Το Ψηφιακό Ανθολόγιο για τα Μέλη του ΚΠΙΣΝ | Ιούλιος 2023 🍅

 

To Ψηφιακό Ανθολόγιο του ΚΠΙΣΝ, αποκλειστικά για τα Μέλη μας
Το φυτό του Ιουλίου: Ντομάτα 🍅 | Solanum lycopersicum

Η Ντομάτα πρωταγωνιστεί στο καλοκαιρινό μποστάνι του Λαχανόκηπου στο Πάρκο Σταύρος Νιάρχος. Τον Ιούλιο, η παραδοσιακή ποικιλία της Χονδροκατσαρής ντομάτας που φύεται στα παρτέρια ωριμάζει, αποκτώντας έντονο κόκκινο χρώμα. Ο ήλιος και η ζέστη του μεσογειακού κλίματος ευνοεί την ανάπτυξη του φυτού και την παραγωγή γευστικότερων και θρεπτικότερων καρπών.

Η Ντομάτα είναι κύρια διατροφική πηγή πρόσληψης σε αντιοξειδωτικό λυκοπένιο και βιταμίνη CΤα κλαδιά και τα φύλλα της Ντομάτας καλύπτονται από μικρά λεπτά τριχίδια και έχουν χαρακτηριστικό άρωμα. Το φυτό, σε υπαίθριες καλλιέργειες, ανθοφορεί τον Μάιο και τα άνθη του είναι μικρά, κίτρινα με πέντε πέταλα, τα οποία παράγουν καρπούς όταν επικονιαστούν. Αυτός είναι και ο κύριος λόγος που η Ντομάτα από βοτανολογικής άποψης είναι φρούτο, παρόλο που κοινώς αναφέρεται ως λαχανικό. Πίσω στο 1893, το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ την αναγνώρισε ως λαχανικό για φορολογικούς σκοπούς.
 
Σήμερα, η Ντομάτα είναι παγκοσμίως αγαπητή και βασικό στοιχείο αναρίθμητων συνταγών ανά τον κόσμο. Ωστόσο, η προέλευση και η εισαγωγή των φυτών Ντομάτας στην Ευρώπη είναι μια μακρά και ενδιαφέρουσα ιστορία - χρειάστηκε να περάσει μεγάλο χρονικό διάστημα για να χαρακτηριστούν από "δηλητηριώδη", δημοφιλή! Η Ντομάτα κατάγεται από τη Νότια Αμερική, καθώς είναι ιθαγενής στο Περού και εισήχθη στην Ευρώπη από τους Ισπανούς αποίκους τον 16ο αιώνα, στο πλαίσιο μιας ευρέως διαδεδομένης μεταφοράς φυτών, γνωστής ως η Κολομβιανή ανταλλαγή. Το φυτό αρχικά, δεν έτυχε ευμενούς υποδοχής στις χώρες εισαγωγής.
 

Για περισσότερο από 200 χρόνια το φρούτο θεωρούταν δηλητηριώδες, δεδομένου ότι ανήκει στην οικογένεια των Στρυχνοειδών (Solanaceae) μαζί με το φυτό Μπελαντόνα (Atropa belladonna) - γνωστό για τις τοξικές και παραισθησιογόνες ιδιότητές του, ήδη από την αρχαιότητα. Για πολλά χρόνια η Ντομάτα καλλιεργούταν για καλλωπιστικούς σκοπούς. Αξίζει να σημειωθεί πως η πρώτη γραπτή αναφορά του φυτού εντοπίζεται στην Ιταλία το 1544 μ.Χ., ενώ η πρώτη γραπτή συνταγή που την περιέχει μόλις το 1692 μ.Χ.

Φυτολόγιο με την παλαιότερη διατηρημένη ντομάτα της Ευρώπης. Ιταλική συλλογή, 1542-1544.


Φωτογραφία: Wikimedia Commons

Η Ντομάτα πέραν από τα πιο αγαπητά πιάτα, πρωταγωνιστεί με ποικίλους τρόπους και στον πολιτισμό. Το βαθύ κόκκινο του καρπού της έχει απεικονιστεί σε πίνακες νεκρής φύσης και αποτελεί έμπνευση για κοινωνικά και πολιτιστικά δρώμενα.  Ένα ιδιαίτερο φεστιβάλ που περιλαμβάνει ντοματοπόλεμο μεταξύ των συμμετεχόντων είναι το La Tomatina που φιλοξενείται στην πόλη Buñol της Ισπανίας. Στη γειτονική Ιταλία, το μουσείο ντομάτας στην Πάρμα είναι αφιερωμένο στο πιο αγαπημένο φρούτο παρέχοντας ψηφιακή περιήγηση στους χώρους του. Κομμάτι διατήρησης του πολιτισμού μας όμως, είναι ακόμη και η ανταλλαγή και καλλιέργεια παλιών σπόρων Ντομάτας.

Paul Gauguin (1883) Tomates et pot d'étain sur une table

Φωτογραφία: Wikimedia Commons

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Μαρία Γεωργαλά-Καρτούδη: "Η ποίηση για μένα απαλύνει τον πόνο, είναι μια ψευδαίσθηση ότι αν βάλω λέξεις να αγκαλιάσουν τη μοναξιά και την απώλεια, αυτές θα πονάνε λιγότερο".

Ηλίας Καρακωνσταντάκης: "Όλα καταλήγουν στο πρέπει, χωρίς να υπάρχει το θέλω να ζήσω έτσι".

Δημήτρης Μανιάτης: "Η δουλειά μου ως δημοσιογράφου με βοηθά στην πεζογραφία μόνον ως προς το σκέλος της καταγραφής, της παρατήρησης ή της τεκμηρίωσης στοιχείων".

Ελένη Καλαντζή: "Ο σκοπός μου είναι καθαρά εγωιστικός, να θυμάμαι πράγματα που νιώθω ότι θα ξεχάσω με το πέρασμα του χρόνου, με τον ίδιο τρόπο ακριβώς που κάποιος βγάζει φωτογραφίες ό,τι φοβάται περισσότερο να χάσει".