Είδαμε και προτείνουμε: Ο Φιάκας

 Ο Φιάκας του Δημοσθένη Μισιτζή

Θέατρο Από Μηχανής

Ανάμεσα στις κωμωδίες ηθών που σημείωσαν μεγάλη επιτυχία στο παρελθόν είναι και το έργο ο Φιάκας του Δημοσθένη Μισιτζή. Γραμμένο στην Κωνσταντινούπολη το 1872, το έργο αυτό σατιρίζει τα ήθη και της συνήθειες της τότε αστικής τάξης με σκοπό να τέρψει, να διασκεδάσει, αλλά και να αφυπνίσει το κοινό, μέσα από μια κωμική πλοκή, αλλά με πνευματώδεις διαλόγους και γρήγορες ανατροπές.

Θυμίζοντας έντονα τα αντίστοιχα έργα της ευρωπαϊκής θεατρογραφίας, όπως ο Υπηρέτης των Δύο Αφεντάδων του Γκολντόνι ή ακόμα και τη Βαβυλωνία του δικού μας Βυζάντιου και γραμμένο σε μια γλώσσα που βρίθει ιδιωματισμών και δανείων από τα τουρκικά ή τα γαλλικά, ο Φιάκας σατιρίζει έντονα την ξενομανία της εκκολαπτόμενης αστικής και μεσαίας τάξης η οποία θαμπώνεται από τους τίτλους και τα μεγαλεία των ξενόφερτων ευρωπαίων τιτλούχων, ενώ κατά βάθος παραμένει αμόρφωτη και υπόδουλη στη μεγαλομανία της.

Η ευειδής Ευανθία η οποία έχει διαβάσει «πλείστα» αισθηματικά και ρομαντικά μυθιστορήματα και ονειρεύεται τον μεγάλο έρωτα και τη χλιδή των ευρωπαϊκών αυλών γοητεύεται από τον απατεωνίσκο Χαρίλαο Πλουτίδη ή Φιάκα ο ποίος της παρουσιάζεται ως πλούσιος βαρόνος ο οποίος παριστάνει τον φτωχό για να δει αν εκείνη τον αγαπά πραγματικά ή τον θέλει για τα πλούτη του. Χρωστώντας κυριολεκτικά «και της Μιχαλούς», ο Φιάκας προσβλέπει στην προίκα της Ευανθίας για να πληρώσει τους δανειστές του, ανάμεσα στους οποίους είναι και ο υπηρέτης του ο Γιάννης. Τα πράγματα βέβαια θα εξελιχθούν πολύ διαφορετικά…

Το έργο έχει μεταφερθεί στην Κωνσταντινούπολη του 1881. Ο πλούτος του ανάμεσα στα άλλα είναι η ιδιαίτερα προσεγμένη και πλούσια λόγια του κειμένου που αντανακλά όχι μόνο τη χρονική περίοδο της συγγραφής του έργου αλλά και τη κοινωνική διαστρωμάτωση της μεταεπαναστατικής Ελλάδας. Η διάλεκτος της Πόλης και η λαϊκή γλώσσα συμβαδίζουν με τον μιμητισμό της καθαρεύουσας, τους γαλλισμούς και την απομίμηση των γερμανικών, ταξιδεύοντας τον θεατή στα τέλη του 19ου αιώνα.

Γύρω από το περιώνυμο ζευγάρι Ευανθία- Φιάκα αναγνωρίζουμε τους πολύ σημαντικούς δευτερεύοντες χαρακτήρες που οδηγούν την πλοκή στη λύση της. Ο κουτοπόνηρος υπηρέτης Γιάννης που θέλει να πλουτίσει, να γίνει «κονσολιτετζής», δηλαδή χρηματιστής, ο νταής δανειστής Καζαμία, η εύπιστη και συντηρητική θεία Φρόσω που θέλει να επισπεύσει το γάμο του ζεύγους, όλα αυτά τα πρόσωπα σατιρίζουν μεταξύ άλλων τις ποικίλες υπερβολές και την ξενομανία της εποχής, την τάση κοινωνικής ανόδου και την επιθυμία εύκολου πλουτισμού, την επίδραση της γαλλικής γλώσσας και την αυξανόμενη επιρροή της Αυστροουγγαρίας που μετατρέπει τα γερμανικά σε γλώσσα του συρμού.

