Το Ίδρυμα Schwarz παρουσιάζει: Γιώργος Σαλαμέ - Όπως ήμασταν τότε: Ένα φωτογραφικό λεύκωμα από το Καρλόβασι και πέρα // Εγκαίνια Πέμπτη 3 Αυγούστου στο ART SPACE PYTHAGORION || Σύμβουλοι επιμέλειας: Κατερίνα Γρέγου & Ιόλη Τζανετάκη Εισερχόμενα
Το Ίδρυμα Schwarz παρουσιάζει:
Γιώργος Σαλαμέ
Όπως ήμασταν τότε:
Ένα φωτογραφικό λεύκωμα από το Καρλόβασι και πέρα
Σε συνεργασία με τη Φωτόνησο Τεχνών & Πολιτισμού
Σύμβουλοι επιμέλειας: Κατερίνα Γρέγου & Ιόλη Τζανετάκη
ART SPACE PYTHAGORION
Λιμάνι Πυθαγορείου, Σάμος
Ένας φίλος μου είπε κάποτε ότι «πεθαίνεις δύο φορές - πεθαίνεις όταν πεθαίνεις και πεθαίνεις για δεύτερη φορά όταν κάποιος βρίσκει τη φωτογραφία σου και κανείς δεν ξέρει ποιος είσαι. Αλλά ένα χαμόγελο και ένα βλέμμα πεθαίνουν ποτέ;» Αναρωτήθηκα. - Γιώργος Σαλαμέ
Το Ίδρυμα Schwarz παρουσιάζει την έκθεση Όπως ήμασταν τότε: Ένα φωτογραφικό λεύκωμα από το Καρλόβασι και πέρα, την ετήσια καλοκαιρινή του έκθεση στο Art Space Pythagorion, τον εκθεσιακό χώρο του ιδρύματος στη Σάμο από το 2012. Η έκθεση, η οποία θα εγκαινιαστεί στις 3 Αυγούστου, προέκυψε από τη συνεργασία του εικαστικού καλλιτέχνη και κινηματογραφιστή Γιώργο Σαλαμέ και της Φωτονήσου, μιας κολεκτίβας ανθρώπων που δραστηριοποιούνται στα πεδία της τέχνης και του πολιτισμού με έδρα τη Σάμο που ιδρύθηκε το 2014. Στόχος της έκθεσης είναι να αναδείξει την πλούσια κοινωνική ιστορία του νησιού και να εντοπίσει τα νήματα που τη συνδέουν με το παρόν.
Το 2020 η Φωτόνησος ξεκίνησε την ψηφιοποίηση των οικογενειακών λευκωμάτων των κατοίκων του χωριού των Κοντακαίικων στη Σάμο, ενώ από το 2022 το πρόγραμμα επεκτάθηκε για να συμπεριλάβει τα αρχεία των κατοίκων του Καρλοβασίου, της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης του νησιού - και πολλών άλλων γειτονικών σαμιακών χωριών. Το Καρλόβασι, σημείο αναφοράς για τη Σάμο λόγω της πλούσιας πολιτιστικής και βιομηχανικής ιστορίας του έγινε γνωστό κατά το πρώτο μισό του εικοστού αιώνα, για τα βυρσοδεψεία του και υπήρξε κέντρο παραγωγής καπνού. Αυτή η περίοδος ευημερίας αντικατοπτρίζεται στα επιβλητικά νεοκλασικά αρχοντικά της εποχής, καθώς και στα ερείπια των μεγάλων πετρόκτιστων εργοστασίων δίπλα στη θάλασσα. Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και την κατάρρευση της αγοράς δέρματος, η οικονομία στράφηκε στο μικρεμπόριο, στο λιανεμπόριο και, σε τοπικό επίπεδο, στην παραγωγή κεραμικών. Σήμερα η πόλη φέρει έντονα τα ίχνη του παλιού της εαυτού – όπως πολλά μέρη με σημαντικό βιομηχανικό ή εμπορικό παρελθόν – και αναζητά τον επαναπροσδιορισμό του χαρακτήρα της, διατηρώντας παράλληλα τη γοητεία και τον ξεχωριστό χαρακτήρα της νησιωτικής αστικότητας.
