Ελισάβετ Πατσούρα: "Το κοινό όλων των τόπων είναι ότι υπήρχε έντονα το αποτύπωμα του ελληνισμού, ακόμα κι αν αυτό αφορούσε διαφορετικές χρονικά επιρροές".

 

Η κεντρική ηρωίδα, η Μαρία, είναι μια γυναίκα που προσπαθεί να επιβιώσει μέσα σε δύσκολες ιστορικές συνθήκες. Πώς γεννήθηκε ο χαρακτήρας της στο μυαλό σας; Υπάρχει κάτι αυτοβιογραφικό σε αυτήν ή είναι καθαρά προϊόν μυθοπλασίας;

Η ηρωίδα είναι μία γυναίκα που ο χαρακτήρας της αναδεικνύεται μέσα από τις δυσκολίες και τις ανατροπές της εποχής. Η σπίθα για τη δημιουργία της Μαρίας ήταν μία πραγματική ιστορία, αρκετά διαφορετική , αλλά με στοιχεία που ενέπνευσαν την ηρωίδα του βιβλίου. Δεν είναι αυτοβιογραφική, πιστεύω όμως ότι κάθε γυναίκα μπορεί να αναγνωρίσει στη Μαρία δικά της βιώματα και σκέψεις.

Η αφήγηση διατρέχει μια διαδρομή από την Κρήτη στη Μασσαλία και τη Νότια Ιταλία. Τι σηματοδοτούν για την πλοκή αυτές οι διαφορετικές τοποθεσίες; Πόσο δύσκολη ήταν η έρευνα για να αποδώσετε πιστά την εποχή και τους τόπους;

Το κοινό όλων των τόπων είναι ότι υπήρχε έντονα το αποτύπωμα του ελληνισμού, ακόμα κι αν αυτό αφορούσε διαφορετικές χρονικά επιρροές. Οι Έλληνες είναι κατεξοχήν θαλασσινός λαός, πάντα αναζητούσε την τύχη του στη θάλασσα. Η πρόκληση δεν είναι η έρευνα αυτή καθαυτή , αλλά να μπορέσεις να τη χρησιμοποιήσεις ώστε να  μεταφερθείς ο ίδιος στην πραγματικότητα  εκείνης της εποχής, και να μεταφέρεις και  τον αναγνώστη. 

Πώς ήταν η εμπειρία σας ως πρωτοεμφανιζόμενη συγγραφέας στον κόσμο της λογοτεχνίας; Ποια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση κατά τη συγγραφή του πρώτου σας μυθιστορήματος;

Ο κόσμος της λογοτεχνίας είναι μαγικός. Είναι ένα ταξίδι χωρίς όρια. Η συγγραφή είναι ένας τρόπος επικοινωνίας με το κοινό, ένας ιδιαίτερος τρόπος έκθεσης του εαυτού σου. Αυτό δημιουργεί μία αμηχανία στον πρωτοεμφανιζόμενο συγγραφέα και θεωρώ ότι για μένα ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση.

Το βιβλίο σας αναφέρεται στη δύναμη της αγάπης και στην ικανότητα των ανθρώπων να επιβιώνουν μέσα από τις δυσκολίες. Ποιο μήνυμα θα θέλατε να πάρει ο αναγνώστης μέσα από την ιστορία σας;

Η αγάπη σου δίνει τη δύναμη να επιβιώνεις μέσα από δύσκολες συνθήκες. Η αγάπη όχι μόνο με τη ρομαντική της διάσταση, αλλά με κάθε μορφή της. Αγάπη στον άνθρωπο, τη ζωή, τη δημιουργία, το όραμα και τον τόπο σου.

Στην κριτική του, ο Δημήτρης Στεφανάκης σχολιάζει το «στακάτο και ζυγισμένο» ύφος της γραφής σας, κάτι που δεν θυμίζει πρωτοεμφανιζόμενο συγγραφέα. Πώς θα περιγράφατε το προσωπικό σας ύφος και πόσο σημαντικό θεωρείτε το ύφος σε ένα ιστορικό μυθιστόρημα;

Υπηρετώ μία επιστήμη που την χαρακτηρίζει από «στακάτες και ζυγισμένες» αποφάσεις, συσχέτιση πληροφοριών και άμεση δράση. Παράλληλα όμως διακατέχεται από ευαισθησία, σεβασμό και αγάπη προς τον άνθρωπο. Θεωρώ ότι αυτό αποτυπώνεται και στη γραφή μου. Όταν γράφεις εκθέτεις πρώτα απ΄όλα τον εαυτό σου. Αν δεν υπάρχει τ προσωπικό ύφος δεν υπάρχει μυθιστόρημα, υπάρχει απλά περιγραφή.

Ποιο ήταν το πιο απαιτητικό κομμάτι της γραφής για αυτό το βιβλίο; Η ιστορική έρευνα, η σκιαγράφηση των χαρακτήρων ή η ροή της πλοκής;

Θα έλεγα όλα, το καθένα για το δικό του λόγο. Θα ξεχώριζα τη σκιαγράφηση των χαρακτήρων. Πρέπει να καταλάβεις τις συνθήκες , τα ήθη και τον τρόπο ζωής  των ανθρώπων της εποχής και τον τρόπο που αυτά συντελούσαν στη διαμόρφωση μιας συμπεριφοράς.

Υπάρχουν κάποια ιστορικά γεγονότα που επηρέασαν βαθιά τη συγγραφή του βιβλίου σας; Πώς προσεγγίζετε την ιστορική ακρίβεια στη λογοτεχνία;

Η ιστορία του βιβλίου εκτυλίσσεται την εποχή της τουρκικής εισβολής στην Ενετοκρατούμενη Κρήτη. Η αρχή του τέλους μίας περιόδου που παρόλες τις κοινωνικές ανισότητες, ήταν μία περίοδο ακμής κα πνευματικής άνθησης για το νησί. Προσωπικά πιστεύω ότι διατηρώντας την άδεια για μικρές ανώδυνες ανακρίβειες που εξυπηρετούν την πλοκή, στο ιστορικό μυθιστόρημα ο συγγραφέας οφείλει να είναι ιστορικά συνεπής.

Αρκετοί αναγνώστες αναφέρουν ότι η ατμόσφαιρα του βιβλίου τους ταξίδεψε στην εποχή της ενετοκρατούμενης Κρήτης. Τι τεχνικές χρησιμοποιήσατε για να δημιουργήσετε αυτήν την αίσθηση στον αναγνώστη;

Όταν μπορείς ο ίδιος να μεταφερθείς στον τόπο και το χρόνο της ιστορίας που περιγράφεις, τότε πιστεύω μπορείς να μεταφέρεις και τον αναγνώστη .

Ποιο ήταν το κεντρικό στοιχείο που θέλατε να αναδείξετε στην ηρωίδα σας, τη Μαρία; Ποια στοιχεία της νομίζετε ότι θα μπορούσαν να εμπνεύσουν τις σύγχρονες γυναίκες;

Η Μαρία είναι η γυναίκα που αγωνίζεται απέναντι στις αντιξοότητες της ζωής. Αποδέχεται την πραγματικότητα, αλλά δεν λυγίζει, προσαρμόζεται,  δρα. Δεν υποκύπτει στις δυσκολίες, δεν προδίδει ότι αγαπάει και πάνω από όλα δεν προδίδει  τον εαυτό της, την αξιοπρέπειά της. Θα μπορούσε να είναι μία γυναίκα της σύγχρονης εποχής. Οι αξίες δεν έχουν αλλάξει.

Ποιο ρόλο παίζει η "μοίρα" στην ιστορία σας και πόσο πιστεύετε ότι καθορίζει τη ζωή των χαρακτήρων σας;

Τα παιχνίδια της «μοίρας» είναι συνυφασμένα με την κουλτούρα του Έλληνα . Είναι το αναπάντεχο, το απρόβλεπτο, το ανατρεπτικό. Το μοιραίο είναι αναπόφευκτα αποδεκτό και ανίκητο. Οι χαρακτήρες του βιβλίου καλούνται όμως να καθορίσουν οι ίδιοι τη μοίρα τους με τις αποφάσεις τους.

