Είδαμε και προτείνουμε: Το σπίτι της Μπερνάντα Άλμπα

 Το σπίτι της Μπερνάντα Άλμπα του Φεντερίκο Γκαρσία Λόρκα

Θέατρο Κάρολος Κουν- Υπόγειο

Ξαφνιάστηκα από την χθεσινή παράσταση στο υπόγειο του Θεάτρου Καρόλου Κουν! Ξαφνιάστηκα, γιατί παρακολούθησα ένα ιδιαίτερα έντονο και κλασικό -κατά μία άποψη έργο- μέσα από την αντισυμβατική ματιά που πρόσφερε η σκηνοθεσία της Μαρίας Πρωτόππαπα.

Η υπόθεση είναι γνωστή: Βρισκόμαστε στην Ανδαλουσία σε μια μικρή αγροτική πόλη, την περίοδο του καθεστώτος του Φράνκο. Οι νόρμες και τα «πρέπει» καθορίζουν την ζωή των κατοίκων. Ανάμεσα σε αυτούς η Μπερνάντα, μητέρα πέντε νεαρών γυναικών της Ανγκούστιας, της Μαγκνταλένα, της Αμέλια, της Μαρτίριο και της Αντέλα. Στο σπίτι τους ζουν πολλές υπηρέτριες, από τις οποίες η Πόνσια είναι η έμπιστη της Μπερνάντα.

Όλη η ιστορία διαδραματίζεται στο σπίτι της οικογένειας, το οποίο είναι ερμητικά κλεισμένο λόγω του αυστηρού πένθους που έχει επιβάλλει η Μπερνάρντα για τον θάνατο του πατέρα τους. Η Μπερνάντα είναι μιαν αυταρχική γυναίκα, τόσο με τους υπηρέτες της όσο και με τις κόρες της. Παρά όμως την αυστηρή τους εκπαίδευση γίνεται από νωρίς φανερό θα συναντήσει ανυπακοή από τις κόρες της, ιδιαίτερα από τη νεότερη την Αντέλα.

Η «επανάσταση» έχει ως αφορμή τον νεαρό Πέπε τον οποίο μνηστεύουν με την μεγαλύτερη κόρη την Ανγκούστιας (39 ετών) – η οποία είναι και η πιο καλοπροικισμένη. Η Αντέλα διατηρεί κρυφό ερωτικό δεσμό μαζί του, ενώ η Μαρτίριο τον αγαπά κρυφά.

Η Μπερνάρντα επιλέγει να αγνοήσει αυτό που συμβαίνει, ακόμα κι αν η Πόνσια προσπαθήσει να της ανοίξει τα μάτια. Η πραγματικότητα είναι ότι υπάρχουν συγκρούσεις μεταξύ των κοριτσιών, που καταπιέζονται όλο και περισσότερο από τη θλίψη και τις κοινωνικές νόρμες. Από κει και πέρα, τα γεγονότα ακολουθούν μια πορεία «ντόμινο» από τη στιγμή που αποκαλύπτεται η σχέση Αντέλας Πέπε.

Ολόκληρη η πλοκή, και μαζί της όλοι οι χαρακτήρες εξελίσσονται σε έναν ενιαίο χώρο που παρουσιάζεται λιτός και ιδιαίτερα ασφυκτικός. Το μαύρο χρώμα κυριαρχεί παντού. Οι γρήγοροι και έντονοι διάλογοι ανάμεσα στις αδερφές αποκαλύπτουν την ποικιλομορφία των χαρακτήρων και κρατούν τον θεατή προσεκτικό σε αυτό που συμβαίνει. Χάρη στον χαμηλό φωτισμό και τη λιτή σκηνή ο θεατής αισθάνεται και ο ίδιος την καταπίεση που νιώθουν οι κόρες του Μπερνάρντα.

Η παράσταση θυμίζει αρχαία τραγωδία: Αν η Μπερνάντα συμπεριφέρεται σαν Κρέοντας και η Αντέλα, θύμα των συμβάσεων και της απάνθρωπης αυστηρότητάς του σαν μια νέα Αντιγόνη, η σύγκρουση στο όνομα της οικογενειακής παράδοσης είναι αναπόφευκτη. Η Αντέλα διεκδικεί την αλήθεια και την ελευθερία στον έρωτα σε μια προφανή προοπτική χειραφέτησης. Η Μαρτίριο είναι μια Ισμήνη που θα καταβροχθίζεται από τις φλόγες του φθόνου, ενώ η Πόνσια, η πιστή υπηρέτρια, ο διφορούμενος Τειρεσίας που προφητεύει την κακοτυχία που θα έρθει χωρίς όμως να της αντιταχθεί ποτέ.