Το αρχείο της Φωτόνησου έχει συμβάλει καθοριστικά στη διατήρηση της κληρονομιάς του Καρλοβασίου και των περιχώρων του. Αυτή τη στιγμή περιέχει πάνω από 3.700 ψηφιοποιημένες φωτογραφίες και έγγραφα, τα οποία συνολικά αποτελούν μια συνεκτική καταγραφή της κοινωνικής ιστορίας του νησιού τα τελευταία εκατό χρόνια. Ο Γιώργος Σαλαμέ κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο νησί, μελέτησε το αρχείο, επέλεξε εικόνες από τα οικογενειακά άλμπουμ και τις παρουσιάζει μαζί με φωτογραφίες της σύγχρονης Σάμου που τράβηξε ο ίδιος, σε μια προσπάθεια να δημιουργηθεί ένας διάλογος μεταξύ τους. Η έκθεση είναι ένας στοχασμός πάνω στην έννοια της συνέχειας αλλά και του μετασχηματισμού, της μεταμόρφωσης και της αλλαγής, καθώς το νησί μεταβαίνει από τη μικρή βιομηχανία, μάλλον προς τον τουρισμό. Οι επιλογή των φωτογραφιών αρχείου μαζί με τις εικόνες του Σαλαμέ αποκαλύπτουν άγνωστες μικροϊστορίες, λανθάνουσες η αθέατες πτυχές της ζωής του νησιού και ανιχνεύουν συνδετικές κλωστές μεταξύ του παρόντος και του παρελθόντος του Καρλοβασίου και των γύρω περιοχών. Ο τίτλος της έκθεσης είναι μια αναφορά στο αρχικό όνομα της πόλης "Καρλοβάσια", το οποίο προέρχεται από τις τουρκικές λέξεις Karli - ovasi, σύμφωνα με τον Σαμιώτη ιστορικό Επαμεινώνδα Σταματιάδη, που σημαίνει χιονισμένος κάμπος.
Οι αρχειακές εικόνες που περιλαμβάνονται στην έκθεση ποικίλουν σε τόνο και θέμα - από φωτογραφίες ανθρώπων που εργάζονται μέχρι ομάδες φίλων σε διακοπές, εκδρομές, τοπικά φεστιβάλ, αθλητικές και άλλες κοινοτικές εκδηλώσεις. Συνδέουν πτυχές της κοινωνικής, πολιτιστικής, εμπορικής και πολιτικής ιστορίας του νησιού από τις αρχές του 20ού αιώνα έως τη δεκαετία του 1980, πριν την κυριαρχία της ψηφιακής φωτογραφίας. Η έκθεση Όπως ήμασταν τότε: Ένα φωτογραφικό λεύκωμα από το Καρλόβασι και πέρα διερευνά το ρόλο της φωτογραφίας στην τεκμηρίωση της καθημερινής ζωής και στην καταγραφή προσωπικών αλλά και συλλογικών αναμνήσεων. Τα οικογενειακά φωτογραφικά άλμπουμ περιέχουν ψυχικές και συναισθηματικές ιδιότητες που ξεπερνάνε τον μεμονωμένο ιδιοκτήτη, μεταφέρουν μαζί τους ιστορίες που αποτελούν μέρος μιας συλλογικής μνήμης που συχνά υπάρχει έξω από τις κυρίαρχες ιστορικές αφηγήσεις. Σε μια εποχή που ολόκληρο το αρχιπέλαγος του Αιγαίου υφίσταται σημαντικούς μετασχηματισμούς υπό την πίεση του τουρισμού και της υιοθέτησης του μονο-οικονομικού μοντέλου του, η έκθεση μας υπενθυμίζει μια εποχή που τα νησιά ήταν πιο αυτάρκη, οι κοινότητες πιο δεμένες και ο καταναλωτισμός δεν είχε αλλοιώσει την αντίληψη των ανθρώπων για την ταυτότητα. Ταυτόχρονα, αναδεικνύει πολλές από τις αξίες και τις πρακτικές που συνεχίζονται σήμερα και θα μπορούσαν να αποτελέσουν μελλοντικά μοντέλα ύπαρξης και συνύπαρξης.