Το έργο πλαισιώνουν μια κατεξοχήν σατιρική παράσταση του Καραγκιόζη, καθώς και εξαιρετική ζωντανή μουσική και τραγούδια. Έξυπνα σχεδιασμένα σκηνικά και κουστούμια που καθιστούν ανάγλυφη των πραγματικότητα των πρωταγωνιστών.

Κατά τη γνώμη μου ο μεγάλος νικητής του έργου είναι η εξαιρετική και πλούσια γλώσσα την οποία σεβάστηκε ο σκηνοθέτης και οι ηθοποιοί και βέβαια το θέμα της υποκρισίας – του φαίνεσθαι και του είναι- το οποίο 150 χρόνια είναι εξίσου επίκαιρο.

Μαρία Κουμαριανού,14/1/2025

«Ο Φιάκας» ξεκινά 14/12 | Κωμωδία αστειοτάτη για όλη την οικογένεια | Σκηνοθεσία: Πάνος Σκουρολιάκος  Το «Από Μηχανής» Θέατρο παρουσιάζει την πολυαγαπημένη κωμωδία του Δημοσθένη Κ. Μισιτζή «Ο Φιάκας» σε σκηνοθεσία Πάνου Σκουρολιάκου.  Μια απολαυστική παράσταση για όλη την οικογένεια με τραγούδια της εποχής και τη συμμετοχή ζωντανής μουσικής επί σκηνής καθώς και του καραγκιοζοπαίχτη Κώστα Σπυρόπουλου, γιού και άξιου συνεχιστή του «εθνικού καραγκιοζοπαίχτη» Θανάση Σπυρόπουλου.  Στην παράσταση συμμετέχει η Ιλιάδα Λαμπρίδου η οποία το 1989 έλαβε μέρος με τον ρόλο της Ευανθίας στον «Φιάκα» που ανέβηκε στο Εθνικό Θέατρο σε σκηνοθεσία Γιάννη Νικολαΐδη με συμπρωταγωνιστές τους Κίττυ Αρσένη, Κώστα Καρρά και Γιώργο Παρτσαλάκη και επιστρέφει τώρα στο «Από Μηχανής» Θέατρο με το ρόλο της κοκόνας Φρόσως.  «Ο Φιάκας» του Δημοσθένη Κ. Μισιτζή Σκηνοθεσία: Πάνος Σκουρολιάκος Πρεμιέρα: 14 Δεκεμβρίου Προπώληση: https://t.ly/lXnrn Δείτε το trailer της παράστασης εδώ: https://t.ly/tTTec  Λίγα λόγια… … για την υπόθεση Στην Κωνσταντινούπολη του 1870 ο Χαρίλαος Πλουτίδης ή Χαράλαμπος Πεταλούδης ή Φιάκας, ένας απατεώνας καταχρεωμένος και κυνηγημένος από δανειστές κι εμπόρους, υποδύεται τον γόνο πλούσιας οικογένειας για να κερδίσει την Ευανθία και να καρπωθεί την προίκα της. Η Ευανθία συνεπαρμένη από τα μυθιστορήματα της εποχής και γοητευμένη από τους φανταστικούς τίτλους ευγενείας του αγαπημένου της, πέφτει εύκολα στην παγίδα του. Οι ξεκαρδιστικές καταστάσεις κορυφώνονται όταν με τον κίνδυνο ότι η ταυτότητα του Φιάκα θα αποκαλυφθεί, εκείνος υποδύεται έναν Γερμανό Βαρόνο που βρίσκεται “incognito” στην Πόλη!  … για το έργο «Ο Φιάκας» του Δημοσθένη Κ. Μισιτζή είναι μια σπαρταριστή κωμωδία ηθών, γραμμένη σ’ εξαιρετικά ενδιαφέρουσα γλώσσα όπου το τοπικό ιδίωμα της Κωνσταντινούπολης μπλέκεται με τη «λόγια γλώσσα» του 19ου αιώνα. Ο συγγραφέας μάς μεταφέρει στα ήθη και τις μόδες της Πολίτικης κοινωνίας του 1870 και θίγει με σατυρική διάθεση και καυστικό τρόπο την υπερβολή και την ξενομανία της εποχής.  «Ο Φιάκας» πρωτοανέβηκε το 1870 στην Κωνσταντινούπολη κι έκτοτε είναι από τις πιο σημαντικές κι αγαπητές κωμωδίες του νεοελληνικού θεάτρου που παρουσιάζεται ανελλιπώς.  Σκηνοθετικό σημείωμα Να λοιπόν που συναντώ για 5η φορά στη ζωή μου τον «Φιάκα». Είναι αυτή η Κωσταντινουπολίτικη κωμωδία μια γνώριμη από παλιά, που όλο εκπλήξεις σού επιφυλάσσει. Κάθε φορά, έναν καινούριο πιο βαθύ και πιο γοητευτικό κόσμο σού αποκαλύπτει. Και πάντα κάτι καινούριο έχεις να μάθεις και να πεις σ΄ αυτήν τη νέα συνάντηση. Φροντίσαμε όλοι εμείς που στήσαμε αυτήν την παράσταση να προτείνουμε στο θεατή έναν καινούριο «Φιάκα», με πολλή αγάπη, με υλικά που παραλάβαμε από τους παλιότερους και νέα που στοχεύουν στο μέλλον. Εικόνες, ήχοι, λόγος, συμπεριφορές, κινήσεις και καταστάσεις που θέλουμε να μοιρασθούμε μαζί σας. Με τον «Φιάκα» και άλλα πολλά έργα της εποχής, στην Κωνσταντινούπολη ξαναγεννιέται μετά από μακρά σιωπή το θέατρο στην ελληνική γλώσσα. Το μόνο θέαμα που συντρόφευε τον Έλληνα έως τότε ήταν ο Καραγκιόζης που αφήνει τον μπερντέ και έρχεται ως ηθοποιός, με σάρκα και οστά, να μεγαλουργήσει στο σανίδι. Θερμές ευχαριστίες στο «Από Μηχανής Θέατρο», στους εκλεκτούς της συντεχνίας του θεάτρου, (ηθοποιούς, μουσικούς, εικαστικούς, τεχνικούς και συνεργάτες) και ακόμα σε όσους συνετέλεσαν στη δημιουργία αυτής της νέας εκδοχής του «Φιάκα»του υπέροχου Δημοσθένους Μισιτζή! Πάνος Σκουρολιάκος  ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ «Ο Φιάκας» Του Δημοσθένης Κ. Μισιτζή Πρεμιέρα: 14 Δεκεμβρίου Σκηνοθεσία: Πάνος Σκουρολιάκος Σκηνικά - κοστούμια: Γιώργος Λιντζέρης Επιμέλεια κίνησης – χορογραφίες: Ειρήνη Κυρμιζάκη Βοηθός σκηνοθέτη: Ουρανία Στυλιανού Φωτισμοί: Βλάσσης Θεοδωρίδης Φωτογραφίες παράστασης/trailer: Δάφνη Δρακούλη Γραφιστική επιμέλεια: xMx - Michelangelo Bevilacqua Επικοινωνία: Βάσω Σωτηρίου – We will  Παίζουν (αλφαβητικά): Άννα Ελεφάντη, Αλέξανδρος Ζαχαρέας, Δημήτρης Μυλωνάς, Φώτης Τσορανίδης και η Ιλιάδα Λαμπρίδου. Στην παράσταση συμμετέχει ζωντανά ο καραγκιοζοπαίχτης Κώστας Σπυρόπουλος. Βοηθοί στο μπερντέ, οι μαθητές της Ακαδημίας Θεάτρου Σκιών «Θανάσης Σπυρόπουλος». Συμμετέχουν οι μουσικοί: Φώτης Τσορανίδης (κιθάρα) Γλαύκος Σμαριανάκης (βιολί) Γιώργος Χατζηγεωργίου (βιολί) Πού: Κάτω Σκηνή «Από Μηχανής» Θεάτρου, Ακαδήμου 13, Μεταξουργείο Πότε: Από 14 Δεκεμβρίου και κάθε Σάββατο και Κυριακή στις 18:00 Εισιτήρια: 18 € (κανονικό), 15 € (ΑμεΑ, άνεργοι, φοιτητές). Τηλέφωνο κρατήσεων: 210 5232097 Προπώληση: MORE.COM Διάρκεια: 100’ (με διάλειμμα)