Τα τελευταία της λόγια της Μπερνάντα («Σιωπή!»), που επαναλαμβάνουν σε βρόχο τα λόγια που ανοίγουν το έργο δείχνουν τη θανάσιμη ιερότητα της παράδοσης που εκπροσωπεί και υπερασπίζεται. Το να μιλάς είναι πρόβλημα στο σπίτι της Μπερνάντα Άλμπα. Η Μπερνάρντα είναι η μόνη που έχει δικαίωμα να μιλήσει. Μιλάει, περισσότερο από τους άλλους, εκφέροντας λόγια είτε ύπουλα και καταγγελτικά είτε αυταρχικά και απειλητικά με τη διπλή ρητορική της πειθούς και του τρόμου και που έχουν στόχο να διορθώσουν και να επιβάλλουν το σεβασμό στα δικά της κανονιστικά πρότυπα και σε αυτά της κοινωνικής της τάξης: την ευπρέπεια και τη μη ανάμειξη με κατώτερες κοινωνικά τάξεις.

Μεγάλη εντύπωση προκαλεί η πρωτοβουλία της σκηνοθέτιδας να αντικαταστήσει τους δυο πρωταγωνιστικούς γυναικείους ρόλους με ανδρικούς χαρακτήρες. Ο Χρήστος Στέργιογλου στο ρόλο της μητέρας και ο Δημήτρης Μαργαρίτης στο ρόλο της Ανγκούστιας παρουσιάζουν το αποστεωμένο και σκληρό πρόσωπο των γυναικών που δεν αγαπήθηκαν και δεν αγάπησαν, αλλά που λόγω της θέσης τους ή των χρημάτων τους μπορούν να επιβάλλουν τη θέλησή τους στους άλλους. Ίσως η σκηνοθέτιδα επηρεάζεται από τα σύγχρονα γεγονότα όπου το πρόσωπο της καταπίεσης και του θανάτου έχει σχεδόν πάντα τη μορφή κάποιου άνδρα.

Μαρία Κουμαριανού, 12/4/2024

Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα

ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ ΜΠΕΡΝΑΡΝΤΑ ΑΛΜΠΑ

Το Σώμα όπου Ανατέλλει η Αντοχή

 

Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν – Υπόγειο

Τελευταίες παραστάσεις έως την Κυριακή 28 Απριλίου 2024

 

«Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα» του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα σε σκηνοθεσία της Μαρία Πρωτόπαππα, η παράσταση που συζητήθηκε όσο λίγες την φετινή σεζόν, ολοκληρώνει τον κύκλο της την Κυριακή 28 Απριλίου 2024 στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης.

 

Μια αυταρχική χήρα, μετά τον θάνατο του δεύτερου συζύγου της, επιβάλλει στις πέντε κόρες της 8 χρόνια πένθους και εγκλεισμού. Εκείνες απεγνωσμένα αντιδρούν, η κάθε μια με τον δικό της τρόπο, και με την αφορμή ενός νέου άντρα, ο οποίος για άλλην είναι εραστής, για άλλην μνηστήρας, για άλλην φαντασίωση, η ανάγκη για ζωή φουσκώνει, εκρήγνυται και ο θάνατος ξαναχτυπάει το σπίτι για να το πνίξει σε δεύτερο κύμα πένθους.

 

Ο Λόρκα, παρότι «προνομιούχος» ταξικά, δυσανασχετεί με την φτώχεια, την πείνα, την κοινωνική αδικία, την πολιτική αστάθεια και τα παρελκόμενά της. Με το ιδιαίτερο βλέμμα του οδηγεί τους θεατές σε μια γωνιά του κόσμου, σε μια άγονη γη, μια άνυδρη άκρη του, όπου τοποθετεί τον μεγεθυντικό και ποιητικό του φακό πάνω από ένα «Σπίτι», έναν συμβολικό τόπο, όπου μέσα του βράζει κυριολεκτικά η κλεμμένη ελευθερία και αξιοπρέπεια των γυναικών της γειτονιάς του, και όχι μόνο, της εποχής του, και όχι μόνο, νιώθοντας ο ίδιος φρίκη για τον τρόπο αντιμετώπισης τους. 

 

Κάθε μεγάλος ποιητής πίσω από τις λέξεις του κρύβει ένα κομμάτι του εαυτού του, ένα κομμάτι της κοινωνίας που ζει και της πολιτικής στιγμής που αφομοιώνει. Ο εμφύλιος της Ισπανίας, που κυλά μέσα στις φλέβες των γυναικών αυτού του ποιήματος, γίνεται το εφαλτήριο μιας αποκαλυπτικής εξερεύνησης ενός υπέροχου κόσμου, αυτού του Λόρκα.