Παράλληλα με την έκθεση θα παρουσιαστούν δύο μικρότερες εκθέσεις μια με φωτογραφίες από τα μέλη του παιδικού τμήματος της Φωτονήσου και μαθητών του Δημοτικού Σχολείου Κοντακαίικων, με επίκεντρο τα ζώα του νησιού, σε επιλογή της Κατερίνας Γρέγου, και μία από το αρχείο της Φωτονήσου που θα εστιάσει στην απεικόνιση των γυναικών μέσα στα χρόνια.
Τέλος, το φθινόπωρο θα πραγματοποιηθεί το εκπαιδευτικό πρόγραμμα Για μια στιγμή… σε επιμέλεια και σχεδιασμό της Κατερίνας Ζαχαροπούλου. Το πρόγραμμα βασίζεται στην ουσία της ίδιας της φωτογραφίας που είναι η απαθανάτιση μιας στιγμής της ζωής σε συγκεκριμένο τόπο και χρόνο. Ακολουθώντας τις φωτογραφίες από το αρχείο της Φωτονήσου αλλά και τις προσεγγίσεις του Γιώργου Σαλαμέ οι μαθητές των σχολείων της Σάμου - με βασικό εργαλείο μια μηχανή Polaroid - καλούνται να στοχαστούν πώς «σε» και «για» μια στιγμή η φωτογραφία συνδέει «εμάς» και «εκείνους» το τότε και το τώρα, πώς ξαναβλέπουμε το παρελθόν μέσα από ό,τι διασώζεται και ό,τι έχει οριστικά παρέλθει. Οι αποσπασμένες εικόνες που θα αποδοθούν από τα παιδιά θα σχηματίσουν μια εκ νέου αφήγηση σαν ένα εκ μέρους τους σχόλιο επάνω σε αρχεία και νέες πραγματικότητες. Ένα δικό τους αρχείο θα προκύψει που και αυτό με τη σειρά του θα δείχνει στο μέλλον «πως ήμασταν τότε».
Το Ίδρυμα Schwarz και οι επιμελητές επιθυμούν να ευχαριστήσουν ιδιαίτερα τον Αποστόλη Γιαννακόπουλο, ένα από τα ιδρυτικά μέλη της Φωτονήσου, ο οποίος είχε την πρωτοβουλία για την ψηφιοποίηση των αρχείων.
Ταυτότητα Έκθεσης
Γιώργος Σαλαμέ
Όπως ήμασταν τότε:
Ένα φωτογραφικό λεύκωμα από το Καρλόβασι και πέρα
Οργάνωση: Ίδρυμα Schwarz σε συνεργασία με τη Φωτόνησο Τεχνών & Πολιτισμού
Σύμβουλοι επιμέλειας: Κατερίνα Γρέγου & Ιόλη Τζανετάκη
Art Space Pythagorion, Λιμάνι Πυθαγορείου, Σάμος
Εγκαίνια: Πέμπτη 3 Αυγούστου 2023, 20.00 – 23.00
Διάρκεια: έως 25 Σεπτεμβρίου 2023
Ώρες λειτουργίας: καθημερινά 10.00 – 13.00 και 19:00 – 24:00
Από 1η έως 25 Οκτωβρίου 2023 επίσκεψη κατόπιν συνεννόησης.
Θα υλοποιηθούν εκπαιδευτικά προγράμματα για σχολεία εκπαιδευτικούς και οργανωμένες ομάδες από τις αρχές Σεπτεμβρίου έως τα τέλη Οκτωβρίου 2023
Εισιτήριο: 2 ευρώ
Είσοδος ελεύθερη: παιδιά, μαθητές, φοιτητές, άνεργοι, άνω των 65
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου