https://www.geoeurope.org/2020/12/10/the-crown-themata-istorias/
The
Crown: Θέματα Ιστορίας
Σπύρος Αξαρλής
Η σειρά The Crown,
είναι ένα ιστορικό δράμα το οποίο αναφέρεται στα χρόνια της βασιλείας της
Ελισσάβετ ΙΙ της Αγγλίας.
Η πρώτη περίοδος καλύπτει τη μετάβαση
από τον ΓεώργιοVI στην Ελισσάβετ ΙΙ, τον γάμο της Ελισσάβετ και του Φιλίππου
και εκτείνεται μέχρι το 1955, με τον τερματισμό της σχέσης της αδερφής της,
πριγκίπισσας Μαργαρίτας με τον λοχαγό Πίτερ Τάουνσεντ.
Η δεύτερη περίοδος εξελίσσεται από την κρίση στο Σουέζ το 1956, μέχρι την αποχώρηση του πρωθυπουργού Χάρολντ Μακ Μίλαν το 1963. Η τρίτη περίοδος περιλαμβάνει τις δύο θητείες του πρωθυπουργού Χάρολντ Ουίλσον τις περιόδους 1964-1970 και 1974-1976. Στον κύκλο αυτό, εισάγεται και ο ρόλος της Καμίλλα Σαντ, ως ερωμένης του πρίγκιπα Καρόλου.
Η πιο ενδιαφέρουσα περίοδος είναι η 4η.
Στην περίοδο αυτή εμφανίζεται η Μάργκαρετ Θάτσερ και σηματοδοτείται η εμφάνιση
του νεοφιλελευθερισμού, που θα μετεξελιχθεί σε παγκόσμιο οικονομικό δόγμα τις
επόμενες τέσσερις δεκαετίες. Εκτός όμως από τον θατσερισμό και τις επιπτώσεις
του στη βρετανική κοινωνία, το σημαντικότερο ιστορικό γεγονός εκείνης της
περιόδου ήταν η ανακατάληψη των νησιών Φώκλαντ. Η σειρά μάς δείχνει δύο
διαφορετικές στάσεις: Η πρώτη της Μάργκαρετ Θάτσερ που είναι υπέρ της
εκστρατείας στα Φώκλαντ και κατανοεί τη σημασία της ανακατάληψης για την
ενίσχυση του γεωπολιτικού βάρους και του παγκόσμιου κύρους της Βρετανίας. Από
την άλλη, η βασίλισσα εμφανίζεται ως αποστασιοποιημένη και όταν μαθαίνει την
κατάληψη των νησιών από τους Αργεντινούς, αλλά και όταν της παρουσιάζεται η
πιθανότητα ανακατάληψής τους.
Μετά την επιτυχή εκστρατεία, η σειρά
παρουσιάζει τη βασίλισσα προβληματισμένη γιατί η νικητήρια παρέλαση έγινε
ενώπιον της πρωθυπουργού, στην οποία απευθύνεται ο χαιρετισμός των στρατευμάτων
και όχι στην ίδια, που συνταγματικά είναι ο ανώτατος διοικητής τους. Και αυτό,
γιατί ο πόλεμος στα Φώκλαντ είχε εμπεδωθεί στη λαϊκή συνείδηση ως «ο πόλεμος
της Θάτσερ». Η σειρά αφήνει να εννοηθεί ότι η βασίλισσα μέχρι το τέλος, δεν
στήριξε όπως θα έπρεπε τον πόλεμο στα Φώκλαντ, σε αντίθεση με την Μάργκαρετ
Θάτσερ.
Ισχύει όμως ο υπαινιγμός των δημιουργών
της σειράς ότι η βασίλισσα δεν στήριζε τον πόλεμο στα Φώκλαντ; Σύμφωνα με τον
ιστορικό Dominic Sandbrook, δεν υπήρξε τέτοιο θέμα: «Δεν
υπάρχει κανένα στοιχείο για αυτό. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι από την αρχή
του πολέμου στα νησιά Φώκλαντ, ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής, με 7-8 στους δέκα να
την υποστηρίζουν σθεναρά. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να πιστεύουμε ότι η
βασίλισσα περιλαμβάνονταν στη διαφωνούσα μειονότητα».
Σύμφωνα με τον ίδιο ιστορικό, κατά την
επίσκεψη του Ρόναλντ Ρήγκαν στη Βρετανία, σε ομιλία της η βασίλισσα αναφέρθηκε
στο ότι η Βρετανία «…όρθωσε το ανάστημα της για την
ελευθερία. Η σύγκρουση στα νησιά Φώκλαντ μας επιβλήθηκε με γυμνή βία και
είμαστε φυσικά περήφανοι για τον τρόπο που οι πολεμιστές μας υπηρέτησαν την
πατρίδα τους» [1].
Η ίδια η Μάργκαρετ Θάτσερ στα
απομνημονεύματά της αναφέρει ότι, μετά την ανακατάληψη επισκέφτηκε η ίδια τη
βασίλισσα για να της μεταφέρει τα ευχάριστα νέα, αλλά δεν κάνει κάποια αναφορά
σε οποιαδήποτε περίεργη αντίδραση, εκ μέρους της.
Οι σχέσεις της βασίλισσας Ελισσάβετ με
την πρωθυπουργό Μάργκαρετ Θάτσερ, δεν ήταν εύκολες, όπως προκύπτει από τους
βιογράφους και των δύο. Η σειρά φέρνει στο προσκήνιο δύο θέματα που έχουν
πραγματική βάση.
Το πρώτο αφορά το θέμα της εθνικής
ενότητας, το οποίο εκ του ρόλου της, ήταν σημαντικό για την Ελισσάβετ. Μέσα από
αυτό το πρίσμα έκρινε ότι οι οικονομικές και κοινωνικές πολιτικές της Θάτσερ,
διαιρούσαν τη βρετανική κοινωνία. Το αν αυτό το εξέφρασε στην ίδια, δεν μπορεί
να διαπιστωθεί.
Το δεύτερο αφορά την αντίληψη για την
εξέλιξη των πραγμάτων και τις αλλαγές τους. Στη σειρά, η Θάτσερ εμφανίζεται ως
υποστηρικτής της δράσης για την αλλαγή των καταστάσεων. Αντίθετα, η Ελισσάβετ
με την ιστορία της μοναρχίας που εκτυλίσσεται σε βάθος αιώνων, θεωρεί ότι ο
χρόνος είναι ο παράγοντας που θα οδηγήσει τα πράγματα στη θέση τους. Πρόκειται
για μία διαφορά μεταξύ της πολιτικής και της μοναρχίας, που εμφανίζεται σε
διάφορα σημεία του έργου.
Είναι γνωστό ότι οι σειρές αυτού του
είδους επιβαρύνονται με ιστορικές ανακρίβειες και προκαλούν αντιπαραθέσεις. Και
η συγκεκριμένη σειρά έχει αντιμετωπίσει κριτικές για κάποιες υπερβολές στους
ρόλους και κάποιες ερμηνείες ιστορικών δεδομένων, που δεν ανταποκρίνονται στην
πραγματικότητα.
Από την πλευρά του συντηρητικού κόσμου
της Βρετανίας, η αναπαράσταση της περιόδου της Θάτσερ βασίζεται πάνω σε
αριστερές ιδεολογικές θέσεις με πλέον εμφανή τη διπλή διάρρηξη του παλατιού που
αποδίδεται στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές που κατέστρεψαν τη ζωή του
δράστη [2].
Το πρόβλημα με τις σειρές όπως το The Crown,
σε μία περίοδο που λίγοι διαβάζουν Ιστορία, είναι ότι μπορούν να επηρεάσουν την
κοινή γνώμη και να διαμορφώσουν απόψεις και στάσεις που δεν προκύπτουν από τα
ίδια τα γεγονότα. Πρόκειται για την περίπτωση που ο φανταστικός κόσμος,
υπερισχύει του πραγματικού κόσμου των γεγονότων.
Και το πραγματικό ερώτημα είναι,
επιστρέφοντας στον πόλεμο των Φώκλαντ, αν η Βρετανία κέρδισε εκεί ένα ηθικό
πλεονέκτημα. Οι περισσότεροι θα απαντήσουν θετικά, ωστόσο το ερώτημα έχει και
ένα δεύτερο σκέλος, εξακολουθεί να διατηρεί αυτό το ηθικό πλεονέκτημα; Ο
Ντιέγκο Μαραντόνα απάντησε με τον τρόπο του το 1986, αλλά έχουν περάσει πολλά
χρόνια από τότε. Όσοι ενδιαφέρονται να το ανιχνεύσουν στη σύγχρονη περίοδο,
μπορούν να κοιτάξουν το θέμα των Μαρμάρων του Παρθενώνα.
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου