μόντη. Με κριτική ανάλυση και φιλολογική ακρίβεια, ο συγγραφέας εστιάζει στην αλλαγή της ποιητικής προσέγγισης του Μόντη, από την πρώιμη, ιδιωτική του περίοδο έως τη μεταγενέστερη, πιο πολιτικοποιημένη και κοινωνικά εμπλεκόμενη φάση της δημιουργίας του.

Η κεντρική θεματολογία του βιβλίου επικεντρώνεται στην κατανόηση της ποιητικής του Κώστα Μόντη μέσα από το πρίσμα της ιστορικής, κοινωνικής και προσωπικής του εξέλιξης. Ο Βούτουρης μελετά μεθοδικά δύο διακριτές περιόδους στο έργο του Μόντη:

  1. Πρώιμη περίοδος (μέχρι το 1954): Στην πρώτη φάση, τα ποιήματα του Μόντη χαρακτηρίζονται από μια εσωστρέφεια και την ενασχόληση με το προσωπικό, οικογενειακό και επαγγελματικό του βίο. Ο Βούτουρης ονομάζει αυτή την περίοδο "της καταβύθισης στο εγώ", όπου οι στίχοι αναδεικνύουν τα αδιέξοδα και τις ανασφάλειες του ποιητή χωρίς να συσχετίζουν τα ατομικά βιώματα με τα κοινωνικά ή πολιτικά γεγονότα.
  2. Μεταγενέστερη περίοδος (μετά το 1958): Εδώ εντοπίζεται η ουσιαστική μετατόπιση της ποιητικής του Μόντη. Στη συλλογή «Στιγμές 1958», η ποίησή του αρχίζει να αποκτά κοινωνικό και πολιτικό περιεχόμενο, καθώς τα ιδιωτικά του αδιέξοδα εντάσσονται πλέον στα συλλογικά προβλήματα της εποχής. Ο Βούτουρης τοποθετεί αυτή τη στροφή σε άμεση σχέση με την πολιτική κατάσταση της Κύπρου και τον εθνικό αγώνα της περιόδου, ερμηνεύοντας την εξέλιξη του Μόντη ως αναγκαία απάντηση στις ιστορικές συνθήκες.

Το βιβλίο φωτίζει τη σύνδεση του προσωπικού και του πολιτικού, αναδεικνύοντας την πολυπλοκότητα της ποίησης του Μόντη, η οποία κατορθώνει να είναι ταυτόχρονα προσωπική και συλλογική, τοπική και οικουμενική.

Ο Παντελής Βούτουρης υιοθετεί μια αναλυτική και επιστημονική προσέγγιση, διανθισμένη με πλούσια τεκμηρίωση και φιλολογική ακρίβεια. Ο λόγος του είναι πυκνός αλλά κατανοητός, κατάλληλος για έναν αναγνώστη με ενδιαφέρον για τη λογοτεχνία και την ιστορία της ποίησης. Η γραφή του διακρίνεται από:

  • Σαφήνεια και ακρίβεια: Ο συγγραφέας αποφεύγει τις γενικεύσεις, προσεγγίζοντας την ποίηση του Μόντη με συγκεκριμένα παραδείγματα και αποσπάσματα, κάτι που προσδίδει στο βιβλίο του ένα χαρακτήρα σοβαρής φιλολογικής ανάλυσης.
  • Διαλεκτική διάθεση: Ο Βούτουρης δεν περιορίζεται μόνο στη λογοτεχνική αποτίμηση, αλλά εντάσσει το έργο του Μόντη στο ευρύτερο ιστορικό, πολιτικό και πολιτισμικό πλαίσιο της εποχής του, κάνοντας εύστοχες παρατηρήσεις για τη σχέση ανάμεσα στην τέχνη και τα γεγονότα.
  • Δομημένη ανάλυση: Το βιβλίο χωρίζεται σε τρία μέρη, κάθε ένα από τα οποία εξετάζει διαφορετικές όψεις της ποιητικής του Μόντη. Αυτή η δομή βοηθά τον αναγνώστη να κατανοήσει την εξελικτική πορεία του ποιητή, από την εσωστρέφεια στην εξωστρέφεια και από την ιδιωτική αναζήτηση στη συλλογική εμπλοκή.

Δυνατά σημεία

  1. Η διεπιστημονική προσέγγιση: Ο Βούτουρης δεν περιορίζεται στην ανάλυση των ποιημάτων του Μόντη αποκλειστικά ως λογοτεχνικά κείμενα. Χρησιμοποιεί ιστορικά και πολιτισμικά δεδομένα για να τοποθετήσει το έργο του ποιητή στο ευρύτερο πλαίσιο της κυπριακής ιστορίας, δίνοντας μεγαλύτερο βάθος και νόημα στις ερμηνείες του.
  2. Η εστίαση στη μετάβαση του Μόντη: Ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα του βιβλίου είναι ο τρόπος με τον οποίο αναλύει τη μετάβαση του Μόντη από την ιδιωτική του ποίηση στη συλλογική και πολιτική του έκφραση. Αυτή η μετατόπιση δεν παρουσιάζεται ως αυτονόητη ή δεδομένη, αλλά ως αποτέλεσμα της προσωπικής και ιστορικής εμπειρίας του ποιητή.
  3. Η φιλολογική ακρίβεια: Ο συγγραφέας στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό σε αποσπάσματα από το έργο του Μόντη, τα οποία αναλύει λεπτομερώς, προσφέροντας στον αναγνώστη την ευκαιρία να κατανοήσει καλύτερα το έργο του ποιητή. Η τεκμηρίωση είναι πλούσια, αλλά δεν γίνεται κουραστική, ενώ ο Βούτουρης παραμένει συνεπής στον κριτικό του λόγο.
  4. Η πολιτική διάσταση: Το βιβλίο τονίζει τη σημασία της πολιτικής εμπλοκής στην ποίηση του Μόντη, ειδικά στο πλαίσιο του κυπριακού αγώνα για ανεξαρτησία. Η πολιτική διάσταση δεν παρουσιάζεται ως ένα πρόσθετο στοιχείο, αλλά ως αναπόσπαστο κομμάτι της ποιητικής ταυτότητας του Μόντη, που του προσδίδει καθολικότητα και διαχρονική αξία.

 

Το «Κάπου στην Κύπρο, στον νομό Πρεβέζης... Εισαγωγή στην ποιητική του Κώστα Μόντη» είναι ένα ιδιαίτερα σημαντικό βιβλίο τόσο για τη λογοτεχνική μελέτη του Κώστα Μόντη όσο και για την κατανόηση της σχέσης ποίησης και πολιτικής. Ο Παντελής Βούτουρης προσφέρει μια ολοκληρωμένη και τεκμηριωμένη ανάλυση, που συνδυάζει την επιστημονική μεθοδολογία με την αγάπη για την ποίηση και την ιστορία. Πρόκειται για ένα έργο που απευθύνεται όχι μόνο σε φιλολόγους και μελετητές της λογοτεχνίας αλλά και σε κάθε αναγνώστη που ενδιαφέρεται για το πώς η προσωπική εμπειρία και η ιστορία αλληλεπιδρούν στη δημιουργία ενός μεγάλου ποιητή.

 

Της Αλεξίας Βλάρα 3/2/2025

Σχόλια

Δημοσίευση σχολίου

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Είδαμε και προτείνουμε: The Blunsdon Act στο Theatre of the NO

Εικόνα
  Attending The Blunsdon Act at Theatre of the NO was a journey through music that defied expectations. The British duo, Sue and Ian Blunsdon, brought their signature blend of original compositions and reinvigorated 80s and 90s classics to the stage, creating a deeply immersive experience. Sue’s vocals were nothing short of mesmerizing. Shifting seamlessly between operatic tones and powerful rock expressions, she captured the essence of each song and brought a fresh, emotional perspective to familiar classics. Ian’s skill on the keyboards elevated every piece, weaving intricate melodies and modern synth textures that felt both nostalgic and completely original. Together, their synergy made the performance feel both intimate and grand.
Read more »

Είδαμε και προτείνουμε: "Waiting for Godot" at Theatre of the No

Εικόνα
  A Masterful Exploration of Existence: "Waiting for Godot" at Theatre of the No   The Theatre of the No in Athens boldly inaugurated its presence with a riveting rendition of Samuel Beckett’s timeless masterpiece, "Waiting for Godot." Directed by the visionary Nikos Dionysios, this production breathed new life into the existential musings of Beckett's iconic play.   From the moment the curtain rose on Thursday, April 18th, audiences were captivated by the profound themes and poignant performances that unfolded on stage. With a stellar international and Greek cast, led by the talented direction of Nikos Dionysios, the production brought a fresh perspective to one of the most important theatrical works of the 20th century.   At its core, "Waiting for Godot" delves into the depths of human existence, exploring themes of loneliness, dependency, and the relentless pursuit of meaning in a world shrouded in uncertainty. Through the lens of two pr...
Read more »

Είδαμε και προτείνουμε: Η Πρώτη Νύχτα του Γάμου

Εικόνα
  Η παράσταση Η Πρώτη Νύχτα του Γάμου του Λουίτζι Πιραντέλλο, σε σκηνοθεσία Ανδρέα Ζαφείρη, είναι μια συγκλονιστική και δυνατή εμπειρία που καταφέρνει να συγκινήσει και να προβληματίσει. Παρουσιάζεται στο Θέατρο 2510, και φέρνει στο φως μια ιστορία γεμάτη πάθος, μυστικά, και σκοτεινές αλήθειες, τοποθετημένη στην ταραχώδη Ιταλία της δεκαετίας του 1920. Η πλοκή ξεκινά με μια νύφη από τις γρεκάνικες κοινότητες της Κάτω Ιταλίας, που βρίσκεται σε ένα νεκροταφείο. Αυτός ο αναγκαστικός γάμος δεν είναι παρά η αρχή μιας τραγωδίας. Μέσα από την ιστορία της, ξεδιπλώνονται φρικτά μυστικά που συνδέονται με εγκλήματα, πάθη, και προδοσίες.
Read more »

Μαρία Νεγρεπόντη-Δελιβάνη: "Οι μακρινοί απόγονοι μας, εφόσον εξακολουθήσει να υπάρχει Ελλάδα, θα κρίνουν ποιος υπερίσχυσε: η παράδοση ή ισοπέδωση των πάντων".

Εικόνα
  Τι σας ώθησε να γράψετε αυτό το βιβλίο και ποιο μήνυμα επιδιώκετε να περάσετε στον αναγνώστη μέσα από τις σελίδες του; Κυριολεκτικά, ένα τυχαίο γεγονός. Συγκεκριμένα,   με το kovid 19 αποκλείστηκα στην Αθήνα, και   τότε για πρώτη φορά απέκτησα σχέση με το   ΦΒ. Και εκεί, πληροφορήθηκα όντως, απίστευτα συμβάντα. Συγκεκριμένα, η κυβερνητική επιτροπή εορτασμού των 200 ετών από το 1821,η Ελλάδα 21,   είχε επιλέξει ως επίσημους προσκεκλημένους της, επιστήμονες που δήλωναν ευθαρσώς και ποικιλοτρόπως ότι δεν πίστευαν στην Επανάσταση του 21. Όπως ήταν αναμενόμενο, άρχισα να αντιδρώ με άρθρα μου, κυρίως στην εφημερίδα   Εστία, και στο ΦΒ, παρότι δεν είμαι ιστορικός, όπως είναι γνωστό, αλλά αυτά που ανενδοίαστα έβλεπαν το φως εντός της Επιτροπής Ελλάδα 21, είναι σίγουρο ότι   θα τα απέρριπταν ακόμη και μαθητές του δημοτικού.
Read more »

Είδαμε και προτείνουμε: Φaretra Crystalina στο THEATRE OF THE NO

Εικόνα
  The performance by Φaretra Crystalina at THEATRE OF THE NO was nothing short of mesmerizing. This innovative ensemble delivered a unique fusion of traditional Greek melodies, Mediterranean and Latin American influences, and Celtic tunes, creating a rich, multi-layered sound. Their interpretation of Lianohortaroudia was particularly enchanting, showcasing their signature blend of intricate polyphony, delicate harmonies, and powerful arrangements. What made this performance truly special was the balance between tradition and modernity. The combination of lyrical voices, classical elements, and raw folk energy resulted in a captivating and deeply emotional experience. Each musician brought their own artistry, with instruments like the bayan, double bass, and flutes adding depth and colour to the soundscape. A must-see for lovers of world music, Φaretra Crystalina manages to breathe new life into Greek traditional music while respecting its deep roots. Their live performance is an un...
Read more »

Γιώργος Ι. Σπανουδάκης: "Τέχνη αυθύπαρκτη δεν υπάρχει, κάποιος δημιουργεί και κάποιος προσλαμβάνει".

Εικόνα
  1.      Ο τίτλος του έργου σας, «Άχθος Αρούρης» , είναι αρκετά συμβολικός. Τι σημαίνει για εσάς και πώς συνδέεται με το θέμα του έργου; Είναι φράση που ακούγεται σε μια στιγμή έντονης συναισθηματικής φόρτισης μέσα στο έργο, όπου βέβαια εκφέρεται στην νεοελληνική, «βάρος της γης», με μειωτική διάθεση. Ίσως οι περισσότεροι δεν γνωρίζουμε τη σημασία της φράσης που απαντάται στον Όμηρο· κάποιοι νομίζουν ότι το «Αρούρης» είναι αρσενικού γένους, ονομαστική. Οπότε, αν δεν έχουμε στη διάθεσή μας κάποιο λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής, υπάρχει πεδίο για λίγο ψάξιμο στο google .
Read more »