Πώς αντιμετωπίσατε την ισορροπία μεταξύ μυθοπλασίας και ιστορικής ακρίβειας; Υπάρχει κάποιο ιστορικό στοιχείο που τροποποιήσατε για χάρη της πλοκής;

Η μυθοπλασία αφορά τους χαρακτήρες. Τα ιστορικά γεγονότα είναι πραγματικά και τα ίδια βοηθούν στη διαμόρφωση της πλοκής.

 

Υπάρχει κάποιο μήνυμα ή μια ελπίδα που θα θέλατε να αφήσετε στους αναγνώστες σας; Πώς πιστεύετε ότι θα μπορούσε το βιβλίο σας να τους επηρεάσει;

Να μην σταματούν να ονειρεύονται. Να αγωνίζονται για αυτά που αγαπάν, να ζουν.

Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια; Σκοπεύετε να συνεχίσετε να γράφετε ιστορικά μυθιστορήματα ή να δοκιμάσετε κάτι διαφορετικό;

Η συγγραφή για μένα είναι όπως ανέφερα , ένα ταξίδι χωρίς όρια. Θα συνεχίσω να ταξιδεύω γράφοντας .Το ιστορικό μυθιστόρημα είναι το είδος που με γοητεύει , αλλά το μέλλον θα δείξει!

Αν μπορούσατε να συναντήσετε έναν από τους χαρακτήρες σας στην πραγματική ζωή, ποιον θα επιλέγατε και γιατί;

Πολύ όμορφη ερώτηση! Μακάρι όλους! ‘Ισως να περιμένετε να σας πω τη Μαρία , αλλά ο χαρακτήρας που πραγματικά κάνει την υπέρβαση του εαυτού του είναι ο Κούρτης.

Υπάρχουν συγγραφείς ή βιβλία που σας ενέπνευσαν κατά τη διάρκεια της συγγραφής; Ποιες είναι οι λογοτεχνικές σας επιρροές;

Πάντα διάβαζα ιστορικά μυθιστορήματα από τον Στήβεν Πρεσσφιλντ- η πρώτη γνωριμία μου με το συγκεκριμένο είδος γραφής - στον Ισίδωρο Ζουργό. Για το βιβλίο μου σχρησιμοποίησα πηγές που περιέγραφαν την Κρήτη της ενετοκρατίας, όπως το σύγγραμμα του Τζουάνες Παπαδόπουλου. «Στον καιρό της Σχολής».

Το βιβλίο έχει σχολιαστεί από αρκετούς κριτικούς, με θετικές αναφορές στην ατμόσφαιρα και την απόδοση της εποχής. Ποια σχόλια από το αναγνωστικό κοινό σας έχουν συγκινήσει περισσότερο;

« Συγκινήθηκα, ταυτίστηκα, έκλαψα και λυτρώθηκα μαζί με τους ήρωες». Νομίζω ήταν ότι πιο συγκινητικό έχω ακούσει.

Πιστεύετε ότι η ιστορία της Μαρίας θα μπορούσε να σταθεί σε ένα σύγχρονο πλαίσιο; Τι θεωρείτε διαχρονικό στην ηρωίδα σας;

Η Μαρία είναι η αιώνια γυναίκα , με διαχρονικές αξίες . Δεν ανήκει σε συγκεκριμένη αλλά σε κάθε εποχή.

Αν μπορούσατε να συνοψίσετε το "Όσο αντέχει η καρδιά" σε μια μόνο φράση, ποια θα ήταν αυτή;

Αγαπάμε, αγωνιζόμαστε, ξαναγεννιόμαστε, προσφέρουμε, δημιουργούμε, όσο αντέχει η καρδιά!

Της Αλεξίας Βλάρα, 18/11/2024