 

Στο ρόλο της Μπερνάρντα Άλμπα ο Χρήστος Στέργιογλου.

 

«Εγώ πάντα θα είμαι στο πλευρό αυτών που δεν έχουν τίποτα και στους οποίους δεν επιτρέπεται καν να απολαύσουν ειρηνικά το τίποτα που έχουν». ΛΟΡΚΑ

 

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Μετάφραση, Απόδοση κειμένου: Μαρία Πρωτόπαππα, Ελένη Σπετσιώτη

Σκηνοθεσία: Μαρία Πρωτόπαππα

Σκηνικά-Κοστούμια: Εύα Νάθενα

Μουσική: Φώτης Σιώτας

Κίνηση: Μαργαρίτα Τρίκκα

Φωτισμοί: Βαλεντίνα Ταμιωλάκη

Βοηθός σκηνοθέτιδας: Ηλέκτρα Μπαρούτα

Προωθητικές Φωτογραφίες παράστασης: Ρούλα Ρέβη

Βοηθός Φωτογράφου: Ολίνα Κάτσαρη

Περούκες: Χρόνης Τζήμος

Κομμώσεις: Θοδωρής Μπουρνέλης

Μακιγιάζ: Ειρήνη Γάτου

Γραφίστας: Γιάννης Σταματόπουλος

Φωτογραφίες παράστασης: Μαριλένα Αναστασιάδου

Trailer Παράστασης: Μιχαήλ Μαυρομούστακος

Επικοινωνία παράστασης: Ανζελίκα Καψαμπέλη

Διεύθυνση Παραγωγής: Αναστασία Καβαλλάρη

Εκτέλεση Παραγωγής: Kart Productions- Μαρία Ξανθοπουλίδου

 

 

ΠΑΙΖΟΥΝ (αλφαβητικά)

Ευγενία Αποστόλου, Άννα Καλαϊτζίδου, Δημήτρης Μαργαρίτης, Ελένη Σπετσιώτη, Χρήστος Στέργιογλου, Κατερίνα Φωτιάδη, Χριστίνα Χειλά-Φαμέλη.

Σε ηχογράφηση συμμετέχει η Έρση Μαλικένζου.

 

Συμπαραγωγή Kart Productions-Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν

www.kartproductions.gr

https://www.theatro-technis.gr/

TRAILER ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ: https://www.youtube.com/watch?v=cJ5nyiScfZ4

 

ΕΓΡΑΨΑΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ

Η Μαρία Πρωτόπαππα προτείνει νέους παραστασιακούς κώδικες, νέες αναγνώσεις, νέο τρόπο σύνδεσης με το κοινό, νέα υψηλά θεατρικά ήθη
Ελένη Κουτσιλαίου, elculture

Μια πραγματικά πρωτοποριακή παράσταση
Νόρα Ράλλη, Εφημερίδα των Συντακτών

Μια άρτια σκηνοθετημένη παράσταση από τη Μαρία Πρωτόπαππα
Γεωργία Οικονόμου, news247.gr

Ο Στέργιογλου όπως αποδίδει την Μπερντάρνα μοιάζει αληθινά σπουδαίος
Γρηγόρης Ιωαννίδης, Εφημερίδα των Συντακτών

Εξαιρετική είναι η Άννα Καλαιτζίδου στο ρόλο της Πόνθια
Μυρτώ Λοβέρδου, Τα Νέα

Η Χριστίνα Χειλά-Φαμέλη…ξεχωρίζει με τη φλογισμένη ερμηνεία της
Τώνια Καράογλου, Αθηνόραμα

Mια παράσταση υψηλής αισθητικής και ίσως την ωριμότερη και πιο επιδραστική σκηνοθεσία της μέχρι τώρα καριέρα της Μαρίας Πρωτόπαππα
Αναστάσης Πινακουλάκης, viewtag.gr

 

INFO

Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν-Υπόγειο, Πεσμαζόγλου 5

Τηλ. 210.3228706- 210.3222760

 

Ημέρες και ώρες παραστάσεων:

Έως την Κυριακή 28 Απριλίου 2024

Τετάρτη 20.00, Πέμπτη έως Σάββατο στις 21.00,  Κυριακή στις 19.00

 

Προπώληση:

-Στο ταμείο του Θεάτρου Τέχνης-Υπόγειο (Πεσμαζόγλου 5), τηλ 2103228706

- more.com  ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ ΜΠΕΡΝΑΡΝΤΑ ΑΛΜΠΑ | Εισιτήρια online! | More.com

 

 

H παράσταση πραγματοποιείται με την επιχορήγηση και υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού